مدیرعامل سازمان موقوفات ملک آستان قدس رضوی از روند حفظ و صیانت از موقوفات مرحوم حسین آقا ملک میگوید
مُلک جاودانه مَلِک
هنوز هم خیلیها حسین آقا ملک را فقط به عنوان یک واقف نیکاندیش میشناسند و اطلاعات دیگری در خصوص افکار و اعمال این مرد بزرگ ندارند. اما واقعیت این است او در عرصه فرهنگ و اقتصاد، یکی از بزرگان و نامداران زمانه خویش بوده و همین اصالت، مردمداری و باورهای دینی، او را به بزرگترین واقف کشور تبدیل کرده است.
مرحوم حاج حسین آقا ملک، واقف بزرگ جهان اسلام در 101 سال عمر با عزت خود، طی سالهای 1316 تا 1340 بیش از 65هزار هکتار زمین را به همراه کتب و اشیای تاریخی خود در هشت فقره وقفنامه وقف آستان قدس رضوی کرد.
ساختار حفاظت و اداره این موقوفات تا اوایل انقلاب اسلامی با در اختیار داشتن یک اتاق در اداره مرکزی آستان قدس رضوی مدیریت میشد اما با گذشت زمان و نیاز به نظارت بیشتر بر امور موقوفات ملک در تهران و شهرستانهای خراسان رضوی و همچنین تحقق نیات مرحوم واقف، این ساختار گسترش یافت و پس از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، سازمانی با نام «سازمان موقوفات ملک آستان قدس رضوی» تشکیل شد. جعفر عباسپور، مدیرعامل سازمان موقوفات ملک آستان قدس رضوی میگوید: در حال حاضر این سازمان یک دفتر مرکزی در مشهد و پنج واحد املاک و اراضی در شهرستانهای چناران، فریمان و سنگبست، گلبهار، تربتجام و نصرآباد دارد. سرای امیر بازار تهران، سه واحد گاوداری صنعتی در فریمان، چناران و سنگبست و همچنین چهار مجتمع زراعی و باغی در فریمان، سنگبست، تربتجام و چناران، دربرگیرنده حدود 65هزار هکتار املاک و اراضی کشاورزی، مرتعی، شهری و روستایی این واقف خیراندیش است. او ادامه میدهد: وقفیات مرحوم حاج حسین آقا ملک همچنین شامل بیش از 112 حلقه چاه عمیق فعال، حقابه پنج رشته رودخانه و هشت رشته قنات، دو دهنه چشمه در قالب 51 رقبه است که توسط حدود 300 نفر از کارکنان این سازمان اداره میشود.
بزرگترین وقف فرهنگ و بهداشت در آستان قدس
جالب است بدانید مرحوم حاج حسینآقا ملک این هشت وقفنامه را با حوصله و درایت طی 24 سال و در سالهای 1316، 1323، 1325، 1330، 1331، 1334 و 1340 وقف کرده است. موقوفاتی که براساس نیات واقف در حوزههای نشر فرهنگ، آموزش، بهداشت و درمان بوده و درآمدشان به بیمارستانهای ثامنالائمه چناران و سجادیه تربتجام، کتابخانه و موزه ملی ملک تهران و همچنین ساخت بیمارستانی در فریمان اختصاص دارد. از همین رو گفته میشود مرحوم حاج حسین آقا ملک بزرگترین واقف در حوزه بهداشت و درمان و امور فرهنگی و کتابخانهها در آستان قدس رضوی است. نیت واقف در وقفنامههای 1316 و1323 صرفاً مربوط به کتابخانه و موزه ملی ملک در تهران است و 6 وقفنامه دیگر در حوزه املاک و مستغلات شهری و روستایی و نیز زراعت و کشاورزی و باغداری است.
98 درصد موقوفات ملک سند رسمی دارد
سازمان موقوفات ملک برای حفظ و صیانت از موقوفات مرحوم واقف، پس از انقلاب شکوهمند اسلامی توفیقات زیادی داشته است. مهمترین عامل حفظ و صیانت از موقوفه را میتوان دریافت اسناد مالکیت رقبات وقف شده دانست، چرا که پیش از انقلاب، تنها حدود 15درصد از رقبات، املاک و مستغلات موقوفات ملک دارای سند مالکیت بود اما پس از پیروزی انقلاب و تشکیل سازمان موقوفات ملک، برای 98 درصد املاک و مستغلات موقوفات ملک سند دفترچهای رسمی و قانونی تهیه شده است.
ساخت مجتمع آموزشی در چناران
یکی دیگر از اقداماتی که این سازمان طی این سالها به منظور حفظ و صیانت از موقوفات انجام داده، ساخت مجتمع آموزشی امام رضا(ع) در شهر چناران است که نگهداری از آن بر عهده بنیاد فرهنگی رضوی است؛ مجتمعی که از طریق آموزش صحیح توسط معلمان، ضمن فرهنگسازی و معرفی موقوفات به دانشآموزان و آشنا کردن آنها با این سنت حسنه و مردمی، زمینه رشد علمآموزی و نخبهپروری در جامعه را فراهم کرده است.
ساخت و مرمت بیمارستان چناران، نمونه دیگری از حفاظت و صیانت صورت گرفته از موقوفات مرحوم حاج آقا ملک است که بهرهبرداری آن بر عهده دانشکده علوم پزشکی است؛ موقوفهای که نقش مؤثری در حفظ جان مردم و سلامت آنها دارد.
