با حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله فرحزاد، استاد حوزه و کارشناس مذهبی درباره راه‌های بهره‌مندی حداکثری از برکات وجودی امام رئوف(ع) گفت‌وگو کرده‌ایم.

برای نزدیک شدن به امام رضا(ع) و انس و الفت حداکثری با امام مهربانی‌ها باید چه مسیری را در پیش بگیریم و به چه آموزه‌هایی عامل و پایبند باشیم؟
یکی از راه‌های مهم درکِ مطالبات امام رضا(ع) از شیعیان، بیانات ایشان در نامه به حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) است که با ابلاغ سلام به شیعیان شروع شده و می‌فرمایند: «جناب عبدالعظیم! سلام منِ علی بن موسی‌الرضا را به دوستان و شیعیانم برسان». این خود نکته مهم اخلاقی است؛ پیامبر اکرم(ص) در پاسخ به این پرسش که چه کسی از همه به خدا و پیغمبر(ص) نزدیک‌تر است، فرمودند: «کسی که ابتدا سلام می‌کند» یعنی کسی که در سلام پیشقدم است به خدا هم نزدیک‌تر می‌شود.
حضرت ثامن‌الحجج(ع) در ادامه این نامه تأکید می‌کنند: «و به آن‌ها بگو برای شیطان به سوی خود راه و مسیر قرار ندهند» باید توجه داشت رفتارهای مختلفی می‌تواند این مسیر را در اختیار شیطان قرار دهد، چون او از همان روز اول خلقت آدم برای گمراهی انسان نقشه داشت و همو بود که سبب شد پدر و مادر، حضرت آدم(ع) و حوا از بهشت بیرون شوند!
جنگ، جدال و درگیری از مهم‌ترین راه‌های شیطان برای غلبه بر انسان و گمراهی او است برای همین سعی می‌کند میان دو نفر دعوا و درگیری راه بیندازد، شر به پا می‌کند و خود کنار می‌رود!
باید از این اختلافات دست برداشت. امام هشتم(ع) فرمودند: «خودتان را به تخریب و درگیری با یکدیگر مشغول نکنید»، ایشان در ادامه می‌فرمایند: «من قسم خوردم به خودم اگر کسی موجب تفرقه و اختلاف شود و دوستی از دوستان من را ناراحت کند، آبروی او را ببرد، او را آزرده خاطر کند، نفرینش می‌کنم که در دنیا به اشد عذاب مبتلا شود و در آخرت جزو زیانکاران باشد». این بسیار عجیب است که قلب امام(ع) از درگیری و نزاع ما تا این اندازه غمگین می‌شود. باید مراقب باشیم یکدیگر را تخریب نکنیم وگرنه مشمول نفرین امام رضا(ع) می‌شویم. راست‌گویی و امانت‌داری، سکوت به جای جر و بحث و کوتاه آمدن و گذشت در دعوا و نزاع، دیدار با برادران دینی و صله رحم از دیگر توصیه‌های امام رضا(ع) به شیعیان و محبان خود است.

ما حضرت ثامن‌الحجج(ع) را به امام مهربانی می‌شناسیم، جلوه‌های این رأفت چیست و چطور از آن بیشترین و برترین استفاده‌ها را داشته باشیم؟
حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) خود در وصف امام می‌فرمایند: «امام، امین خدا روی زمین، رفیق مهربان، همچون پدر مهربان، مثل برادر همزاد و شبیه مادر مهربان برای طفل صغیر و نوزاد است» یعنی همه این مهربانی‌ها در وجود امام جمع شده و با توجه به اینکه امام رضا(ع) خود به امام رأفت و مهربانی شهرت دارند، خوب است از ایشان حاجات بزرگ بخواهیم و از برکات وجود مقدسشان بهره‌مند شویم.
در بیان علامت‌ها و نشانه‌های مؤمن آمده، مؤمن و شیعه کسی است که هر چه برای خود می‌خواهد برای دیگران نیز بخواهد و هر چه برای خود نمی‌خواهد برای دیگران هم نخواهد و نپسندد؛ امام رضا(ع) قطعاً بهترین‌ها را برای ما می‌خواهند و چیزی‌هایی را برای ما می‌پسندند که شاید اصلاً به ذهن خودمان خطور نکند، برای همین هم خوب است امضا را بسپاریم به خود حضرت(ع) و از ایشان بهترین‌ها را بخواهیم.

