سریال تغییرنام‌های حاشیه‌ساز در مشهد به عیدگاه رسید

تصمیم بحث‌برانگیز دیگری از شورای شهر مشهد

سریال تغییرنام‌های حاشیه‌ساز در مشهد به عیدگاه رسید

پس از تغییر نام جنجالی بخشی از خیابان طبرسی مشهدکه به سرانجام نرسید، قصه ادامه‌دار تغییر نام خیابان‌های قدیمی مشهد این بار به کوچه عیدگاه رسید و در چهارشنبه 19 دی ماه نام این کوچه قدیمی در ضلع شمالی بازار رضا(ع) مشهد از نام عیدگاه به نام آیت‌الله رجبعلی مروج تربتی تغییر نام پیدا کرد. 


در آیین برگزار شده برای این تغییر نام؛ مهدی زاهدی، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای اسلامی شهر تربت ‌حیدریه به رسانه‌ها گفته است: بر اساس تفاهم شورای اسلامی شهر تربت‌ حیدریه و شورای شهر مشهد و با پیگیری‌هایی که در یک سال گذشته صورت گرفت پس از نام‌گذاری خیابانی به نام آخوند ملاعباس تربتی (راشد)، امروز خیابان آیت‌الله رجبعلی مروج تربتی در حاشیه میدان ۱۷ شهریور نام‌گذاری شد.
هر چند در این مصاحبه عضو شورای شهر تربت حیدریه مستقیماً به نام «کوچه عیدگاه» و تغییر نام این کوچه اشاره نکرده و به تغییر نام یکی از خیابان‌های منتهی به میدان 17شهریور مشهد پرداخته اما از قدیم گفته‌اند حرمت امامزاده به متولی آن است، بنابراین در زمانی که اعضای کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد اهمیت داشته‌های این شهر را نمی‌دانند چه توقعی باید از دیگران داشت! 
در بررسی قدمت این کوچه در منابع آمده است اعتمادالسلطنه در زمان حکومت قاجار و تاجداری ناصرالدین‌ شاه وقتی همراه او به مشهد آمد درباره محلات مشهد در آن زمان اینچنین نوشت: «شهر مشهد در این زمان ۶ محله بزرگ و ۱۰ محله کوچک دارد. محلات بزرگ عبارت است از خیابان علیا، خیابان سفلی، سراب، چهارباغ (سرشور)، عیدگاه، نوغان و محلات کوچک مانند محلات پاچنار، ارگ، سرسوق، سرحوضان، محله جدیدها، مروی‌ها، تپل‌محله، محله غیرشمار‌ها که آن را کوچه سیاهان هم می‌گویند و محله کشمیری‌ها و محله چهنو است».

عیدگاه کوچه پر رمز و راز تاریخی 
یکی از موسپید کرده‌های عیدگاه که در این محله هم متولد شده و در حدود 90 سال سن دارد درباره عیدگاه می‌گوید: «در قدیم در این محله اقلیت مذهبی ساکن بودند و اخلاق خاص خودشان را داشتند، مثلاً فقط با خودشان معاملات تجاری انجام می‌دادند و اغلب داد و ستدشان با خودشان بود اما در کنار این موضوع به امام رضا(ع) ارادت ویژه داشتند».با توجه به وجود روایت‌های اینچنینی و مشابه در کوچه عیدگاه، در مجموع می‌توان گفت این کوچه در دل خود وقایع تاریخی مهمی دارد که به سادگی نمی‌توان از آن گذشت و تغییرنام اینچنینی ضربه به تاریخ محله‌های شهر است.

