ادعای رویترز درباره جزئیات توافق هسته‌ای ایران و آمریکا چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
آتشبار روایت‌های غیررسمی پشت خط مذاکره
خبر به تعویق افتادن دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا کافی بود تا رسانه‌های طرف مقابل علامت لازم را برای کلید زدن یک عملیات روانی و تبلیغاتی در خصوص گره خوردن گفت‌وگوها به راه بیندازند.
همزمان با این جریان رسانه‌ای، مقامات آمریکایی و به‌طور خاص مارک روبیو، وزیر خارجه بار دیگر و این بار تندتر و تهدیدآمیزتر پشت تریبون قرار گرفته و از ضرورت غنی‌سازی صفر در ایران و حذف برنامه دفاع موشکی و حمایت ایران از آنچه گروه‌های نیابتی‌اش در منطقه خواند، سخن گفت.برخلاف این لحن تند و تأکید بر عبور مذاکرات از خطوط قرمز از پیش اعلام شده ایران، خبرگزاری رویترز روز گذشته با انتشار روایتی از مذاکرات به نقل از منابع آگاه، خط خبری متفاوتی ارائه داد و مدعی شد روی میز رسمی پیشنهادهای آمریکا کاملاً متفاوت و با رویکردی معتدل، سطح مشخصی از غنی‌سازی را برای ایران به رسمیت شناخته و مدعی شد ایران هم در خصوص رقیق‌سازی، انتقال یا فروش اورانیوم خود حاضر به گفت‌وگو است. این خبرگزاری انگلیسی همچنین مدعی شد ایران آماده است دسترسی‌های گسترده‌ای را به تأسیسات خود برای اعتمادسازی ارائه دهد. منظور از دسترسی که از اظهارات وزیر خارجه آمریکا می‌توان دریافت دسترسی به تأسیسات و پایگاه‌های نظامی ایران است، آن هم نه فقط برای آژانس که برای بازرسان آمریکایی هم این دسترسی مطالبه شده است!
البته مشخص نیست این جزئیات چگونه به دست رویترز رسیده چون این خبرگزاری عملاً منبع رسمی و قابل بررسی برای گزارش خود ارائه نداده، اما آنچه از مرور این گزارش قابل برداشت است اینکه در آن تلاش شده بر پایه اطلاعات درست مانند اینکه مبنای پیشنهادها و مذاکره همان محتوای برجام است که تهران نیز بارها بدان تأکید کرده و در دل اطلاعاتی درست برخی خطوط عملیات روانی و رسانه‌ای برای نفوذ به افکار عمومی عمدتاً ایرانی‌ها طراحی شود.
به همین دلیل هم حسین رنجبران، مشاور عراقچی در واکنش به این گزارش‌ها در پستی نوشت: با اطلاع اعلام می‌کنم خبرهایی که طی این دو روز خبرگزاری رویترز با استناد به منبع آگاه یا مقام ارشد ایرانی در حوزه هسته‌ای منتشر و ادعاهای عجیبی در مورد موضوعات هسته‌ای مطرح می‌کند
دروغ محض و گمراه‌کننده است. برای نمونه کاملاً بدیهی است که بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران مختص بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.حتی خود عراقچی هم نتوانست به لفاظی‌های روبیو و عملیات رسانه‌ای او بی‌تفاوت باشد و در شبکه ایکس خطاب به او با کنایه نوشت: من به طور اصولی از ارائه استدلال در مورد عناصر کلیدی مذاکره از طریق رسانه‌ها اجتناب می‌کنم ولی آنچه می‌خواهم بگویم این است که تکرار دروغ، واقعیت‌های بنیادین را تغییر نمی‌دهد. وی افزود: ایران به‌عنوان یکی از امضاکنندگان مؤسس معاهده ان‌پی‌تی کاملاً حق داشتن چرخه کامل سوخت هسته‌ای را دارد علاوه بر این، چند عضو ان‌پی‌تی وجود دارند که اورانیوم را غنی‌سازی می‌کنند در حالی که سلاح‌های هسته‌ای را هم کاملاً رد می‌کنند. این باشگاه به غیر از ایران شامل چند کشور آسیایی، اروپایی و آمریکای جنوبی نیز می‌شود. وی اظهار کرد: از موضع‌گیری حداکثری و لفاظی‌های تحریک‌کننده چیزی به جز نابود کردن شانس موفقیت حاصل نمی‌شود.