از امام رضا(ع) در زیارت‌ها و توسلات چه بخواهیم که همه حاجات ما را دربربگیرد و دین، دنیا و آخرت ما را تأمین کند؟ 
یادمان باشد در زیارت، تشرف و توسل به اهل‌بیت(ع) همه چیز حتی نمک آش را بخواهیم! فقط به مادیات بسنده نکنیم. از محضر کریم چیزهای بزرگ بخواهیم. معروف است کسی که بار اول به زیارت امام هشتم(ع) بیاید، خدا سه حاجتش را برآورده می‌کند. یک نفر این را شنید و خدمت امام هشتم(ع) آمد، گفت: یا امام رضا(ع)! من شنیدم کسی که به زیارت شما بیاید سه حاجت او را می‌دهید. من دو تا را می‌بخشم و یکی بیشتر نمی‌خواهم. آن یکی این است که خیر دنیا و آخرت و هر چه خوبی است به من بدهید.مرحوم حاج آقا دولابی می‌گفت: امیدوارم امام هشتم(ع) دستش را در دست شما بگذارد؛ یعنی صاحبخانه را بخواهید. وقتی ما خود اهل‌بیت(ع) را بخواهیم در واقع جزو آن‌ها شده‌ایم و تمام اخلاق، صفات و روحیات ما شبیه آن‌ها می‌شود و چه چیز بهتر از این!در زیارت، تشرفات و توسلات برای همه و به نیابت دیگران دعا کنید، این‌ها خاندان کریمی هستند و دوست دارند از آن‌ها خواسته‌های بزرگ داشته باشیم؛ چیزهای پیش پا افتاده نخواهیم، عاقبت به‌خیری و ایمان کامل بخواهیم. مطمئن باشید کسی از درِ خانه امام هشتم(ع) ناامید برنمی‌گردد.
امام رضا(ع)، امام رئوف و مهربانی هستند و محبت بسیار و بیش از اندازه به شیعیان دارند. مرحوم شیخ محمدجواد بیدآبادی حدود 100سال پیش با مادر خود از اصفهان به مشهد مقدس مشرف شد و قصد داشت 40روز میهمان حضرت(ع) باشد. پس از چند شب امام رضا(ع) را در خواب می‌بیند و حضرت(ع) به وی می‌فرمایند: شیخ محمد به اصفهان بازگرد! وی عرض می‌کند: من از راه دور و همراه با مادرم آمدم، اجازه بدهید یک اربعین در محضر شما باشم. آقا فرمودند: خواهر شما در اصفهان دلتنگ مادر شده و طاقت این دوری را ندارد به من پناهنده شده که آقا شما به دل برادرم بیندازید، بازگردد که من دیگر طاقت این دوری از مادر را ندارم؛ امام رضا(ع) سپس فرمودند: «ما امام رئوف هستیم» رئوف یعنی کسی که طاقت یک آه و اندوه کوچک دوست و محب خود را هم ندارد و تا جایی که بتواند محبت می‌کند.
آن‌ها که به امام رضا(ع) توسل می‌کنند، خیلی زود به حوائج خود دست می‌یابند. درجه رأفت در حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) بسیار بالاست و حضرت(ع) دربرابر متوسلان به خود بی‌تفاوت نیستند و آن‌ها را بدون پاسخ نمی‌گذارند. زائران هم از رأفت ایشان بهره‌های بسیار می‌برند و اگر در این مسیر متحمل سختی و زحمتی شوند امام مهربانی‌ها در دنیا و آخرت دست‌گیرشان خواهند بود. از امام جواد(ع) نقل است که فرمودند: «اگر کسی به زیارت پدرم برود و در راه زیارت متحمل سختی و دشواری شود پدرم در قیامت آن سختی و دشواری را جبران خواهد کرد».

خبرنگار: آمنه مستقیمی