افزایش بهرهوری با اجرای طرحهای متعدد
عباسپور دیوارکشی و فنسکشی اطراف باغها و زمینها را یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته با رویکرد صیانت از موقوفات ملک میداند و میگوید: با این کار ضمن ایجاد بهرهوری بیشتر، از تصرف و بهرهبرداریهای غیرمجاز جلوگیری شده است. او ادامه میدهد: همچنین تعمیر و نگهداری محدثات موقوفات ملک در سه گاوداری، علاوه بر جلوگیری از فرسودگی بنای موجود، سبب افزایش تولید کمی و کیفی و در نتیجه سود بیشتر برای سازمان شده که این سود دوباره در چرخه اقتصادی سازمان و اجرای نیات واقف قرار گرفته است. عباسپور با اشاره به بازسازی و ترمیم ساختمانهای اداری در شهرستانها میگوید: در این خصوص نیز شاهد ایجاد بهرهوری بیشتر در ابنیه و نیز ایجاد انگیزه برای کارکنان و افزایش بازده کاری آنها بودهایم.
ارتقای بازدهی اقتصادی
از آنجا که رويکرد اقتصادی آستان قدس رضوی، ارتقای بازدهی اقتصادی موقوفات و دارايیهای حاصل از آن با رعايت کامل نيات واقفان در چارچوب قانون اساسی و سياستهای ابلاغی رهبر معظم انقلاب است، سازمان موقوفات ملک آستان قدس رضوی نیز سالهاست افزایش بهرهوری را در دستور کار خود قرار داده که دستاوردهای قابل توجهی داشته؛ از توسعه زیرساختها گرفته تا افزایش کمی و کیفی تولید محصول. همین اقدامات سبب شده میانگین تولید شیر هر رأس دام در گله که یک دهه پیش ۳۰ کیلوگرم بود، اکنون از مرز 40کیلوگرم هم عبور کند. ضمن اینکه شیر گاوداریهای موقوفات ملک در سالهای اخیر جزو 10 شیر با کیفیت گاوداریهای صنعتی کشور از نظر درصد چربی، پروتئین، بار میکروبی و... شناخته شده است. در گاوداریهای سازمان موقوفات ملک، درصد حذف دامها، درصد تلفات گوساله و سایر فاکتورهای فنی بهویژه در واحد فریمان در حد استاندارد و حتی بالاتر از آن است که به نوبه خود حکایت از افزایش بهرهوری تولید در این گاوداریها دارد.
مدیرعامل سازمان موقوفات ملک با اشاره به ساخت سه دستگاه فری استال در چناران و نگهداری کامل گاوهای شیری فریمان در فری استال میگوید: این امر به دلیل افزایش رفاه دام، سبب افزایش تولید و بهرهوری نیز شده است. او احداث کارخانه خوراک دام در هر واحد گاوداری چناران و فریمان را یکی دیگر از اقدامات صورت گرفته در راستای افزایش بهرهوری عنوان میکند و میگوید: احداث این کارخانهها با کم کردن هزینه تولید و افزایش تولید شیر، بهرهوری را افزایش داده است. عباسپور ادامه میدهد: احداث فری استال جدید در گاوداری فریمان به منظور نزدیکتر شدن به ظرفیت اسمی گاوداری و کاهش هزینهها، استفاده از فیدر ثابت در گاوداری فریمان با رویکرد یکنواخت شدن خوراک دام تولیدی و همچنین نصب فن و مهپاش در فری استال و بهاربندها به منظور افزایش رفاه دام و در نتیجه تولید بیشتر، تنها بخش کوچکی از فعالیتهایی بهشمار میرود که به منظور ارتقای بازدهی اقتصادی موقوفات انجام شده است.
افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی
ارتقای بهرهوری در سازمان موقوفات ملک تنها به بخش دامداری ختم نمیشود، بلکه در این سالها اقدامات ارزشمندی در حوزه کشاورزی نیز انجام شده است؛ از توسعه سامانههای آبیاری نوین گرفته تا افزایش بهرهبرداری و تقویت خاکهای منطقه.
عباسپور درباره دستاوردهای حاصل از افزایش بهرهوری در بخش کشاورزی میگوید: کیفیت محصولات تولید شده توسط سازمان بهگونهای است که به عنوان مثال از هزار تن گندم تولید شده در سال جاری، حدود 500 تن آن در چرخه تولید بذر، تبدیل به بذر گواهی شده برای توزیع و کاشت در کشور استفاده شده است. او ادامه میدهد: عملکرد برداشت در هکتار هم نشان میدهد بهویژه در سالهای اخیر راندمان تولید محصولات زراعی افزایش یافته است.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
قدس رواق
-
نسخههای خطی کتابخانه ملک در دنیا بینظیر است
-
ناگفتههایی از اندرونی زندگی مَلِک الواقفین
-
آیین پنجاهمین سالروز درگذشت حاج حسین آقا ملک برگزار میشود
-
پایگاه فرهنگپژوهان در قلب پایتخت
-
مُلک جاودانه مَلِک
-
بگذار دلبرت خدا باشد
-
واقعه «حرّه»؛ جنایت فراموششده یزید
-
آغاز نامنویسی بیست و ششمین دوره آموزشی مهدالرضا(ع)
-
تا ابد دستگیر است