این خبر از سوی حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری اعلام شده است. از جزئیات این طرح که با هماهنگی وزارت بهداشت تدوین شده، هنوز موضوع دیگری به بیرون درز نکرده و فقط ابوالفضل واحدی، معاون آموزشی وزارت علوم از کاهش سهمیه‌ها در صورت تصویب آن از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی سخن گفته است.
البته در کنار طرح یاد شده و در راستای توزیع بهتر فرصت‌ها و امکانات تحصیلی در آموزش عالی ایده‌هایی هم مطرح است. مثلاً استفاده از مازاد ظرفیت برای ورود سهمیه‌‌ای‌ها یکی از آن‌هاست. یعنی پذیرش باید به صورت عادلانه و براساس نمره آزمون باشد و اگر قرار است امتیازی به بعضی از داوطلبان داده شود، تنها به صورت مازاد بر ظرفیت باشد تا حق افرادی که با وضعیت علمی مناسب در آزمون‌ها شرکت می‌کنند، ضایع نشود.

برخی از سهمیه‌ها با یکدیگر متناقض هستند 
منصور کبگانیان، دبیر ستاد علم و فناوری شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌گوید: در حال حاضر ۲۶ سهمیه فعال شامل «سهمیه مناطق»، «سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا»، «سهمیه مناطق محروم»، «سهمیه داوطلبان آزمون سراسری در مناطق درگیر بلایای طبیعی (سیل، زلزله و…)»، «سهمیه بهیاری» و... در کنکور داریم که بیشتر مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی هستند. گاه تعدادی از این سهمیه‌ها با هم متناقض هستند یا برخی از حیّز انتفاع خارج شده و باید بازنگری شوند، بنابراین یک بازآرایی در بحث سهمیه‌ها لازم است. نکته دیگر اینکه عموم مردم از ما می‌خواهند حقوق عامه رعایت شود و همه احساس کنند عدالت در حال اجرا شدن است.
وی با تأکید بر اینکه سهمیه‌های کنکور ساماندهی می‌شوند، نه حذف، می‌افزاید: مثلاً سهمیه بومی‌گزینی که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است با اینکه امکان افزایش قبولی عزیزانی که در مناطق کم‌برخوردارتر هستند را بیشتر می‌کند و حتی از این نظر که موجب ماندگاری دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها در استان خود می‌شود، می‌تواند مفید باشد اما نکات منفی هم دارد که باید ساماندهی شود. نخست اینکه شانس قبولی داوطلبان مناطق کم‌برخوردارتر در استان‌ها و دانشگاه‌های شهرهای برخوردارتر را کمتر می‌کند و این به ضرر این عزیزان تمام می‌شود. ضمن اینکه با این سهمیه، ارتباط میان اقوام و رفت‌وآمد استان‌ها کمتر شده است.
کبگانیان با تأکید بر اینکه ایثارگران در مواقع مختلف ازخودگذشتگی داشتند و بی‌شک وظیفه نظام حمایت از این عزیزان است، تصریح می‌کند: اما در عین حمایت باید مراقب باشیم که نکات منفی این سهمیه‌ها پررنگ نشود.

لایحه ساماندهی سهمیه‌های کنکور باید به مجلس بیاید!
رمضان رحیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی هم در پاسخ به قدس می‌گوید: برخی از سهمیه‌ها مثل سهمیه مناطق یک تا سه مربوط به یک دهه پیش است. یا در تهران به لحاظ اقتصادی خانواده‌های سطح بالا و سطح ضعیف داریم اما در کنکور، شهر تهران منطقه یک لحاظ می‌شود، بنابراین نیاز است سهمیه‌ها اصلاح شود.
رحیمی با اشاره به اینکه کمیسیون متبوعش معتقد به ساماندهی سهمیه‌های کنکور است، می‌افزاید: در واقع سهمیه‌ها نباید کلاً حذف شوند بلکه با رعایت تناسب میان جمعیت ثبت‌نام‌کنندگان و پذیرفته‌شدگان کاهش پیدا کند. 
 وی با اشاره به نقش ایثارگران و نخبگان در دفاع از کشور و ارزش‌های آن، اظهار می‌کند: بی‌تردید در طرح ساماندهی سهمیه‌های کنکور باید سهمیه این عزیزان در نظر گرفته شود.
باید لایحه ساماندهی سهمیه‌های کنکور به مجلس شورای اسلامی ارسال شود. نمایندگان مجلس هم باید این لایحه را بررسی کنند تا چکش‌کاری لازم روی آن انجام گیرد و سپس اگر لازم شد برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال و در غیر این صورت در صحن مجلس به رأی گذاشته شود. 
رحیمی در خصوص ایده‌های ضرایب حمایتی و استفاده از مازاد ظرفیت برای ورود سهمیه‌‌ای‌ها به آموزش عالی هم می‌گوید: چنین ایده‌ها و طرح‌هایی باید به کمیسیون آموزش و تحقیقات بیاید و مورد بحث و بررسی قرار گیرد تا اگر مفید باشند و خدای ناکرده موجب تضییع حقوق کسی نشوند، مورد استفاده قرار گیرند.

