به گفته محمدحسن یادگاری، تهیه‌کننده و کارگردان این مستند، تیم ملی در این مستند از زاویه جدیدی روایت شده است. او به همراه گروه تولید 15نفره مجموعه که عموماً جوانانی بین 25 تا 30 سال هستند، علاوه بر دستیابی به آرشیوهای سازمان صدا و سیما، از آرشیوهای شخصی هم استفاده کرده‌اند و تصاویری یافته‌اند که خود صداوسیما هم آن‌ها را نداشته است مثل صحنه ورود بالگرد ملی‌پوشان به ورزشگاه آزادی. درباره جزئیات بیشتر این مجموعه مستند که پنجشنبه هر هفته ساعت 20 روی آنتن شبکه مستند می‌رود و بازپخش آن ساعت 17 جمعه‌هاست با محمدحسن یادگاری گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید. 

فوتبال به مثابه یک پدیده اجتماعی
این مستندساز با بیان اینکه امسال به خاطر حضور تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی، یک سال فوتبالی پیش رو داریم، معتقد است: فوتبال پدیده‌ای اجتماعی است نه صرفاً رشته ورزشی و این مجموعه مستند تلاش دارد به ابعاد گوناگون این پدیده بپردازد.
او می‌افزاید: وقتی زمانی از موضوعی می‌گذرد می‌توان جوانب مختلف آن را بررسی کرد بنابراین در این مستند شاهد موضوعاتی هستیم که از نظر زمانی، نه خیلی دور است و نه خیلی نزدیک. به وقایع تاریخی فوتبال ایران از سال 1996 تا چند سال اخیر به صورت جزئی و ریز پرداختیم و در جاهایی به دخالت‌های سیاسی در فوتبال هم اشاره کردیم. 
نویسنده کتاب «بازی آغاز شده» در پاسخ به اینکه حوادث و وقایع اخیر فوتبال ایران هم در مستند مورد بررسی قرار گرفته است؟ می‌گوید: به وقایع سال جاری نپرداختیم چون باید زمان بگذرد تا دستمان برای گفتن بسیاری از موضوعات باز شود. من ترجیح می‌دهم در سال‌های آینده به این موضوعات بپردازم ولی به مسائلی همچون انتصاب رؤسای فدراسیون و تغییر مربی تیم ملی در هر دوره پرداختیم.
یادگاری با بیان اینکه در این مجموعه به ماجرای تعطیلی برنامه تلویزیونی «نود» پرداخته نشده، خاطرنشان می‌کند: موضوع محوری این مجموعه درباره تیم ملی و همبستگی است. ما از آرشیو برنامه نود در این مجموعه خیلی استفاده کردیم البته سازمان آرشیو این برنامه را به ما نمی‌داد و از مسیر دیگری به این آرشیو رسیدیم. به هر حال حساسیت ویژه‌ای روی برنامه نود در صدا و سیما وجود دارد و فقط 30درصد از آرشیو را در اختیار ما قرار دادند در صورتی که بیرون از سازمان، امکان دسترسی به این آرشیو وجود داشت و حساسیتشان بی‌جا بود. 

 مستندی سریالی و قصه‌گو
کارگردان مستند «یک ملت، یک ضربان» با بیان اینکه این مجموعه، قصه و روایت دارد و صرفاً صحبت با ستاره‌های فوتبالی و چهره‌ها را مد نظر قرار نداده، می‌گوید: ما تیم پژوهشی جوانی داشتیم که جامعه‌شناس‌های خوب فوتبالی بودند و چرخه تولید کاملی را درست کردیم. سعی کردیم آرشیو جامعی از کار آماده کنیم، مصاحبه با پیشکسوتان، شاهدان عینی وقایع و افرادی که با تیم ملی بودند را داریم و قصه تیم ملی از زاویه جدیدی روایت می‌شود. 
او درباره مشکل آرشیو هم توضیح می‌دهد: این مشکل برای مستندسازان همیشه وجود داشته است نه فقط در حوزه ورزشی بلکه در همه حوزه‌ها، ما هم با دشواری به آرشیو دسترسی پیدا کردیم اما توانستیم جامع‌ترین آرشیو درباره تیم ملی را جمع‌آوری و در مستند استفاده کنیم. نکته تأسفبار اینکه آرشیو بازی‌های تیم ملی در فدراسیون فوتبال وجود نداشت. 
یادگاری اضافه می‌کند: برخی از فیلم‌های آرشیوی که مخاطبان در این مجموعه می‌بینند تاکنون دیده نشده و این آرشیو را از علاقه‌مندان به فوتبال و آرشیویست‌ها بدست آوردیم، با آن‌ها وارد مذاکره شدیم و آرشیوهایمان را با هم تبادل کردیم. 

