به گزارش آستان‌نیوز، مدیر حوزه علمیه خراسان در افتتاحیه سلسله نشست‌های اربعین‌شناسی که صبح دیروز  در تالار شیخ طوسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: اربعین‌شناسی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و ماهیت‌شناسی اربعین و شناخت آن منهای رکن شناخت عاشورا که اصل حماسه است امکان‌پذیر نیست.
آیت‌الله سید مصباح عاملی با بیان اینکه اربعین‌شناسی همان عاشوراشناسی است، گفت: شهادت دارای دو رکن خون و پیام است که در حماسه تاریخی و بی‌نظیر عاشورا این دو رکن وجود دارد و باید به‌درستی مورد توجه قرار گیرد.
وی ابراز کرد: باید برای احیای مکتب عاشورایی هر دو رکن به سمت حرکت عقلانی سوق داده شود تا آرمان‌ها و اهداف سیدالشهدا(ع) تحقق یابد؛ رکن نخست، خود حماسه عاشورا و رکن دوم که پیام است تجلی آن در اربعین است.
آیت‌الله عاملی با بیان اینکه ورود به اربعین‌شناسی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است تا بتوانیم عقلانیت را در هر دو رکن تکمیل کنیم، گفت: ماهیت‌شناسی اربعین و شناخت آن منهای رکن نخست که اصل حماسه است امکان‌پذیر نیست. هویت هدف امام حسین(ع) از قیام عاشورا در رکن اول تجلی یافته و در قالب پیام توسط امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) به سمت جامعه روانه و در اربعین متجلی شده است.
وی ادامه داد: شناخت ماهیت حماسه عاشورا مبتنی بر شناخت ماهیت جریان امامت در ادامه رسالت است و رهبر معظم انقلاب نقش امامت در طول تاریخ زندگی ائمه اطهار(ع) را در دو جمله تفسیر و تطبیق و زعامت جامعه بیان می‌کنند.

اجتماع اربعین، مهندسی خدا در زمین است
حجت‌الاسلام والمسلمین سید عبدالفتاح نواب، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت نیز در این مراسم ضمن یادی از بزرگانی که در حوزه اربعین فعالیت داشتند همچون آیت‌الله ری‌شهری، بیان کرد: رهبر معظم انقلاب در سخنان خود به این نکته اشاره کردند که اربعین زمینه‌ساز تمدن اسلامی است، اربعین یک فرهنگ و جریان بزرگ فرهنگی است که می‌تواند برای جوامع انسانی فرهنگ‌سازی کند. اربعین آرام آرام مرزهای بشری را درنوردید و انسان‌ها را با ابعاد گوناگون عاشورا آشنا کرد.
وی ادامه داد: اجتماع اربعین را خود امام حسین(ع) ایجاد کرده است. ما کوچک‌تر از آنیم که بتوانیم دل‌ها را این‌طور متوجه امام حسین(ع) و عاشورا کنیم. دل یک ارتدوکس یا ارمنی را صحبت‌های ما روحانیون جذب نمی‌کند! دعوت‌کننده اصلی به این اجتماع، امام حسین(ع) و درواقع به نوعی این پیاده‌روی و اجتماع عظیم، مهندسی خدا در زمین است.
نواب در تعریف ویژگی‌های اربعین گفت: در درجه اول اربعین تکریم و سپاس از انسان کامل است. دوم، گرامیداشت مقام ایثار و شهید و شهادت؛ سوم، احترام به فداکاری خاندان نبوت و چهارم، اربعین همبستگی و وحدت مؤمنانه ادیان الهی است. حتی در مکه که می‌گویند حرم امن است که درواقع این‌طور نیست، اگر بود زائر ما را به جرم داشتن عکس حاج قاسم در زندان نمی‌انداختند! اگر امنیت داشت که این‌طور نبود! امنیت برای بعضی دیگر دارد. در هرحال، در اربعین ادیان مختلف وحدت و همبستگی دارند، حتی بیشتر از ایام حج.
وی ادامه داد: ویژگی پنجم این حرکت عظیم، خدمت عاشقانه و میزبانی ملتمسانه است. همه افراد عاشقانه خدمت می‌کنند از طفل‌های کوچک تا پیری که با عصا خدمت می‌کنند. ششم حرکت معنویت‌محور و رفتار صالحانه است، در این حرکت زائر تمام راه را با ذکر و یاد خدا می‌رود. کجای عالم همچین رفتاری داریم؟ هفتم سفر عارفانه و پویایی است که به اقتضای عقاید و اخلاق و سنن انجام می‌شود. حرکتی که انسان در این مسیر انجام می‌دهد مدام برای او آورده دارد.
وی افزود: هشتمین محور و ویژگی، قدردانی از میزبانان بامعرفت عراقی است که رهبری هم بارها به آن اشاره کردند. بعضی از این‌ها کل سال زحمت می‌کشند تا اربعین بتوانند میزبان شوند.
حجت‌الاسلام والمسلمین نواب افزود: ما در جهان بیش از ۲۰ مورد برنامه پیاده‌روی جمعی داریم، اما وقتی نگاه می‌کنیم فاصله‌ کاری که آن‌ها می‌کنند با اربعین خیلی زیاد است. سازندگی اربعین در آن‌ها نیست. به همین خاطر در اربعین می‌توانیم پیروان ادیان دیگر را هم به وفور مشاهده کنیم.

اربعین، زمینه‌ساز شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی
دکتر عبدالحمید طالبی، رئیس سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی نیز در ادامه این مراسم، پیاده‌روی اربعین حسینی را بزرگ‌ترین تجمع مسلمانان پس از کنگره عظیم حج دانست و گفت: اربعین یکی از بزرگ‌ترین تجمعاتی است که روز به روز بر شوکت و عظمت آن افزوده می‌شود.
وی ادامه داد: اربعین حسینی به تعبیر رهبر معظم انقلاب یک رویداد جهانی است و جهانی‌تر هم خواهد شد، این رویداد با استفاده از مغناطیس حضرت اباعبدالله الحسین(ع) زمینه را برای تمدن نوین اسلامی براساس وحدت امت اسلام فراهم می‌کند.
وی با بیان اینکه شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی نیاز به همکاری همه ملل و مسلمانان دارد، افزود: در راهپیمایی اربعین حسینی مشاهده می‌کنیم از همه ادیان و مذاهب مختلف با خلوص و عشق به امام حسین(ع) در این راه گام برمی‌دارند و با یک هدف مشترک در این رویداد عظیم شرکت می‌کنند.
طالبی با اشاره به اینکه تمدن‌سازی فرایندی است که از زمان شهادت امام حسین(ع) تا ظهور حضرت حجت(عج) ادامه دارد، اضافه کرد: هدف حضرت اباعبدالله الحسین(ع) احیای دین جدش پیامبر اعظم(ص) بود و در حال حاضر اگر به دنبال تحقق تمدن نوین اسلامی هستیم و هدف ما حاکمیت جهان‌بینی و نگاه اصیل اسلامی در جهان است این تمدن‌سازی نیاز به یک جغرافیای مشترک دارد و اربعین، این جغرافیای مشترک را فراهم کرده است.