​​​​​​​دکتر مسعود پورفرد، عضو هیئت علمی گروه سیاست پژوهشگاه شهید صدر در نشستی که با عنوان «نظریه عاملیت جمعی در اندیشه سیاسی شهید صدر» به مناسبت فرا رسیدن سالگرد شهادت شهید سید محمدباقر صدر برگزار شد، عنوان کرد: به طور ساده منظور از عاملیت جمعی چیزی در مقابل عاملیت فردی است. شهید صدر حامی عاملیت جمعی است چراکه در حوزه نظام‌های اجتماعی سیاسی عاملیت جمعی مؤثرتر و کارآمدتر است. سازمان‌های مردم‌نهاد و تشکل‌های مردمی و جمعی نمونه ساده‌ای از عاملیت جمعی هستند؛ یعنی گروهی از مردم که مجموعه‌ای از روابط اجتماعی، شبکه اجتماعی و هدف خاص دارند.
وی افزود: عاملیت جمعی در دوران معاصر پیروزی‌های بزرگی را برای جمهوری اسلامی در جنگ تحمیلی و عرصه‌های مختلف رقم زده است؛ اگر این عاملیت مهم شمرده شود نظام سیاسی هم می‌تواند موفقیت خود را بیمه کند.
عضو هیئت علمی گروه سیاست پژوهشگاه شهید صدر به دوران زندگی شهید صدر و حکومت صدام اشاره و ابراز کرد: شهید صدر ثابت کرد عاملیت جمعی بر پایه اسلام می‌تواند ساختارهای متصلبی مانند ساختار سیاسی صدام را در هم بشکند. هرچند متأسفانه این عالم بزرگ جهان اسلام را به شهادت رساندند اما ایشان منابع و مطالبی کلیدی را در فلسفه جامعه‌شناسی مطرح کرد که می‌تواند مورد استفاده ما قرار گیرد.
وی 6 گزاره را در چگونگی استفاده از آثار شهید صدر مورد توجه قرار داد و گفت: گزاره نخست این است که عاملیت فردی با تلاش اجتماعی می‌تواند به سمت عاملیت‌جمعی سوق پیدا کند؛ این راه را می‌توان به دو صورت پیمود؛ یکی حب ذات که مورد اشاره شهید صدر است که خودخواهی ذاتی افراد زمینه‌ای برای رساندن خیر به دیگران است و این کمال‌خواهی می‌تواند به حرکات خیرخواهانه جمعی نیز منتقل شود؛ دوم، فلسفه صدرایی و حکمت متعالیه که شهید صدر آن را تدریس می‌کرد نیز به دنبال حرکت جوهری فردی به سمت حرکت جوهری جمعی و مورد تأیید شهید صدر است.
پورفرد در بیان این گزاره که تغییر در ساختار غیرممکن نیست، گفت: دو بخش ساختار و کارگزار نشان می‌دهد ساختارها سیستم جبری است که الزامات و شکل‌های خاص خود را دارد و ممکن است منعطف یا متصلب باشد؛ شهید صدر اعتقاد دارد ساختار به هر شکلی باشد قابل تغییر است؛ از سویی عاملیت جمعی با قدرت بیشتر خود می‌تواند این ساختار را تغییر دهد.
وی با توجه به گزاره چهارم که کارگزار فردی نقش فردی و کارگزار جمعی نقش جمعی دارد، گفت: باید عاملیت جمعی با ویژگی‌های مطلوب خود فعال شود و ما این قدرت اجتماعی را در کنار قدرت سیاسی به رسمیت بشناسیم و وظیفه نظارت و کنترل را به آن واگذار کنیم که این یکی از پایه‌های اساسی و زیرساخت‌های نظریه عاملیت است.
پورفرد گزاره پنجم را تأکید نصوص دینی بر عاملیت جمعی و نهی از گوشه‌گیری عنوان و در بیان گزاره ششم اظهار کرد: آیات مربوط به این مسئله در حوزه اجتماعی وجود دارد؛ شهید صدر آیاتی را انتخاب می‌کند که زندگی اجتماعی سیاسی نشان می‌دهد این جامعه می‌تواند در راه‌ها و سبک‌های زندگی خود موفق شود؛ عاملیت جمعی بر اساس این آیات می‌تواند سبب کارآمدی یک نظام باشد. عضو هیئت علمی گروه سیاست پژوهشگاه، مشکلات جمهوری اسلامی را ناشی از توجه کم به عاملیت جمعی برشمرد و گفت: شهید صدر در پاسخ به این مشکلات می‌گوید مشارکت جمعی را در نظام خود استفاده کنید و هیچ نگران نباشید؛ ما با این دیدگاه می‌توانیم در جمهوری اسلامی و حتی در جهان اسلام تحول ایجاد کنیم.