ترک‌فعل دولت در مقابله با تغییرنام‌ خیابان‌های مشهد

ترک‌فعل دولت در مقابله با تغییرنام‌ خیابان‌های مشهد

سعید اکبریان، شهردار سابق مناطق 01 و 21 مشهد  


​​​​​​​شورای فعلی شهر مشهد برای نود و چندمین بار، تغییر نام یکی از خیابان‌های شهر را تصویب کرد. تغییر نام «گذر تاریخی عیدگاه» واقع در بافت حریم رضوی به نام یکی از علمای شهر تربت حیدریه، دگرباره خاکستر سرد فعالان و دغدغه‌مندان هویت شهر مشهدالرضا(ع) را شعله‌ور کرد و حتی این بار تعجب فرهنگ‌دوستان شهر ولایتمدار تربت حیدریه را نیز برانگیخت. شورای شهر مشهد از آغاز این دوره در سال ۱۴۰۰ تاکنون بخشی از زمان جلسات صحن علنی و کمیسیون‌های مرتبط را به عنوان دستور کار ثابت به سوژه نام‌گذاری معابر شهر اختصاص داده و به نظر می‌رسد آمار این مصوبات به بیش از 300عنوان رسیده باشد. بخشی از این تغییرات در قالب تعیین نام دوم برای معابر فرعی شماره‌دار صورت گرفته و به دلیل سکونت یا سابقه سکونت خانواده شهدا، بسیار تصمیم ارزشمندی بوده و تعارضی هم با تغییر نام نداشته و بخش اندکی مربوط به تعیین نام معابر بی‌نام بوده؛ اما بخش عمده‌ای موجب تغییر نام بزرگراه‌ها، بولوارها و خیابان‌های مشهور و قدیمی به ویژه شوارع مهم و باارزش اطراف حرم مطهر رضوی بوده که در صدر آن، تغییر نام بولوارهای طبرسی، وحدت و خیابان‌های ۱۷ شهریور، کوشش، دانش و توحید بوده است.
شهروندان در شهرهای کشور همواره با چالش بی‌نامی معابر در بافت‌های جدید مواجه‌اند یا رفتارهای سلیقه‌ای و بدون انضباط در نام‌گذاری موجب سردرگمی ساکنان و نهادهای خدمات‌رسان شده و حتی ممکن است نام‌های غیرمتعارف و ناهمساز با فرهنگ اسلامی و ایرانی از زمان طاغوت به جا مانده باشد که تردیدی در تغییر آن وجود ندارد‌. از سویی تزئین فضای عمومی شهرها به ارزش‌ها، مشاهیر، مفاخر و رویدادهای ملت سرافراز ایران به ویژه شهدای گرانقدر مورد تأکید رهبر معظم انقلاب و همه دلسوزان فرهنگی است اما باید دقت کرد تغییر نام موجب سردرگمی مردم  یا تشکیک در مصادیق ارزش‌ها نشود. نام‌های تاریخی و محلی جزئی از هویت جدانشدنی فرهنگ غنی و اسلامی ماست و تغییر به نام شخصیت دینی ممکن است سبب تلقی تعارض در ذهن عموم شود و این جفا و ظلم به ارزش‌های دینی قلمداد می‌شود. بنابراین این گونه تصمیم‌ها فارغ از هر گونه گرایش سیاسی و اجتماعی متولیان، فاقد مشروعیت و مقبولیت لازم است.
تجربه تغییر نام بزرگراه میثاق به نام شخصیت مبارز انقلاب، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در دوره شورای اصلاح‌طلب هنوز کام مردم غرب شهر را تلخ نگه داشته و بی‌شک قتل‌عام نام خیابان‌های مشهد در دوره فعلی شورای شهر از حافظه مردم و نخبگان فراموش نخواهد شد. به ویژه آنکه مشهد به عنوان یک شهر ملی و فراملی پذیرای زائرانی است که هر چند سال، شهر و مسیر تشرف و اسکان را به همین نشانه‌های بصری مانند بافت، المان، نام و نما دوباره می‌یابند.
«هویت» جزء جدانشدنی فرهنگ است و با دستور و مصوبه خلق نمی‌شود و زاییده آداب، رسوم و رفتار عمومی یک جامعه است و حفظ آن به طریق اولی، وظیفه سیاست‌گذاران اجتماعی است و شورای شهر یکی از ارکان مهم آن است اما همه آن نیست. امروز روی سخنم، دیگر با اعضای شورای شهر نیست! چراکه اعتراض در برابر بی‌اعتنایی‌ها و تکرار فعل نامقبول، بر طبل توخالی کوفتن است‌. حرفم به حکم قانون با متولی فرهنگ عمومی کشور است. هر چند به استناد بند ۲۴ ماده ۷۱ قانون شوراها، نام‌گذاری بر عهده شوراهاست، اما عالی‌ترین رکن سیاست‌گذاری فرهنگی کشور یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۷۵ معیارهای نام‌گذاری را تعیین و تدقیق و نظارت بر آن را بر عهده شورای فرهنگ عمومی نهاده و این شورا نیز در سال ۸۶ با ابلاغ دستورالعملی، جایگاه نظارت را در سطوح ملی، استانی و شهرستان تدقیق و شوراهای شهر را مکلف کرده ضمن ارسال مستمر مصوبات، آنانی که مغایر با اهداف و معیارهای شورای عالی هستند تغییر دهند و بدیهی است این تکلیف با فرایند تأیید مصوبات شوراهای شهر در هیئت تطبیق فرمانداری‌ها نقض نمی‌شود‌.
بی‌عملی شورای فرهنگ عمومی که تولی آن بر عهده ادارات کل فرهنگ و ارشاد گذاشته شده، مشهود است و ضرورت دارد در برابر سونامی تغییر هویت بصری مشهدالرضا(ع) اقدام عملی معمول شود و در گام نخست تغییر نام‌هایی که مانند بافت ثامن تخریب‌گرند متوقف و به مدار تاریخ برگردند و در گام دوم، ضوابط و استانداردهای نام‌گذاری را برای کلیه شهرها و روستاها با مشارکت شورای عالی استان‌ها و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها تدوین و ابلاغ کنند تا شوراها مجبور به این همه صرف وقت به جای وظایف اولویت‌دار شهر نشوند.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه