به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدکاظم طباطبایی، استاد دانشگاه قرآن و حدیث در نشست علمی «عصری‌سازی سیره پیامبر(ص)؛ چیستی و چرایی» گفت: بر پایه آموزه‌های قرآن و سنت، تأسی و الگوگیری از سیره پیامبر(ص) امری لازم و ضروری است؛ چنان ‌که خداوند متعال، رسول خدا(ص) را به عنوان الگو معرفی کرده و مؤمنان را به تأسی از سیره ایشان فراخوانده است.
وی افزود: امیرالمؤمنین(ع)، تأسی به سیره انبیا به ‌ویژه رسول‌اکرم(ص) را جزو وظایف دینی مسلمانان برشمرده و آنان را به پیروی از رفتار حضرت دعوت کرده است، ولی الگوگیری از رفتار پیامبر(ص) همیشه ساده و هموار نیست و گاه بهره‌گیری از سیره ایشان به‌ دلیل محدودیت‌های تاریخی با دشواری همراه است.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: چه ‌اینکه غذا خوردن با بردگان، سوار شدن بر الاغ بی‌پالان، دوشیدن شیر بُز و پوشیدن لباس پشمی از جمله کارهایی است که در زمان حیات پیامبر(ص)، مطلوب و پسندیده بود و امروزه به‌دلیل تغییر شرایط زمانی و تفاوت نگاه فرهنگی، نامرسوم است؛ چرا که فعل پیامبر(ص) مطابق با شرایط و فضای دوره حضور ایشان شکل گرفته است و طبیعتاً متناسب با عرف و فرهنگ آن زمان فهمیده می‏‌شود.
طباطبایی اضافه کرد: در دوره معاصر، شرایط زمانی و محیطی تغییر کرده و تلقی مخاطب از ارزش‌ها و هنجارهای رفتاری متفاوت شده است. از‌ این رو برای الگوگیری از سیره پیامبری که 14قرن با مخاطب امروز فاصله دارد، می‌بایست اقتضائات عصر جدید را در نظر گرفت و رفتارهای ایشان را متناسب با فرهنگ زمانه «عصری‌سازی» کرد.

ضرورت تبیین مبانی و روش تحلیل رفتار معصومان(ع)
وی با بیان اینکه اگر پیامبر(ص) امروز زندگی می‌کردند سوار شدن بر الاغ و دوشیدن آن را انجام نمی‌دادند، تصریح کرد: بنابراین عصری‌سازی موضوعی است که با تکیه بر توصیف متون رفتارشناسانه پیامبر(ص) پدید نمی‌‏آید و نیازمند تعریف مبانی، تبیین روش و تحلیل نمونه‌های رفتاری است.
طباطبایی اظهار کرد: یکی از مسائل دیگر در سیره ایشان هم سلام کردن به کودکان است که البته رفتاری فرازمانی است یا لباس پشمینه پوشیدن ممکن است یک امر شخصی باشد یا ممکن است نشانه تواضع و فروتنی ایشان باشد.
طباطبایی بیان کرد: در نگاهی کلی می‌بینیم حضرت فرمودند من چند کار را انجام می‌دهم که سنت شود ولی برخی از این‌ها در دوره‌های بعد سنت نشد، زیرا این رفتارها از محیط خودش اثر پذیرفته بود. همچنین بعضی از رفتارهای ایشان ابهام دارند یعنی نمی‌دانیم یک امر حقیقی فرازمانی و یا فرامکانی بوده یا تحت تأثیر محیط مانند نحوه پوشش حضرت که عمدتاً لباس سفید می‌پوشیدند و ما نمی‌دانیم این لباس به خاطر محیط گرم عربستان بوده یا خود لباس سفید موضوعیت داشته است.