نقش مبهم کارشناسی کمیته نام‌گذاری 
عیدگاه اگرچه امروزه با گسترش مشهد و ایجاد مناطق مسکونی مدرن و جدید، دیگر چندان جایگاه سابق را ندارد اما روزگاری دارای رونق و اهمیت بود و زائرپذیرترین محله مشهد محسوب می‌شد و عجیب است با وجود تاریخچه‌های متفاوت که در اسناد تاریخی درباره عیدگاه وجود دارد اعضای کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد به استناد کار کارشناسی کمیته نام‌گذاری و وجود استادان تاریخ در این کمیته آن را نادید گرفته و دست به تغییر نام آن زده‌اند.
در بررسی‌های انجام شده در علل این تغییر نام مشخص شد اجلاسیه‌ای در هر فصل به نام نشست «رؤسای کمیسیون‌های فرهنگی کلانشهر‌ها» برگزار می‌شود تا این کمیسیون‌ها از ظرفیت‌های فرهنگی شهرهای دیگر مطلع شوند و بر مبنای آن تعاملاتی شکل بگیرد. در کنار این نشست کمیسیونی به نام «رؤسای کمیسیون‌های فرهنگی شهرهای دارای قیام مؤثر در انقلاب اسلامی» شکل گرفته که جلسات آن همزمان با نشست رؤسای کمیسیون‌های فرهنگی کلانشهرها برگزار می‌شود که در آن جلسات بحث نام‌گذاری یا جانمایی المانی از شهرهای دیگر در شهر مشهد مطرح شده که شورای شهر تربت حیدریه در این جلسات به دلیل قیام مؤثر 9دی نیز حضور داشتند. پس از برگزاری یکی از جلسات، شورای شهر تربت حیدریه درخواست خود را به صورت کتبی مطرح می‌کند و طبق مکاتبه شورای شهر تربت حیدریه با شورای شهر مشهد درخواست نام‌گذاری نمادی از شهر تربت حیدریه در مشهد مطرح می‌شود که بر مبنای آن آیت‌الله رجبعلی مروج تربتی به عنوان نماد این شهر معرفی شده است و سپس درخواست شورای تربت حیدریه توسط شورای شهر مشهد به کمیته نام‌گذاری ارجاع می‌شود تا بر مبنای یک کار کارشناسی این تغییر نام اتفاق بیفتد که در این مرحله چرایی و انتخاب کوچه عیدگاه برای تغییر نام محل سؤال است.

نمره کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر مشهد چند است؟
تغییر نام معابر، خیابان‌ها و گذرگاه‌های شهر مشهد به قول خود اعضای کمیسیون فرهنگی از دستاوردهایشان به شمار می‌آید به نحوی که از سال 1400 تاکنون نام حداقل 50 خیابان و بوستان تغییر داده شده است. اصل تفاهم‌نامه میان دو عضو شورای شهر مشهد و تربت حیدریه نامطلوب نیست اما بی‌توجهی به ظرفیت‌های فرهنگی دیگری که می‌تواند اثرگذارتر از تغییر نام یک خیابان باشد محل نقد است کما اینکه چنین الگویی به سادگی اشتباه بودنش محرز می‌شود وقتی فکر کنیم خراسان رضوی 34 شهرستان دارد که هر کدام ممکن است بنا به دلایلی تمایل داشته باشند خیابانی به نام یکی از نام‌آوران شهر خود در مشهد داشته باشند.
مشهد شهر امام رضا(ع) و زائران او است و هر تصمیم‌گیری می‌تواند موجب سردرگمی جمعیتی میلیونی شود، اگر شورای شهر براساس تشابه نام‌های خیابان‌ها و برای سهولت در خدمت‌رسانی دست به تغییر اسامی می‌زند به خودی خود تصمیمی عقلانی به شمار می‌رود اما آیا عواقب این تغییر نام‌ها به درستی بررسی می‌شود؟ هنوز خاطره تغییر نام خیابان طبرسی و تپل‌محله در ذهن مردم مشهد که کمیسیون فرهنگی شورای شهر مشهد در آن نقش مهمی داشت فراموش نشده است حال این پرسش مطرح می‌شود با نزدیک بودن احتمالی پایان کار شورای ششم، مردم مشهد به عملکرد این کمیسیون برای تغییر نام‌ها چه نمره‌ای خواهند داد؟

خبرنگار: طاهره  فجر داودلی

برچسب ها :
ارسال دیدگاه