آن‌طور که فاطمه نوروزی، مدیرعامل این مجموعه به ما می‌گوید، علاوه بر اینکه از مرحله طراحی تا اجرا محصولات متناسب با این بوم تولید می‌شوند، مواد اولیه هم تا جایی که ممکن است کاملاً ایرانی هستند. محصولاتی که با دیدنش می‌توان متوجه نگاه نو و خلاقانه بچه‌های هیئت هنر در آن شد و حس اصالت و خلاقیت ایرانی در آن موج می‌زند. به مناسبت ایام اربعین حسینی با فاطمه نوروزی، مدیرعامل این مجموعه گفت‌وگویی کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید. 

از پیشینه و تاریخچه‌ای که منجر به رسیدن به ایده «موکب آرت» شد برایمان بگویید.
زمانی که ساختار ابتدایی هیئت هنر شکل گرفت، دانشجویان در ایام محرم جمع می‌شدند و در قالب خیمه هنر فعالیت‌های هنری خود را انجام می‌دادند. آثاری مانند کتیبه با همراهی هنرمندان رشته‌های گرافیک و طراحی پارچه برای هیئت‌های مذهبی در دستور کار قرار گرفت. حدود سال90 کارگروه‌های تخصصی تشکیل شد که هر کدام از این کارگروه‌ها درزمینه تولید محتوا فعالیت می‌کردند، در ابتدا مباحث محتوایی برای شروع کارهای تخصصی به تعداد بسیار انجام می‌شد تا در نهایت هنرمندان به مرحله‌ای رسیدند که با محتوا همراه شدند.
این کارگروه‌ها فعالیت خود را ادامه دادند و از سال 96 تاکنون در قالب مؤسسه موکب آرت کار می‌کنند. نکته اینجاست که تولید محتوا و محصول نهایی این مؤسسه فقط ویژه محرم نیست بلکه این مؤسسه به عنوان نشان اقتصادی هیئت هنر فعالیت دارد و درصدد است در قالب یک مجمع بین‌المللی در بخش فرهنگی تأثیرگذار باشد.
در سال‌های اخیر این مؤسسه تلاش کرده در بخش‌های مختلف از کتیبه و لباس محرمی گرفته تا قاب‌هایی که با موضوع ائمه اطهار(ع) و اسلام است برای مخاطب تولید محتوا داشته  و پاسخگوی هر نوع سلیقه‌ای باشد.

هدف‌گذاری این مجموعه چیست و اساساً بناست موکب آرت به چه نیازی پاسخ دهد؟
هدف اصلی این است در تولید محتوا، طراحی، کیفیت و فروش، بحث تغذیه روح با معارف اسلامی و اهل بیت(ع) برای استفاده خانواده‌ها در نظر گرفته شود، همچنین توسط هنر، حفظ و پاسداشت سخنان بزرگانمان در خانواده‌ها ترویج شود.

یعنی به طور مستقیم مخاطب محصولات مؤسسه موکب آرت هیئت‌های مذهبی نیستند؟
جامعه هدف این مؤسسه بیشتر خانواده است، در حقیقت جنس کار هیئت‌های مذهبی ملموس بوده و مخاطب دربرابر آن کنش و واکنش دارد، اما در بحث خانواده مسئولیت این مؤسسه بیشتر است، زیرا نشان دادن عرض ارادت به ساحت اهل بیت(ع) و ترویج فرهنگ معارفی در جامعه باید از خانواده‌ها آغاز شود که این خود نیازمند خلاقیت و ایده‌های خاصی است.

با توجه به اینکه از طراحی کتیبه گرفته تا تولید طرح‌ها و محصولاتی برای هیئت‌های عزاداری توسط  شما انجام می‌شود، هنرمندان در کدام رشته‌های هنری در این مؤسسه فعال هستند؟
در هر کارگروه یک مدیر هنری در کنار تیم ایده‌پردازی وجود دارد، زیرمجموعه مدیر هنری بسته به نیاز تولید محتوا و محصول موردنظر از طراح گرافیک گرفته تا طراحی پارچه، لباس و خطاط با کارگروه‌ها همکاری دارند.
تیم محتوایی نیازهای مخاطب را براساس گزارش‌های بخش فروش در کنار ایده‌هایی که خود تیم دارند بررسی می‌کند، برخی مواقع نیز ایده‌هایی منجر به تولید اثر می‌شود که طی سال‌های متمادی جای خود را میان مخاطبان باز می‌کند و شاید نیاز او نباشد.
در نهایت مدیری در کارگروه وجود دارد که تولیدات را به بخش‌های طراحی، فروش و... می‌دهد.