برای عصری‌سازی باید ملاک و معیارها را استخراج کنیم
وی با بیان اینکه برخی رفتارهای معصومین(ع) مسلماً فرازمانی و فرامکانی، برخی مسلماً تحت تأثیر محیط و برخی مبهم و برخی هم نوپدید و جدید هستند که در دوره پیامبر(ص) اصلاً تصور هم نمی‌شده است، افزود: چاره‌ای نداریم که بتوانیم یک پیامبر(ص) در دوره کنونی خودمان داشته باشیم البته آن هم نه محیط زندگی یک قاره زیرا سبک زندگی در پنج قاره دنیا پنج روش کاملاً متفاوت است. بنابراین چاره‌ای جز عصری‌سازی رفتارها و گفتارهای معصومین(ع) نداریم.
طباطبایی بیان کرد: برای عصری‌سازی باید ملاک و معیارها را استخراج کنیم تا در زندگی امروز ما اثرگذار باشد؛ اینکه حضرت فرمودند من بر چند کار (سلام بر کودکان، غذاخوردن با بردگان، دوشیدن شیر گوسفند و سوار شدن بر الاغ بدون پالان) اصرار دارم تا همیشه سنت باشد یعنی حضرت هر کاری را که سبب تشخص و برتری‌طلبی و تکبر بر دیگران است نفی کرده است، بنابراین معیار این سخن، آن است که هر فردِ دارای موقعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... نباید خودش را از دیگران متمایز کند.
وی افزود: پس مهم‌ترین کار در عصری‌سازی آن است که بتوانیم رفتار حضرات را دقیقاً بررسی و تحلیل کنیم و معیارهای حاکم بر حضرات را استخراج کنیم. در این بین گفتار معصومین(ع) و عرضه بر قرآن خیلی مفید خواهد بود و با این روش تا حد زیادی استخراج این معیارها برای ما ممکن است و وقتی معیار روشن باشد می‌توانیم رفتارهای امروزی را بر آن رفتارها منطبق کنیم. طباطبایی بیان کرد: امام علی(ع) گرچه حاکم جامعه بود ولی با همه اقشار مردم رفت و آمد داشتند و در خانه ایشان به روی مردم باز بود و در روایت بیان شده وقتی امام علی(ع) غذا می‌خوردند برخی افراد بر آن‌ها وارد شده‌اند. در رفتار حضرت مشهود است که مردم به راحتی در دوره حکومت ایشان در مدینه و کوفه به ایشان دسترسی داشتند. به مالک هم فرمودند نباید حجابی بین تو و مردم باشد و خودت شخصاً با مردم مرتبط باش.
وی اضافه کرد: امروز وظایف حکومتی و دولت آن قدر زیاد شده و نحوه حکومت‌داری متفاوت شده که جای این پرسش مطرح است که آیا امروز هم رئیس‌جمهور و مسئولان می‌توانند هر روز به بازار سر بزنند و از وضعیت آن آگاه شوند؟ آیا امکان دارد 80میلیون نفر بتوانند به آسانی وارد دفتر رئیس جمهور شوند و با او ملاقات کنند؟ در اینجا حکومت باید طوری عمل کند که همه افراد بدون دغدغه و با آسانی بتوانند به سیستم دسترسی داشته باشند از این رو نداشتن حجاب بین حاکم و مردم در اینجا به معنای ملاقات فردی نیست.

رفتارهایی وجود دارد که برای امروز جوابگو نیست 
طباطبایی بیان کرد: سیستم باید طوری عمل کند که مردم ارتباط سریع و در لحظه با نهادهای حاکمیتی داشته باشند و مشکلات خود را حل کنند وگرنه برخی مشابهت‌سازی‌ها بدون عصری‌سازی و تقلید صرف حتی می‌تواند ناپسند تلقی شود و حتی فجایعی هم به بار بیاورد. پس اگر بخواهیم دین و شریعت و الگوها و اسوه‌های مثال‌زدنی در زندگی امروزمان حضور داشته باشند باید رفتارها و گفتارها را عصری‌سازی کنیم.
وی افزود: امروز اگر پیامبر(ص) در یک قاره‌ای زندگی می‌کردند آیا امکان دسترسی همه مردم به ایشان وجود داشت؟ بنابراین عصری‌سازی لازم است ولی باید معیارهای درستی هم برای آن داشته باشیم که دچار برداشت‌های نادرست و شخصی و تفسیر به رأی نشویم. باید تنقیح مناط در فعل و قول معصومان(ع) صورت بگیرد و معیار و ملاک‌ها را بدست آوریم تا بتوانیم عصری‌سازی کنیم. بنده حدود ۳۰۰ رفتار استخراج کرده‌ام که در محیط آن زمان کاملاً جواب می‌داده و برای عرف قابل پسند بوده است ولی امروز جواب نمی‌دهد یا در نظر عرف خوب جلوه نمی‌کند یا ملاک و معیار آن کاملاً دگرگون شده است.