پیوست تبلیغاتی آمریکا و دو هدف کوتاه و میان‌مدت
آنچه مسلم است اینکه منابع رسمی تاکنون هیچ جزئیاتی از مذاکرات را علنی نکرده‌اند و عملیات رسانه‌ای و تریبونی طرف آمریکایی برای آن است که در جنگ روایت‌ها به شکل غیررسمی خودش را جلو بیندازد.
دکتر هادی محمدی می‌گوید: این جنگ روانی و تبلیغاتی همزمان با مذاکرات بوده که هدف اصلی آن تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی درون ایران است. این کارشناس دیپلماسی هسته‌ای با اشاره به اینکه طرف مقابل یک پیوست تبلیغاتی برای مذاکرات با ایران طراحی کرده، می‌افزاید: آنچه در قالب گزارش‌های رسانه‌ای یا سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های مقامات آمریکایی گفته می‌شود معمولاً پشت میز رسمی مذاکره بیان نمی‌شود، چون می‌دانند خواسته‌های حداکثری مثل برچیدن غنی‌سازی ایران یا مسائل موشکی و دفاعی مواردی است که ایران به هیچ وجه مذاکره در مورد آن‌ها را نمی‌پذیرد.محمدی افزود: این بیان رسانه‌ای تند و حداکثری از سوی آمریکایی‌ها برای آن است که در افکار عمومی جلو بیفتند، البته یک هدف میان‌مدت هم دارند که اگر مذاکرات به هم خورد ایران را مقصر شکست مذاکره جلوه دهند.
خطوطی که تغییرناپذیرند
وی در خصوص اطلاعات ضد و نقیض و متفاوت در منابع غربی درباره مذاکره هم یادآور می‌شود: نخستین خط قرمزی که در جواب ایران به نامه ترامپ مورد تأکید قرار گرفت توان موشکی و روابط منطقه‌ای ایران بود. تهران همچنین اعلام کرده غنی‌سازی در خاک ایران هم خط قرمز ماست. جالب است رسانه‌های غربی هم به نقل از دیپلمات‌های خودشان گفته‌اند آمریکا غنی‌سازی صفر یا خارج از خاک را روی میز نگذاشته زیرا این پیشنهاد می‌تواند اختلاف‌برانگیز باشد و مذاکرات را به هم بزند. دکتر محمدی می‌گوید: در صورت پذیرش غنی‌سازی ایران، مسائل بعدی و دیگر مانند درصد و حجم آن، حجم ذخایر اورانیوم یا انتقال آن‌ها به ویژه اورانیوم 20 و 60 درصد قابل گفت‌وگو و توافق است و جزو خطوط قرمز ما نیست. همچنین نوع ماشین‌ها و تعداد به کارگیری آن‌ها هم قابل مذاکره است. وی تأکید می‌کند: در نقطه امروزی سند برجام می‌تواند پایه مذاکره قرار گیرد. محمدی در خصوص ادعای موافقت ایران با دسترسی‌های گسترده به تأسیسات خود هم با یادآوری اینکه دسترسی‌هایی که ایران حاضر است بپذیرد متناسب با حقوق او در معاهده ان‌پی‌تی و عضویت در آژانس باشد، می‌گوید: ایران گفته حاضر به اعتمادسازی و شفاف‌سازی بیشتر است اما این اتفاق در چارچوب مقررات آژانس خواهد افتاد.این استاد روابط بین‌الملل با تأکید بر اینکه هیچ کشوری و هیچ عضو آژانس حاضر به مذاکره و دادن دسترسی به اماکن نظامی و راهبردی خود نیست، خاطرنشان می‌کند: حتی در اساسنامه آژانس هم آمده در مواردی که موضوع امنیت ملی کشورها در میان باشد آن‌ها مختار و مجاز هستند اجازه دسترسی به آژانس را ندهند و اساساً هیچ کشوری چنین سطحی از دسترسی را به کشورهای دیگر نداده است. هادی محمدی می‌افزاید: در صورت حصول یک توافق جدید حداکثر و در شرایطی خاص ایران ممکن است اجرای پروتکل الحاقی و دادن دسترسی بیشتر به بازرسان آژانس را تنها در مورد تأسیسات هسته‌ای خود قبول کند.
خبرنگار: آرش خلیل‌خانه
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
