​​​​​​​پیام رهبر معظم انقلاب به حوزه‌های علمیه، به ‌راستی یکی از مهم‌ترین پیام‌ها در تاریخ انقلاب اسلامی است که می‌توان آن را به‌عنوان منشور روحانیت نوین تعبیر کرد. این پیام، در کنار پیام‌های تاریخی امام راحل، جایگاه ویژه‌ای دارد و ممکن است پس از پیام تاریخی امام خمینی(ره) به روحانیت، مهم‌ترین و راهبردی‌ترین پیام رهبری معظم انقلاب به نهاد حوزه‌های علمیه باشد. در این پیام، رهبر معظم انقلاب دغدغه‌ها و مطالبات خود را از نهاد مقدس حوزه‌های علمیه مطرح کرده‌اند. نگرانی‌های ایشان از عملکرد فعلی حوزه‌ها نشان می‌دهد انتظار معظم‌له از روحانیت به مراتب فراتر از آن چیزی است که در حال حاضر شاهد آن هستیم. ایشان با اشاره به وضعیت موجود، بر این نکته تأکید کردند که حوزه‌های علمیه امروز باید نه تنها پاسخگوی نیازهای زمانه خود باشند، بلکه باید پیشروتر از گذشته، در مسیر حرکت به سوی تمدن نوین اسلامی گام بردارند. رهبر معظم انقلاب با تصریح ضرورت حرکت به سوی تمدن‌سازی اسلامی، برای حوزه‌ها وظیفه‌ای سنگین ترسیم کرده‌اند؛ وظیفه‌ای که فراتر از آموزش فردی و جامعه‌سازی است. حوزه‌ها باید خود را برای تحقق تمدن نوین اسلامی آماده و زمینه‌های لازم برای این حرکت عظیم را فراهم کنند. 
این البته الزامات زیادی را هم در سطح درون‌حوزوی و هم برون‌حوزوی مطرح کرده است. الزامات درون‌حوزوی در این پیام به چندین بخش مهم تقسیم می‌شود که شامل بازنگری در رسالت فقه و فقاهت است. رهبر معظم انقلاب از حوزه‌های علمیه خواسته‌اند در فقه نظام‌های اجتماعی، با نگاه نو و گشودن منظرهای جدید، پاسخگوی مسائل پیچیده و کلان امروز نظام اسلامی باشند. همچنین در بخش کلام و مسائل اعتقادی رهبری معظم بر ضرورت توجه ویژه به فضای ذهنی نسل نوجوان و جوان تأکید کرده‌اند. در این راستا، حوزه‌ها باید مهارت‌های جدید در تبلیغ به‌ویژه در قدرت اقناع و گفت‌وگو  را افزایش دهند.
الزامات برون‌حوزوی نیز در این پیام حائز اهمیت است. ایشان بر ضرورت تقویت ارتباط با مردم و حضور ملموس‌تر در جامعه تأکید دارند. ایشان بیان می‌کنند حوزه‌ای که ارتباط نزدیک و عمیق با مردم نداشته باشد، قادر به نقش‌آفرینی مؤثر در حرکت جامعه به سمت تمدن اسلامی نخواهد بود. در مجموع، پیام اخیر را می‌توان به‌عنوان منشور حرکت تمدنی حوزه علمیه در عصر جدید تلقی کرد. جهت‌گیری اجتماعی و مردمی روحانیت در این نقش‌آفرینی جدید موجب خواهد شد حوزه‌های علمیه بتوانند در سطحی وسیع‌تر و مؤثرتر در فرایند تمدن‌سازی اسلامی مشارکت کنند.