چند نصیحت امام صادق(ع) به فرزندش موسی بن جعفر(ع)

موعظه آیت‌الله مجتبی تهرانی

چند نصیحت امام صادق(ع) به فرزندش موسی بن جعفر(ع)


در روایت است که یکی از اصحاب امام صادق(ع) می‌گوید: بر حضرت وارد شدم؛ دیدم فرزندشان موسی بن جعفر(ع) نزد پدر نشسته و امام‌صادق(ع) او را نصیحت می‌کند.
«يَا بُنَيَّ»‌ ای پسرم! «مَنْ قَنَعَ بِمَا قُسِمَ لَهُ اسْتَغْنَی» اگر کسی قناعت کرده و به آنچه به اصطلاح ما از نظر مسیر عادی شرعی معمولی به دستش رسیده بسنده کند، این آرامش روحی پیدا می‌کند. از این راه آرامش پیدا می‌شود؛ استغنا. این دیگر خودش را بی‌نیاز می‌بیند. این در را بزن، آن در را بزن؛ می‌فهمی چه می‌خواهم بگویم؟! استغنا معنایش این است دیگر.  اما در مقابلش «مَنْ مَدَّ عَيْنَيْهِ إِلَی‏ مَا فِي‏ يَدِ غَيْرِهِ‏» اگر کسی چشمش را به آنچه دیگری در دستش دارد بدوزد، این «مَاتَ فَقِيراً»؛ به قول ما تا آن چونه آخر را که می‌خواهد بیندازد؛ احساس کمبود می‌کند و روحش ناراحت است. نگاه کردن به آنچه دیگران دارند، آرامشت را می‌گیرد. همان است که بیچاره‌ات می‌کند. 
سوم: «مَنْ لَمْ يَرْضَ بِمَا قُسِمَ لَهُ»؛ اگر کسی به آنچه خدا روزی او کرده راضی نشد، بدان «اتَّهَمَ الله فِي قَضَائِهِ»؛ این در آن برنامه‌ریزی که برای مخلوقش از نظر رزق و روزی کرده نعوذبالله خدا را دارد متهم می‌کند؛ او وضع من را نمی‌داند، مثلاً اتهام به جهل، نادانی، «اتَّهَمَ الله فِي قَضَائِهِ»؛ نعوذبالله. تو خیال کردی به زبانت بگویی و به لفظ بیاری کافی است، نه! رضایت مال دل است. همین که در دلت به آنچه خدا داده راضی نیستی، همین نارضایتی تو به این معنی است که داری به خدا تهمت می‌زنی. نگاه کنید! در دل گفته، به زبان نگفته، با همین کار دارد خدا را متهم می‌کند، با همین عدم رضایت، هیچی دیگر هم نیست، به زبان هم نیاورده است.
«وَ مَنِ اسْتَصْغَرَ زَلَّهَ غَيْرِهِ اسْتَعْظَمَ زَلَّهَ  نَفْسِهِ» اگر کسی لغزش دیگران در نظرش کوچک و حقیر جلوه کند، این ذلت و لغزش خودش در نظرش بزرگ جلوه می‌کند، «وَ مَنِ اسْتَصْغَرَ زَلَّهَ  نَفْسِهِ اسْتَعْظَمَ زَلَّهَ  غَيْرِه‏»؛ عکسش، اگر لغزش خودش در نظرش کوچک جلوه کند، لغزش دیگران در نظرش بزرگ جلوه می‌کند. این دو جمله به هم متصل است. می‌فهمی یعنی چی؟ اگر انسان، لغزش دیگران در نظرش کوچک و مال خودش بزرگ باشد، این برای انسان نقش سازندگی دارد. درصدد می‌شود خودش را اصلاح کند؛ اما اگر عکس شد، خطای خودش کوچک، خطای دیگران بزرگ؛ نقش تخریبی دارد؛ هیچ وقت این آدم‌ بشو نیست.‌‌‌‌

برچسب ها :
ارسال دیدگاه