به نظر می‌رسد خلاقیت حرف اول را در تولید چنین محصولاتی در کنار هنر و تجربه می‌زند، چه ویژگی‌هایی برای تولید محصولات این مؤسسه با هدف توجه به خلاقیت و نوآوری در نظر گرفته شده است؟
این اتفاق عموماً توسط دوستان محتوایی می‌افتد، ما همیشه گروه ایده‌پردازی و گروه فضای مجازی داریم و هر کسی ایده‌ای دارد آن را در این گروه‌ها یادداشت می‌کند.
 به عنوان مثال، در یکی از کارگروه‌ها تصمیم داشتیم بعضی صحبت‌های سردار شهید قاسم سلیمانی را که می‌تواند با فضای امروز هماهنگ باشد در محصولاتی برای نوجوانان به‌کار ببریم یا محصولاتی با موضوع اباعبدالله(ع) تولید کنیم که با توجه به گستردگی و تنوع این محصولات در جامعه، با کمک گروه محتوا و فضای مجازی و ایده‌پردازی به محصولاتی رسیدیم که در قالب یک قاب تزئینی بتواند نیاز مخاطب را در نظر بگیرد.

رسیدن به هنرمندان در موکب آرت برای تولید آثار چگونه صورت می‌گیرد؟ 
این موضوع بسیار حائز اهمیت است، همه فعالان مؤسسه موکب آرت اعضای یک خانواده هستند و در قالب هیئت هنر به ما کمک می‌کنند، افرادی مانند آقای براتی، روح‌الامین و شیخ رضایی دوستانی هستند که زیر هیئت امام حسین(ع) با موکب آرت همکاری دارند.
این موضوع بسیاری از شرایط را برای موکب آرت آسان کرد، زیرا اگر می‌خواستیم در قالب شرکتی خصوصی این فعالیت را انجام دهیم ممکن بود یا هنرمندان فرصت همکاری نداشته باشند یا دوست نداشته باشند همکاری کنند، اما اکنون همه این بزرگواران در زیر پرچم هیئت اهل بیت(ع) تکنیک‌ها و ایده‌های هنری خود را برای بهتر شدن محصولات و رفع نیاز مخاطب ارائه می‌کنند. به عنوان مثال، وقتی امسال کار را برای کودکان و نوجوانان آغاز کردیم درباره اینکه از چه تکنیکی استفاده کنیم بسیار فکر کردیم تا به آقای براتی رسیدیم. در تهیه این کارها مانند تولید سایر محصولات، همفکری بسیاری داشتیم و ایده‌ها را آن‌قدر چکش‌کاری کردیم تا به یک ایده خوب رسیدیم که با خلاقیت آقای براتی در نهایت محصول خوبی تولید شد.

چه افقی را برای موکب آرت و در درجه بعد مجموعه‌هایی از این جنس در بازار محصولات آیینی می‌بینید؟
هر یک از کارگروه‌های موکب آرت در ادامه لازم است تفکیک و مستقل شود، به عنوان مثال کارگروه هدایای تزئینی، البسه و حتی بخش بین‌المللی باید از هم تفکیک شوند، در این راستا نگاه ساختاری این مؤسسه باید تغییر کند تا هر بخش قدرت یابد. این تفکیک می‌تواند علاوه بر اینکه به هر بخش قدرت لازم برای تولید محتوا و محصول را بدهد، سبب شود هر کدام از این بخش‌ها بتوانند به خوبی جامعه هدفشان را تحلیل کرده و تولید متناسب با نیازهای جامعه هدف خود داشته باشند.

