این بار جرقه اختلاف، اعتراض‌هایی بود که در پی موج جدید اخراج مهاجران بدون مدرک قانونی در لس‌آنجلس شکل گرفت. دولت فدرال معترضان را «شورشگران خشن» خواند و از ضرورت بازگرداندن نظم سخن گفت، اما نیوسام در یک نشست خبری اعلام کرد: «پلیس محلی در مدت ۵۵ دقیقه آرامش را بازگرداند. آنچه رخ داد، دخالتی بی‌مورد و یک‌طرفه بود».
این نخستین بار نیست که ترامپ در مواجهه با ایالت‌های دموکرات، راه تقابل را برمی‌گزیند. در دوره نخست ریاست ‌جمهوری‌اش (2021- 2017) مواردی چون فرمان ممنوعیت ورود اتباع کشورهای مسلمان، سیاست جداسازی خانواده‌های مهاجر در مرز مکزیک و سرکوب اعتراضات پس از قتل جورج فلوید، همگی عرصه‌هایی از نزاع فدرال–ایالت بودند. ترامپ بارها نیروهای فدرال را بدون هماهنگی به شهرهایی همچون پورتلند، سیاتل و شیکاگو اعزام کرد؛ اقدامی که از سوی فرمانداران به‌ عنوان «نمایش اقتدارگرایی» محکوم شد.
در آغاز دور دوم ریاست ‌جمهوری‌اش، به نظر می‌رسد این تنش‌ها نه تنها کاهش نیافته بلکه شدت بیشتری یافته‌اند. تنها در دو ماه اخیر، ترامپ فرمان اخراج گسترده مهاجران غیرقانونی را صادر و در اقدامی جنجالی، پیشنهاد لغو تابعیت تولد در خاک آمریکا را دوباره مطرح کرده است؛ اقدامی که فرمانداران نیویورک و ایلینوی به شدت با آن مخالفت کرده‌اند.
تنش‌ها تنها به حوزه مهاجرت محدود نیست. در فوریه گذشته، ترامپ در اجلاس فرمانداران در واشنگتن دی‌سی با فرماندار مین به‌ دلیل امتناع از اجرای فرمان منع حضور مردان در ورزش‌های زنان، درگیری لفظی شدیدی پیدا کرد. وزیر دفاع ترامپ نیز به‌ طور علنی از آماده‌باش تفنگداران دریایی در پایگاه‌هایی مانند کمپ پندلتون خبر داده است؛ هشداری غیرمستقیم به ایالت‌هایی که مقاومت بیشتری در برابر سیاست‌های فدرال نشان می‌دهند.
ریشه این تقابل‌ها را باید در تفاوت‌های عمیق ایدئولوژیک دانست؛ دموکرات‌ها مدافع خودمختاری ایالتی‌اند و تمرکززدایی را گره‌ خورده با دموکراسی می‌دانند، در حالی که ترامپ رویکردی تمرکزگرا دارد و اقتدار فدرال را ابزار حفظ «نظم و امنیت ملی» می‌داند. این تفاوت دیدگاه، ایالات متحده را بار دیگر در مسیر جدالی قرار داده که می‌تواند فدرالیسم آمریکایی را با چالش‌هایی جدی مواجه کند.
تحلیلگران هشدار می‌دهند اگر این شکاف‌ها ادامه یابد، نه فقط انسجام داخلی، بلکه کارآمدی سیاسی ایالات متحده نیز در برابر بحران‌های داخلی و بین‌المللی تضعیف خواهد شد. با وجود این به نظر می‌رسد ترامپ عزم خود را برای «تسویه حساب» با ایالت‌های نافرمان جزم کرده است. شاید این جدال، تنها در انتخابات آینده پاسخ نهایی خود را بیابد.

خبرنگار: فاطمی‌نژاد