 امید به دیده شدن در بازپخش
او درباره اینکه آیا میهمانانی بودند که جلو دوربین برنامه حاضر نشوند؟ خاطرنشان می‌کند: برخی از میهمان‌ها برای حضور در برنامه پول می‌خواستند و معمولاً در کارهای تولیدی، برآورد دستمزد برای حضور ستاره‌ها دیده نمی‌شود. کسانی مانند علی دایی، علی کریمی و مهدی مهدوی‌کیا هم گفتند چون برنامه تلویزیونی است نمی‌آییم اگر برای پخش اینترنتی بود می‌آمدیم. عده‌ای هم رقم‌های کلانی می‌خواستند که از عهده پروژه برنمی‌آمد. البته با وجود تیم هماهنگی خوبی که داشتیم، میهمانان خوبی را جلو دوربین آوردیم. با وجود این مسائل اما قصه مجموعه مستند، جذاب است و نبود برخی چهره‌ها از کشش روایت‌ها نکاسته است.
نویسنده و کارگردان مستند «فوتبال علیه دشمن» که به روایت تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران از دریچه فوتبال می‌پردازد با تأکید بر اینکه مجموعه مستند سریالی‌اش جزو معدود مجموعه‌هایی است که از نظر برآوردی و تبلیغاتی از آن حمایت نشده، می‌گوید: عشق و علاقه، ما را پای کار نگه داشت و شبکه مستند هم نسبت به دیگر شبکه‌ها دست سازنده را بازتر می‌گذاشت. در ابتدا قرار بود مجموعه در 25 قسمت ساخته شود ولی وقتی مدیران تلویزیون کیفیت کار را دیدند، گفتند حیف است و از ابتدای تاریخ فوتبال در ایران، کار کنید.
وی معتقد است کاری که ساخته هر زمان پخش شود، جذابیت تماشا دارد و توضیح می‌دهد: به نظرم بازپخش این مجموعه، بیشتر دیده خواهد شد چون امکان پخش روزانه در بازپخش را دارد. امیدوارم سال آینده این مستند از شبکه‌های دیگر هم پخش شود.

 پلتفرم‌ها وارد زمین بازی شوند
یادگاری درباره تمایل پلتفرم‌ها برای سفارش تولید مجموعه‌های مستند داستانی با توجه به تولید مستند زندگی «مایکل جردن» اسطوره بسکتبال جهان از شبکه نتفلیکس می‌گوید: نخستین جایی که پیشنهاد تولید این مجموعه را دادم به پلتفرم فیلیمو بود، نه فقط این پروژه که به نظرم قابلیت تولید فیلم‌های مستند بیوگرافی درباره ورزشکارانمان را داریم.
او ادامه می‌دهد: کار بازاریابی این پیشنهاد هم به پلتفرم انجام شد و رقم پایینی را برای تولید آن برآورد کرده بودم ولی هنوز پلتفرم‌های داخلی ما به این بلوغ نرسیده‌اند که مستندهای ورزشی و داستانی هم مشتری و بیننده دارد، اینکه تنوع سبد مصرفی برای مخاطب باید تعریف شود نه اینکه آنتن شبکه‌های نمایش خانگی فقط با سلبریتی‌ها و برخی سریال‌های آبکی پر شود در حالی که مطمئنم هم اسپانسر و هم سرمایه‌گذار پای ساخت چنین کارهایی می‌آیند. چهره‌ها و ستاره‌هایی که با تلویزیون حرف نمی‌زنند، جلو دوربین تولیدات شبکه نمایش خانگی می‌نشینند و دستمان هم برای پرداختن به موضوعات بازتر می‌بود.
یادگاری با بیان اینکه برآورد، چراغ راه تهیه‌کننده است و سرمایه‌گذار مسیر را به تهیه‌کننده نشان می‌دهد، عنوان می‌کند: قطعاً کاری که من برای تلویزیون می‌سازم متفاوت از کاری است که برای سینما یا نمایش خانگی می‌سازم. با در نظر گرفتن این شرایط و تفاوت‌ها شاید پلتفرم‌ها هم به این قالب و موضوعات تمایل نشان دهند.
او درباره اینکه چرا پس از پخش چند قسمت از این مجموعه، بخش‌های وایرالی از این مجموعه را در فضای مجازی نمی‌بینیم، یادآور می‌شود: آرشیو‌هایی که در قسمت‌های نخست پخش می‌شود خیلی قدیمی است اما از بازی‌های جام ملت‌های سال 1996 به بعد و به ویژه از جام جهانی 1998 آرشیوهای دیده نشده‌ای داریم که احتمالاً وایرال شود.

خبرنگار: زهره کهندل