به عنوان یک مجموعه تولیدکننده در این حوزه، می‌خواستم از ظرفیت‌های این عرصه (مذهبی و آیینی) برای تولیدکننده ایرانی بپرسم؟
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که برای محصولات مؤسسه آرت در نظر گرفتیم این است که به هیچ عنوان از مواد اولیه خارجی در تولید محصولات استفاده نکنیم، البته ممکن است برخی جاها که مواد اولیه محصول در ایران وجود ندارد به دنبال نوع خارجی آن باشیم اما این موضوع خیلی کم اتفاق افتاده است، همچنین ممکن است در استفاده از جنس ایرانی، کیفیت پایین بیاید اما محور اصلی ما این است که محصولاتمان از مواد اولیه ایرانی تولید شود.

یکی از مقولات مهم در پیوند با شهرهای زیارتی، سوغات متبرک است. بازاری که دست‌کم در ایران می‌توان ادعا کرد کاملاً توسط کالای خارجی یا محصولاتی از جنس خشکبار که به لحاظ مفهومی پیوندی با مقوله زیارت ندارد، قبضه شده است. به عنوان تولیدکننده محصولات آیینی به نظرتان چگونه می‌توان بازار محصولات در این حوزه و حتی ذائقه خود زائران را به سمت محصولات ایرانی با کیفیت و در پیوند بیشتر با مفهوم زیارت سوق داد؟
شاید یکی از موضوعات مهمی که در عرضه محصولات به آن توجه نشده باشد نوع بسته‌بندی است، این بسته‌بندی نیز لزوماً قرار نیست گران باشد اما می‌تواند با استفاده از یک ایده مناسب برای مخاطب شکیل و زیبا بوده و نظر او را جلب کند.
این موضوع می‌تواند برای سوغات فرهنگی نیز اجرایی شود. باید به این نقطه برسیم که وقتی برای ساحت اهل بیت(ع) و زائران ایشان محصولی تولید می‌کنیم به این ساحت مقدس احترام گذاشته و برای اینکه عرض ارادت خود را به ایشان نشان ��هیم برای زائر نیز این احترام را قائل شویم و محصولاتی با کیفیت و با بسته‌بندی مناسب و شکیل ارائه دهیم. 

از نقش آقای علی حیاتی در این مجموعه برایمان بگویید؛ اسم ایشان در محافل هنری انقلاب زیاد شنیده می‌شود.
ایشان بنیان‌گذار و مسئول کارگروه‌ها بودند، آقای حیاتی فضای شخصیتی بسیار محتوایی، خلاق و تأثیرگذار دارند و با توجه به اینکه بسیار دغدغه‌مند این حوزه هستند نقش تأثیرگذاری دارند.

آیا می‌توان ظهور پدیده‌هایی چون موکب آرت را به‌خاطر پیوندش با هیئت هنر نوعی تولد مجموعه‌ای دانش بنیان دانست؟
نه با این دید که این موضوع، ما را متمایز کند اما به نظرم شاید فعالیت این مؤسسه هنری که با آیین تلفیق شده، چشمگیر بوده و برای بسیاری از مجموعه‌هایی که مانند موکب آرت در فضای کسب‌وکار فعالیت دارند الگو باشد، این مؤسسه برای همه مناسبت‌های مذهبی فرم و قالب خاصی را در نظر می‌گیرد، اعضا برای مباحث مختلفی همچون پیاده‌روی اربعین و خود این روز از ماه‌ها پیش برنامه‌ریزی و فکر می‌کنند. 

در پایان اگر نکته‌ای هست بفرمایید؟
کار کردن در این زمینه سختی‌هایی دارد از جمله اینکه به جز یکی دو سازمان آن هم در شرایطی خاص، مؤسسه آرت از هیچ سازمانی حمایت نمی‌شود، این در حالی است که در این صنعت نیاز به حمایت داریم. سازمان‌ها می‌توانند کمک کنند، آن‌ها می‌توانند با ارائه این محصولات به کارکنان یا میهمانان ملی و بین‌المللی خود در معرفی و استفاده از محصولات هنری آیینی که نسل به نسل بچرخد نقش مهمی ایفا کنند.

خبرنگار: قمری-فاطمی‌نژاد