مدت‌هاست با تخصیص بی‌رویه آب به صنایع و کشاورزی، آب ورودی این تالاب به صفر رسیده و عملاً این تالاب نابود شده است. این در حالی است که ایران عضو کنوانسیون بین‌المللی رامسر است و طبق آن حق ندارد قوانینی تصویب کند که بر اثر آن قوانین، تالاب‌ها خشک شوند.
تالاب بین‌المللی گاوخونی با وسعت ۴۷ هزار هکتار در نزدیکی کانون بحران گردوغبار شرق اصفهان قرار دارد و در صورت احیا نشدن، این تالاب نیز می‌تواند به کانون بحران دیگری تبدیل شود.
این تالاب از جنبه‌های مختلف، اهمیت زیادی دارد؛ اما شاید یکی از مهم‌ترین فایده‌های آن این باشد که زیستگاه مناسبی را در دل کویر برای پرندگان، آبزیان و حیوانات به وجود آورده است. 

نفس‌های آخر 
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در این زمینه می‌گوید: حقابه محیط زیستی تالاب بین‌المللی گاوخونی در حدود ۲۰ سال گذشته به طور کامل تأمین نشده و این تالاب به نفس‌های آخر افتاده است.
حسین اکبری افزود: پایش‌های میدانی و تحلیل تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهد حدود ۹۸درصد از پهنه تالاب گاوخونی خشک است.
وی با بیان اینکه در ۲۰ سال اخیر رهاسازی آب برای تأمین حقابه کامل تالاب گاوخونی انجام نشده، اظهار کرد: فقط در نیمه دوم سال ۹۸ حدود ۵۰ میلیون مترمکعب از حقابه تالاب در چند روز رهاسازی موقت آب از سد رودشتین تأمین شد؛ اما دیگر هیچ رهاسازی آبی برای آن نداشتیم و امسال هم که چند نوبت آب زاینده‌رود برای شرق اصفهان رهاسازی شد، آبی به تالاب نرسید.
وی حقابه تالاب بین‌المللی گاوخونی در یک سال را ۱۷۶ میلیون مترمکعب برآورد کرد و گفت: در زمان حاضر حدود ۱۰۰ لیتر بر ثانیه آب از محل زهاب کشاورزی و پساب از بالادست و ایستگاه شاخه کنار وارد تالاب می‌شود.
اکبری با بیان اینکه وقتی تالاب وضعیت آبی نرمالی داشت، سالانه به طور میانگین حدود ۲۰هزار قطعه پرنده از گونه‌های مختلف وارد تالاب می‌شد که در برخی سال‌ها به ۱۵۰هزار قطعه می‌رسید، گفت: تعداد پرندگان در دو دهه گذشته به تدریج کاهش یافته و بر اساس سرشماری در سال گذشته به ۳۰۰ تا ۴۰۰ قطعه رسید.
به گفته وی فلامینگوها که از پرندگان شاخص مهاجری بودند که به تالاب گاوخونی اصفهان می‌آمدند در زمان حاضر به تعداد بسیار کم وارد تالاب می‌شوند به طوری که در دو سال گذشته حدود ۴۰۰ قطعه و پارسال حدود 100 قطعه آن در تالاب گزارش شد. در حالی که در سال‌های وضعیت آبی نرمال به چند هزار قطعه می‌رسید.
اکبری ادامه داد: در پایین‌دست زاینده‌رود و بین سد رودشتین تا تالاب گاوخونی به فاصله حدود ۸۰ کیلومتر مقداری زهاب کشاورزی و پساب وجود دارد و به دلیل حداقل رطوبت موجود، تعدادی پرنده در آن محدوده به ویژه حدفاصل اژیه تا شاخه کنار وجود دارد.

یک ماه فرصت داریم
وی با بیان اینکه اگر وضعیت خشکی تالاب به همین منوال ادامه یابد ممکن است تا یک ماه دیگر 100درصد آن خشک شود، تصریح کرد: اگر آبی به تالاب نرسد، به کویر تبدیل می‌شود و بیابان‌زایی را به عنوان پدیده‌ای خطرناک توسعه داده و ارزش‌ها و کارکردهای واقعی خود را از دست می‌دهد و به محلی برای تهدیدهای جدی مانند غبارخیزی و توسعه بیابان تبدیل می‌شود.
معاون اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان برخی از کارکردهای تالاب گاوخونی را تعدیل آب و هوا، کاهش اثرات فرونشست زمین، جلوگیری از سیلاب، حفاظت از ذخایر ژنتیکی، تنوع زیستی و مباحث گردشگری و تاریخی دانست و افزود: اگر تالاب خشک شود با توجه به موقعیت ویژه آن در فلات مرکزی ، کارکردهای خود را از دست می‌دهد یا به حداقل می‌رسد.
وی با بیان اینکه در زمان حاضر حداقلی از کارکردهای تالاب مانند گردشگری آن وجود دارد، خاطرنشان کرد: نگاه ویژه‌ای در سطح ملی و استانی برای تأمین حقابه تالاب گاوخونی شکل گرفته و امید است به نتایج خوبی منتج شود؛ زیرا می‌توان با هم‌افزایی و همکاری بین بخشی و متناسب با بارش، حجم آب و ذخیره منابع آبی، کسری از حقابه تالاب را تأمین کرد.
اکبری افزود: اداره کل حفاظت محیط زیست اصفهان در پنج سال اخیر چهار طرح لایروبی به طور غیر پیوسته از سد رودشتین تا ورزنه و نزدیک تالاب به طول ۶۰ کیلومتر اجرا کرده که در استفاده بهینه از حداقل رطوبت موجود و ایجاد جریان آب به سمت تالاب مؤثر بوده است.
گاوخونی یکی از تالاب‌های بین‌المللی ایران است که در کنوانسیون رامسر در سال ۱۹۷۵ به ثبت رسید. این تالاب با وسعتی حدود ۴۷۶ کیلومتر مربع در انتهای مسیر رودخانه زاینده‌رود و در فاصله ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی اصفهان قرار دارد. 
حداقل نیاز آبی زیست محیطی سالانه گاوخونی ۱۷۶میلیون مترمکعب محاسبه و تعیین شده است که به دلیل محقق نشدن این حقابه، گاوخونی خشکیده و کارشناسان نسبت به فعال شدن کانون گرد وغبار آن هشدار داده‌اند.