به گزارش خبرگزاری شبستان، حجت‌‌الاسلام والمسلمین عبدالحمید واسطی، عضو هیئت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به تبیین اربعین به مثابه پدیده‌ای تمدن‌ساز پرداخت و گفت: زمانی که حضرت بقیة‌الله ‌الاعظم(عج) ظهور می‌فرمایند این جمله کلیدی را در همان اعلان و سخنرانی اولشان بیان می‌کنند: «إنّ جدی الحسین الذی قتلوه عطشانا». برابر قواعد طبیعی (و نه قواعد اعجازی) این سخنان از طریق رسانه‌‌ها و شبکه‌های جهانی به زبان‌‌های مختلف ترجمه و منتشر می‌‌شود. تحلیلگران رسانه‌های جهان این جمله‌ کلیدی را مورد تفسیر و تحلیل قرار خواهند داد و تصاویری از حرم و بارگاه سیدالشهدا(ع) منتشر می‌‌کنند که حسی را ایجاد می‌‌کند. نشان دادن فقط سازه حرم اثرگذاری معنایی و معرفتی نخواهد داشت، اما اگر حجم عزاداران دهه اول محرم و مجالس عزاداری در سراسر دنیا را نشان دهند سؤالاتی برای مخاطبان بین‌المللی ایجاد خواهد شد، این فردی که برای او چنین کارهایی انجام می‌شود کیست و چه شده و چرا؟ 
حجت‌الاسلام واسطی ادامه داد: حال اگر حجم بی‌نظیر راهپیمایان اربعین و مصاحبه‌‌های با افراد و رفتارهای شگفتی که در پذیرایی از این زائران انجام می‌شود را نشان دهند چه تأثیری ایجاد خواهد کرد؟ براساس قواعد رسانه، صحنه‌‌پردازی اساسی رسانه‌ها روی پیاده‌روی اربعین تمرکز می‌یابد و بیشترین تحریک احساسی و ذهنی جهانی را برای دنبال کردن حقیقت ماجرای حسین‌بن‌علی(ع) ایجاد خواهد کرد. این گام نخست از حیث زمینه‌سازی تمدنی اربعین است.
عضو هیئت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: «هویت تمدن»، زندگی جمعی در نظامات اجتماعیِ هم‌‌افزای معرفت ‌افزاست. منظور از معرفت‌‌افزایی، ارتقای مستمر معنای زندگی است و از آنجایی که در فضای جهانی انسان‌محوری حاکم است این معناداری بر مقوله رفاه انسانی و خدمات اجتماعی تمرکز خواهد یافت، اگر در تمدن اسلامی نیز فقط همین رفاه حداکثری اجتماعی ایجاد شود چه تفاوتی با یک تمدن انسان‌محور و مادی خواهد داشت؟
وی ادامه داد: در تمدن اسلام، عدالت و رفاه بستری برای گسترش و ارتقای مستمر حس حضور خداوند است. مستند این کلام آیه۵۵ سوره نور است که می‌فرماید: «خداوند از میان شما به کسانی که ایمان دارند و عمل صالح انجام می‌دهند وعده قطعی می‌دهد که حاکمیت زمین را به آن‌ها خواهد رساند همان‌طور که دیگرانی قبلاً حکومت‌های فراگیر داشتند. همچنین خداوند وعده قطعی می‌دهد دینی را که کامل کرده در همه جوامع انسانی مستقر کند و وعده قطعی می‌دهد تمام نگرانی‌های آن‌ها را برطرف کرده و در امنیت کامل به سر ببرند تا بتوانند پرستش خالصی داشته باشند». 
عضو هیئت علمی گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان کرد: دید به اربعین، باید از اجتماع عزاداران به اجتماع تمدن ارتقا یابد و نمادها و راهبری‌های رسانه‌ای به‌گونه‌‌ای باشد که دید زائران را به سوی تمدن‌خواهی سوق دهد و همچنین از فضای اجتماع عزادارانِ حاجت‌خواه، به سمت اجتماع جست‌وجوگرانِ خداوند رشد پیدا کند، همین‌طور از صرفاً اجتماع عظیم شیعی، به نمادی برای معجزه قرن بیست و یکم سوق دهد، به‌طوری که ناظران جهانی ادراک کنند چنین جمعیتی با محدودیت‌هایی که در سرزمین عراق هست با چنان رفتار درخشان انسانیِ میان‌فرهنگی را کدام حاکمیت با کدام منابع می‌تواند کنار هم قرار دهد. خداوند در آیه شریفه ۶۳ سوره انفال می‌فرماید: «اگر تمام منابع زمین را میان عده‌ای از مردمی که علقه‌ای به‌هم ندارند توزیع کنی ابداً نمی‌توانی قلب‌های آن‌ها را به‌هم نزدیک کنی و تنها بر محور خداوند است که این الفت ایجاد می‌شود». پدیده اربعین، معجزه جهانی خدایی مبتنی بر جاذبه ثارالله است.