تاکنون از ۲۴۱ تولیدکننده لوازم‌خانگی در کشور، ۸۰ تولیدکننده و پنج بانک شامل بانک‌های گردشگری، آینده، پارسیان، تجارت و رفاه برای پرداخت تسهیلات 30، 50 و 100 میلیون تومانی به زوج‌های جوان داوطلب شده‌اند.

قوت و ضعف طرح فروش اقساطی
در این روش مشکل نقدینگی واحدهای تولیدی مرتفع می‌شود. انتفاع مصرف‌کننده در خرید کالای با قیمت مناسب توسط حذف واسطه‌ها به همراه دریافت کالا با کیفیت مناسب، تضمین‌شده و انتفاع تولیدکننده در تأمین نقدینگی و بازگشت سریع سرمایه است و به‌منظور جلوگیری از انحراف تسهیلات بانکی، پرداخت تسهیلات در انتهای زنجیره در زمان تحویل کالا به مصرف‌کننده، به‌حساب تولیدکننده واریز می‌شود.
اما محدودیت انتخاب برای مشتری، حضور نداشتن همه برندهای تولیدی در سامانه، گران بودن تسهیلات و بالا بودن اقساط برای زوج‌های جوان طبقه کم‌برخوردار و امکان بروز مشکل در فرایند اعتبار سنجی برای زوجین که می‌تواند کل فرایند خرید جهیزیه را متوقف کند از مشکلاتی است که مردم برای استفاده از این طرح فروش با آن مواجه هستند.

خرید قسطی به شرط‌ها و شروط‌ها
البته ‌نام‌نویسی در این طرح شرط‌ها و مقرراتی دارد که رعایت آن‌ها الزامی است. نکته نخست این است که متقاضیان باید تابعیت ایرانی داشته و دارای سند ازدواج باشند. نکته دوم اینکه فقط یکی از زوجین باید در سامانه www.tavankharid.ir،  ‌نام‌نویسی کند و هر دو نفر درخواست استفاده از تسهیلات ندهند. پس از ‌نام‌نویسی در سایت و وارد کردن مشخصات خود و همسر و ثبت نشانی پستی، باید مدارک خود و همسر را نیز در این سامانه بارگذاری کنند. تصویر پنج صفحه نخست عقدنامه نیز باید بارگذاری شود. در ادامه، با ارسال مدارک، متقاضی باید مبلغ وام خود را از بین سه پیشنهاد تسهیلات انتخاب کرده و درخواست خود را ارسال کند.

جهیزیه بدون ضامن منوط به اعتبارسنجی
فرایند وام‌دهی در پنج بانک با هم متفاوت است و پس از اعتبارسنجی وام تعلق می‌گیرد. این فرایند برای همه بانک‌ها به‌صورت برخط انجام می‌شود و حضوری نیست. افراد برای دریافت این وام در مبالغ کمتر از ۵۰ میلیون تومان نیازی به معرفی ضامن ندارند و بانک‌ها از طریق اعتبارسنجی این تسهیلات را پرداخت می‌کنند تا مشخص شود متقاضیان توانایی بازپرداخت اقساط را دارند.
برای مبالغ بالاتر از ۵۰ میلیون تومان متقاضیان می‌توانند با یک ضامن معتبر و بدون نیاز به چک، از تسهیلات بانکی تا ۱۰۰ میلیون تومان، سه ساله با سود ۱۸درصد استفاده کنند. البته در این طرح خود افراد نیز با ارائه گواهی کسر‌ازحقوق می‌توانند ضامن خود باشند.

خرید از سامانه یا فروشگاه به انتخاب مشتری
متقاضیان می‌توانند پس از دریافت تسهیلات، از میان محصولات موجود در این سامانه که دست‌کم ۵درصد کمتر از بازار است خرید کنند.
این خرید می‌تواند به‌صورت مجازی از طریق سامانه باشد یا به‌صورت حضوری انتخاب و خریداری شود و اگر مبلغ سبد خرید از سقف تسهیلات بیشتر باشد مابقی مبلغ را از کارت‌های عضو شتاب خود پرداخت کنند. در ادامه، محصولات جهیزیه به نشانی ثبت‌شده متقاضی در سامانه ارسال خواهد شد.

اقساط و سود وام‌های خرید جهیزیه
همان‌طور که گفته شد وام خرید لوازم‌خانگی با سود ۱۸درصد در ارقام ۳۰، ۵۰ و ۱۰۰ میلیونی پرداخت می‌شود. محاسبه اقساط این وام‌ها نشان می‌دهد متقاضیان دریافت تسهیلات ۱۰۰ میلیونی باید پس از ۳۶ماه کمی بیش از ۱۳۰میلیون برگردانند و این رقم برای زوج‌هایی که روی وام ۵۰ و ۳۰ میلیونی حساب باز کردند، به ترتیب حدود ۶۵ و ۴۰ میلیون تومان خواهد بود.
 براساس محاسبات انجام‌شده متقاضیان دریافت وام ۱۰۰میلیونی هرماه باید 3میلیون و ۶۱۵ هزار تومان به‌عنوان اقساط وام خرید لوازم‌خانگی کنار بگذارند. عروس و داماد‌هایی که روی وام ۵۰ میلیونی خرید لوازم‌خانگی حساب باز می‌کنند، باید ماهی یک‌میلیون و ۸۰۷ هزار تومان قسط پرداخت کنند. اقساط وام ۳۰ میلیونی خرید لوازم‌خانگی هم ماهی یک‌میلیون و ۸۵ هزار تومان خواهد بود.

خرید اجباری اما مقرون‌به‌صرفه
رحیمی، عضو هیئت مدیره اتحادیه لوازم‌خانگی در گفت‌وگو با قدس با اشاره به اینکه در این طرح کالای ایرانی به‌طور مستقیم توسط تولیدکننده به بازار مصرف عرضه می‌شود، می‌گوید: حمایت‌های اعتباری بانک‌ها نیز برای این طرح جذب ‌شده است و به خریداران در قالب تسهیلات داده می‌شود. وی یادآوری می‌کند: در این طرح وجه پرداخت‌شده به‌صورت مستقیم به تولیدکننده پرداخت می‌شود و خریدار اقساط را به بانک پرداخت می‌کند تا تولیدکنندگان سرمایه در گردش لازم را داشته باشند.
وی معتقد است اگر عروس و دامادها به‌عنوان مصرف‌کننده نهایی از این کالاها بهره‌مند شوند این مبالغ برای خرید جهیزیه کافی و کالا هم مقرون‌به‌صرفه درخواهد آمد در غیر این صورت اگر برندهای ارائه‌شده در این سامانه مورد پسند عروس و دامادها نباشد که در خریدهای اینچنینی معمول است این زوج‌ها پس از خرید از سایت این کالاها را در بازار به فروش می‌رسانند. در این صورت آن‌ها 18درصد بهره پول دادند، روی این کالا 10درصد سود به فروشنده پرداخت‌شده و از آن طرف خریداران در بازار محصولات را حدود 10درصد پایین‌تر می‌خرند درنتیجه این زوج جوان چیزی حدود 40درصد متضرر خواهند شد.
رحیمی می‌گوید: بهتر است دولت به‌جای محدود کردن خرید از سامانه اجازه دهد زوج‌های جوان با دریافت وام، کالای خود را از فروشگاه‌های متنوع در بازار و از برندهای مختلف خریداری کنند.

خبرنگار: زهرا طوسی