گروه مذکور یک ساختار و تشکلی در چارچوب سازمان ملل متحد است که در سال ۲۰۲۱ تأسیس شده و به دنبال تقویت و جایگزینی دیپلماسی به جای اقدام‌های یک‌جانبه و توسل به زور کشورهاست. بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران، چین و روسیه جزو کشورهای مطرح و بانفوذ این گروه بین‌المللی هستند و گردهمایی کشورمان با این قدرت‌ها و نیز سایر کشورهای عضو آن می‌تواند به منزله یک تریبون و فرصتی مناسب برای اعلام و تبیین مواضع منطقه‌ای و بین‌المللی باشد.
در حالی که شرایط منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به دلیل جنگ و درگیری‌های موجود در خاورمیانه و اوکراین متشنج بوده و اهداف منشور سازمان ملل مبنی بر صلح و امنیت بین‌المللی، حقوق بشر و عدم توسل به زور دچار نقض‌های مکرر است، برگزاری نشست حامیان منشور سازمان ملل می‌تواند فرصتی برای ارزیابی و ارائه راهکارهای دیپلماتیک و مسالمت‌آمیز برای حل مناقشات بین‌المللی و همچنین معطوف کردن توجهات به مسئله فلسطین و جنایت‌های حقوق بشری و نسل‌کشی رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه باشد.

تبدیل سازمان ملل به اهرم فشار برای تحمیل اهداف سیاسی
در همین راستا کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه کشورمان در سخنانی در این نشست با اشاره به انزوای فزاینده منشور ملل متحد و نقض اصول آن، تصریح کرد: «سازمان ملل متحد و نهادهای آن که قرار بود نسل‌های آینده را از بلای جنگ دور کرده و در خدمت صلح و امنیت بین‌المللی باشند، به اهرم فشاری در دست برخی کشورها برای تحمیل اهداف سیاسی آنان بر سایر ملل جهان تبدیل شده است. این کشورها با انجام اقدام‌های مغایر حقوق بین‌الملل و منشور ملل متحد، عملاً مانع انجام صحیح وظایف ارکان این سازمان به ویژه شورای امنیت شده و این نهاد را همان گونه که در جریان نسل‌کشی رژیم صهیونیستی و متحدانش در نوار غزه شاهد هستیم، از انجام وظایف ذاتی خود بازداشته‌اند». البته آنچه کارکرد و فلسفه وجودی گروه دوستان منشور سازمان ملل متحد را تقویت و به اهداف مدنظر نزدیک خواهد کرد، عضویت و همراهی سایر کشورهای جامعه جهانی است و به نظر می‌رسد این گروه باید به دنبال افزایش اعضا و توسعه و ترویج اهداف مدنظر در میان کشورها و دولت‌های همسو با گروه باشد.

پیشنهادهایی برای تحقق و پیشبرد اهداف گروه
دغدغه‌مندی جمهوری اسلامی ایران برای برقراری صلح و امنیت بین‌المللی و فرصت حضور در نشست گروه دوستان منشور موجب شده کشورمان با طرح‌ها و پیشنهادهای مختلفی در این نشست حاضر شود. چنان که تقویت همکاری‌های جنوب- جنوب و وحدت میان ملت‌های در حال توسعه، ارائه گزارش سالیانه درباره وضعیت پایبندی به منشور ملل متحد و همچنین تشکیل کمیته حقوقی برای بررسی موارد نقض منشور و ارائه گزارش‌های مستند، از جمله پیشنهادهای ایران است.
اما تحریم به عنوان اقدامی یک‌جانبه و ابزاری قهری برای تحت فشار گذاشتن کشورهای مستقل و دخالت در امور داخلی آنان، عملاً با اهداف تأسیسی منشور سازمان ملل متحد در تعارض بوده به همین دلیل توجه بیش از پیش اعضا برای حل این مسئله ضروری است. از همین روی، گسترش همکاری‌ها و همسویی برخی کشورهای تحت تحریم در گروه دوستان منشور سازمان ملل از یک سو می‌تواند به تضعیف سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه و تحریمی منجر شود و از سوی دیگر، تأثیرات مثبتی بر سایر عرصه‌های مناسبات این کشورها از جمله همکاری‌های اقتصادی و تجاری داشته باشد. چنان‌که پیش‌تر رضا نجفی، معاون پیشین امور حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه در یادداشتی درباره فرصت‌های گروه منشور سازمان ملل برای ایران نوشت: «بدون تردید گروه دوستان منشور ملل متحد به عنوان بلوک کشورهای مخالف تحریم، با ظرفیت‌های فراوانی که در اختیار دارد، می‌تواند نقش مهمی در پیشبرد و دستیابی به اهداف مشترک ایفا نماید. از طرف دیگر، اقدام مشترک کشورهای مستقل به خصوص اعضای گروه دوستان منشور با هدف ایجاد سازوکارهای مناسب در چارچوب نهادهای جهانی از جمله سازمان ملل متحد جهت مقابله با یکجانبه‌گرایی امری ضروری است». همچنین شاهدیم هفته گذشته گروه دوستان حامی منشور سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای، تهدیدهای رئیس جمهور آمریکا علیه کشورمان را محکوم و عنوان کردند در کنار ایران ایستاده‌اند. بدین ترتیب این گونه سازوکارها در قالب ساختارهای چندجانبه‌گرا می‌تواند از شدت یکه‌تازی دولت‌های تمامیت‌خواه و سلطه‌طلب و ایجاد تهدیدهای بین‌المللی آنان بکاهد و از انفعال محض کشورهای ضعیف‌تر در برابر چالش‌های پدید آمده جلوگیری کند.

خبرنگار: افرازه