​​​​​​​آن بزرگوار، نه فقط در عرصه فقاهت و رسیدگی به امور مردم و تربیت طلاب، جایگاه رفیعی داشت، بلکه یکی از بزرگ‌ترین و اصلی‌ترین مدافعان و پاسداران میراث علمی جهان اسلام بود. آیت‌الله مرعشی نجفی در سال 1276 خورشیدی، در شهر مقدس نجف متولد شد. پس از فراگیری مختصری از مقدمات، پدرش او را به مدارس جدید فرستاد تا با دانش‌هایی مانند هندسه، ریاضیات، جغرافیا و ... آشنا شود. وی پس از پایان دوره پنج ساله ابتدایی، وارد حوزه علمیه نجف شد و فراگیری علوم دینی را آغاز کرد. در همین ایام بود که به طب هم علاقه‌مند شد و به فراگیری آن نزد «مؤیدالاطبا» پرداخت؛ اما سرانجام تصمیم گرفت تمام توان خود را صرف فراگیری علوم دینی کند. آیت‌الله مرعشی نجفی همزمان با تحصیل، به مطالعه درباره دیگر مذاهب و ادیان نیز پرداخت و مباحثاتی با بزرگان آن‌ها داشت. وی در سال 1303 خورشیدی، به سرزمین اجدادی‌اش ایران بازگشت و پس از سفری به مشهد و زیارت حرم مطهر رضوی، راهی تهران و قم شد و در این شهر، به دعوت آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری؛ زعیم حوزه علمیه قم، در جوار حرم حضرت معصومه(س) سکونت اختیار کرد و به تدریس و تحقیق پرداخت. در دوران طولانی تدریس آیت‌الله مرعشی نجفی، شاگردانی مبرز در محضر درس او تربیت شدند که بعدها در زمره علمای بنام قرار گرفتند؛ بزرگانی ‌چون استاد شهید مرتضی مطهری، آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، شهید دکتر مفتح، شهید صدوقی، شهید قاضی طباطبایی، امام موسی صدر و شهید دکتر بهشتی. آیت‌الله‌ مرعشی نجفی پس از درگذشت «آیات ثلاث» (صدر، خوانساری و حجت)، به عنوان مرجع تقلید شناخته‌شد و پس از آغاز نهضت اسلامی نیز در همراهی و حمایت از امام خمینی(ره) و نهضت کوتاهی نکرد. آیت‌الله العظمی 
مرعشی نجفی، سرانجام در هفتم شهریور 1369 دارفانی را وداع گفت و در محل کتابخانه‌اش، واقع در شهر قم، به خاک سپرده شد.

عمری پاسداری از میراث معنوی جهان اسلام
آیت‌الله مرعشی نجفی، شخصیتی جامع‌الاطراف داشت و در حوزه‌های گوناگون علمی و فرهنگی فعالیت می‌کرد. با این حال، شاید برجسته‌ترین اقدام او که پس از رحلتش نیز، به مثابه باقیات‌الصالحات باقی ماند و هزاران پژوهشگر و محقق را از برکات خود بهره‌مند می‌کند، تأسیس کتابخانه بسیار جامع و ارزشمند وی است. این کتابخانه، به دلیل داشتن نسخه‌های خطی کمیاب و منحصر به فرد، شهرت جهانی دارد. آیت‌الله مرعشی نجفی کار جمع‌آوری آثار خطی را از دوران تحصیل در نجف اشرف آغاز کرد؛ زمانی که طلبه جوانی بود با دیدن تلاش غربی‌ها برای غارت ثروت معنوی و میراث مکتوب مسلمانان، به فکر پاسداری از آن‌ها افتاد. اما انجام این کار، آن هم با وجود تنگدستی شدیدی که دچار آن بود، بسیار سخت و دشوار به نظر می‌رسید. به همین دلیل، آیت‌الله مرعشی نجفی به تلاش و کار مضاعف رو آورد تا پول لازم برای خرید کتاب‌ها را بدست آورد؛ او برای این کار، به واقع از جان مایه می‌گذاشت. به غیر از کار در کارخانه برنج‌کوبی، پس از ساعت درس و بحث، از طریق درآمد نماز و روزه استیجاری هم، به خرید کتاب‌های خطی می‌پرداخت. بسیار پیش‌ می‌آمد که غذایی برای رفع گرسنگی نداشت و چند روزی را بدون خوردن حتی لقمه نانی سپری می‌کرد تا بتواند هزینه خرید کتابی را تأمین کند. آیت‌الله مرعشی نجفی، گاه در حاشیه و پشت کتاب‌های خطی خریداری شده، وضعیت و شرایطی را که در آن به خرید کتاب پرداخته‌بود را شرح می‌داد. او پشت کتاب «کشف اللغات و الاصطلاحات» اثر علامه عبدالرحیم هندی نوشته‌است: «این کتاب را با مزد دو سال نماز استیجاری که به نیابت از مرحوم میرزا محمد بزاز تهرانی قبول کرده‌ام، به مبلغ بیست روپیه بریتانیایی خریداری کردم. خداوند توفیق بر انجام کار دهد. شروع نماز از ابتدای روز ۲۱ ذی‌القعده سال ۱۳۲۲قمری است. من دل‌شکسته، نویسنده این کلمات، در حال گرسنگی به‌ سر می‌برم و مدت بیست ساعت است که نتوانسته‌ام قوتی بدست آورم تا با آن سد گرسنگی خود کنم، خداوند در کار همه گرفتاران گشایش فرماید. شهاب‌الدین حسینی مرعشی نجفی سنه ۱۳۴۲قمری مدرسه قوام، یکی از مدارس مشهد جدم امیرالمؤمنین روحم فدای او باد». این تلاش مجاهدانه و از خودگذشتگی شگفت‌انگیز، سبب نجات بخش مهمی از میراث مکتوب جهان اسلام شد و آن‌ها را از غارت دشمنان اسلام حفظ کرد.  

خبرنگار: محمدحسین نیکبخت