سایه اوضاع شکننده منطقه و جهان بر توافقی پایدار

سایه اوضاع شکننده منطقه و جهان بر توافقی پایدار

روند مذاکرات غیرمستقیم جمهوری اسلامی ایران و آمریکا تا اینجای کار نشان از اراده و جدیت دو کشور برای دستیابی به توافقی متوازن بر محوریت اهداف و منافع ملی دارد.


​​​​​​​سایر کشورها به ویژه دولت‌های عربی همچون عربستان سعودی و امارات از روند مثبت مذاکرات عمان استقبال کرده‌اند و خواهان دستیابی به توافق هستند. اما در این میان آنچه مؤلفه‌ای مهم و اثرگذار بر روند مذاکرات و حصول نتایج ملموس و پایدار محسوب می‌شود، شرایط ژئوپلیتیکی و روند حاکم بر تحولات جاری خاورمیانه و سطح جهان است. 
با وجود عزم طرفین برای مذاکره و پیشبرد شرایط در راستای حل مسائل، اما روندهای حاکم بر خاورمیانه و صف‌بندی‌های موجود حکایت از آن دارد که هر نوع توافقی می‌تواند در سایه این روندها و تنش‌ها ناپایدار و بسیار شکننده باشد. در همین راستا، تحولات میدانی غزه و هر گونه اقدام احتمالی رژیم صهیونیستی علیه مواضع ایران، هر لحظه می‌تواند به تشدید درگیری‌ها و تنش‌ها در منطقه بینجامد و از رهگذر آن، روند مذاکرات و توافق احتمالی ایران و آمریکا را تحت تأثیر قرار دهد. چنان که در تأیید این مسئله می‌توان به تحلیلی از فارین پالیسی درباره تلاش‌های اسرائیل اشاره کرد. نویسنده در این گزارش می‌نویسد: «اسرائیلی‌ها فشار زیادی برای استفاده از نیروی نظامی علیه ایران وارد کرده‌اند، چون از نظر آن‌ها ایران ضعیف است. یک پنجره فرصت برای حمله به برنامه هسته‌ای وجود دارد. این پنجره زمانی بسته خواهد شد که ایران بتواند سامانه‌های پدافند هوایی خود را بازسازی کند».  از سوی دیگر، سایر معادلات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هم مانند جنگ اوکراین، یا برنامه آمریکا برای عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل وجود دارد که طرفین را به سمت دستیابی هر چه سریع‌تر توافق پیش می‌برد و تحت فشار می‌گذارد. اما در مقابل، همزمان همین عوامل می‌توانند بر پیچیدگی و ابهام مذاکرات و توافق احتمالی نیز بیفزایند و آینده تحولات منطقه را غیر قابل پیش‌بینی کنند. موضوعی که عبدالله رمضان‌زاده، سخنگوی دولت اصلاحات هم در تحلیلی درباره آن بیان می‌کند: «مخالفان داخلی و کشورهای خارجی همیشه در تلاش‌اند تا روند مذاکرات را پیچیده‌تر کنند، اما ایران باید با راهبردی مناسب این چالش‌ها را مدیریت کند. تجربه مذاکرات قبلی نشان داده ایران در این زمینه بسیار موفق عمل کرده است. در مذاکرات کنونی نیز ایران می‌تواند نقش کلیدی در مدیریت مذاکرات ایفا کند». علاوه بر این‌ها، حذف واسطه اروپایی از روند مذاکرات ایران و آمریکا که پیش از این به عنوان میانجی و کنترل‌کننده شرایط مذاکرات محسوب می‌شد، گرچه می‌توانست در تسریع‌بخشی به گفت‌وگوها مؤثر باشد اما با حذف آن تهدید و خطر وقوع اقدام ناگهانی و کنترل نشده توسط ترامپ تشدید خواهد شد. مسئله حذف اروپا از روند مذاکرات توسط ایران و آمریکا و ترس از انزوای سیاسی موجب شده وزیران خارجه اروپا برای اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران توافق کنند و با توجه به همین موضوع شاید اتحادیه اروپا اقدام‌های دیگری را هم در راستای تحت فشار گذاشتن ایران انجام دهد. بنابراین همین مسئله ضرورت هوشیاری مقامات کشورمان را در میانه مذاکرات هسته‌ای در عرصه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای می‌طلبد.

خبرنگار: مینا افرازه

برچسب ها :
ارسال دیدگاه