غیر از سهمیه ایثارگران بقیه باید حذف شوند
علی امرایی، عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت هم با بیان اینکه نظام سنجش در طول این سال‌ها با سهمیه‌های متعددی روبه‌رو بوده است، به قدس می‌گوید: اما امروز نیاز است هرچه سریع‌تر به سمت اصلاح و بازنگری این سهمیه‌ها برویم. البته قبلاً مصوبه سهمیه هیئت علمی وجود داشت که با رأی دیوان عدالت اداری خلاف اصول قانون اساسی تشخیص داده و لغو شد. در حال حاضر هم نیاز است به دیگر سهمیه‌ها رجوع کرده و با بررسی و مطالعات دقیق، آن‌ها را ساماندهی کنیم.
هنوز از سوی وزارتخانه‌های علوم و بهداشت هیچ محتوایی از طرح ساماندهی سهمیه‌های کنکور ارائه نشده و همین موضوع ارزیابی این طرح را دشوار کرده است. البته اینکه فعلاً اطلاعاتی درباره این طرح ارائه نشود اتفاق خوبی است، چون چنین اموری ابتدا باید در جلسات تخصصی دنبال شوند تا درگیر مسائل حاشیه‌ای نشوند و بهترین نتیجه حاصل شود. 
وی از میان همه سهمیه‌های کنکور تنها از سهمیه ایثارگران دفاع می‌کند و می‌افزاید: تنها سهمیه‌ای که الان باید در آزمون‌های سراسری از آن بهره گرفت سهمیه ایثارگران است و بقیه سهمیه‌ها ناعادلانه است و باید حذف شوند.
شرط ابتدایی و پایانی در آزمون‌های سراسری باید رقابت علمی باشد؛ اختصاص سهمیه برای ایثارگران در کنکور و استخدام هم از این نظر قابل دفاع است که نمی‌توان اسم آن را رانت آموزشی گذاشت، به‌طوری که نه تنها ما بلکه دیگر کشورها هم به سربازان و سردارانشان که جان خود را فدای حفاظت از مردم و مرزهای کشور می‌کنند و یا در این راه مجروح می‌شوند، نگاه ویژه‌ای دارند و تسهیلات و امکانات را برای آنان و خانواده‌شان فراهم می‌کنند. البته در اختصاص سهمیه به ایثارگران عزیز هم باید رقابت علمی میان داوطلبان برقرار باشد. درواقع چنین چیزی شرط‌های خاص خودش را دارد، مثلاً اینکه به چه افرادی سهمیه بدهیم یا چند درصد از ظرفیت رشته‌ها را به ایثارگران اختصاص دهیم و... .
امرایی با اشاره به ضرورت وجود تناسب میان مشمولان سهمیه ایثارگران با میزان درصد ظرفیت رشته‌ها، بیان می‌کند: در حال حاضر سهمیه ایثارگران در کنکور 30درصد است که به دو نوع سهمیه 25درصدی و 5 درصدی تفکیک شده است. اما نکته اینجاست که معلوم نیست میزان این درصدها خوب است یا نه. بنابراین در طرح ساماندهی سهمیه‌های کنکور حتماً مسئولان باید به موضوع تناسب میان مشمولان سهمیه ایثارگران با درصد ظرفیت رشته‌ها توجه داشته باشند.
وی درباره ایده‌های یاد شده می‌گوید: درزمینه ایده ضرایب حمایتی باید گفت خروجی کاری که از طریق آن یک ضریب به افراد بدهیم و بعد اجازه رقابت در کنکور صادر شود در مقایسه با راهکاری که براساس آن افراد خود با یکدیگر رقابت کنند، قطعاً دومی بهتر است چون افراد یک سطحی هستند. یعنی ما درصدی را اختصاص می‌دهیم و خودِ ایثارگران هستند که با هم رقابت می‌کنند و از آنجا که هر فرد متقاضی که سهمیه ایثارگری دارد باید 70 و 80 درصد نمره علمی آخرین فرد پذیرفته شده آن دانشگاه را کسب کند تا بتواند در کنار آن عزیز که بدون سهمیه وارد شده بنشیند، پس اینکه خود افراد با یکدیگر رقابت کنند به عدالت آموزشی نزدیک‌تر است. 
امرایی در پایان به ایده استفاده از مازاد ظرفیت برای ورود سهمیه‌‌ای‌ها به آموزش عالی می‌پردازد و عنوان می‌کند: این ایده تازه‌ای نیست؛ سال‌هاست درباره آن بحث می‌کنند که برای سهمیه ایثارگران یک مازادی در نظر بگیرند. به‌هرحال این همان سهمیه است فقط منجر به افزایش ظرفیت آن رشته می‌شود. مثلاً اگر ظرفیت رشته‌های علوم پزشکی ما 20هزار نفر باشد که 30درصد آن سهمیه ایثارگران است حالا بعضی‌ها می‌گویند این20هزار ظرفیت را کلاً به سهمیه عادی بدهیم و یک سوم به این ظرفیت اضافه کنیم و به داوطلبان دارای سهمیه بدهیم. به نظر این ایده خوبی است که همین 30درصد سهمیه را مازاد کنیم و آن را به ایثارگران اختصاص دهیم، این موضوع موجب افزایش رشته‌های خاص هم می‌شود، اما چون نتیجه‌اش خروج این رشته‌ها از انحصار است اقدامی مثبت خواهد بود.

خبرنگار: محمود مصدق