PDF

 «آق آش» جشن تولد افراد مسن در گلستان

«آق آش» جشن تولد افراد مسن در گلستان

 بی‌تردید یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین جشن تولدها در دنیا متعلق به قوم اصیل و شریف ترکمن در استان گلستان است.


آیین «آق‌آش» یا جشن تولد ۶۳ سالگی یکی از مراسم آیینی و معنوی در میان ترکمن‌های اهل سنت گلستان است که پیشینه‌ای به قدمت اسلام داشته و در بسیاری از مناطق ترکمن‌نشین گلستان همچنان رواج دارد، این آیین نشانه عشق و ارادت قوم ترکمن به پیامبر اکرم(ص) است که در ایام ربیع‌الاول در مناطق ترکمن‌نشین اجرا می‌شود.
آیین «آق‌آش» یا «آق‌قیون» از بهترین و متداول‌ترین جشن‌های آیینی و معنوی رایج در میان ترکمن‌هاست و در واقع جشن ۶۳ سالگی و جشن همسن شدن با طول عمر مبارک حضرت محمد(ص) است و شاید در میان هیچ یک از فرق اسلامی وجود نداشته باشد.
این آیین دینی سال‌های سال است که در میان تمامی ترکمن‌های جهان مرسوم و متداول است.

طایفه های «جعفربای» و «آق آش»
در برخی از طایفه‌های ترکمن مثل جعفربای و ساحل‌نشینان دریای خزر با نام «آق‌آش» و در برخی دیگر مثل آتابای و گوگلان با نام «آق‌قیون» معروف و مرسوم است.
این جشن که نمادی از رفتار شایسته و فاصله گرفتن از تیرگی‌ها و بدی‌هاست در گذشته همراه با مراسم خاصی اجرا می‌شد و مردان ترکمن که به آق‌آش نائل می‌شدند، با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می‌دادند و غذاهایی به رنگ سفید طبخ می‌کردند.
​​​​​​​
پیشینه‌ای به قدمت اسلام
عرازمحمد خرمالی یکی از شاعران اهل سنت گلستان شهرستان گنبد کاووس در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به اینکه «آق‌آش» از آیین‌های مرسوم ترکمن‌هاست که پیشینه‌ای به قدمت اسلام داشته و در بسیاری از مناطق ترکمن‌نشین گلستان برگزار می‌شود، گفت: هر فرد ترکمن اعم از مرد یا زن، در طول عمر خود همیشه دعا می‌کند طول عمرش با طول عمر مبارک رسول خدا(ص) برابر شود، یعنی سنش به ۶۳ سالگی برسد و بتواند آیین آق‌قیون را برگزار کند.
وی قربانی گوسفند سفید، دادن و ستاندن «ساچاق» (هدیه برای شادباش و ورود به سن روحانی و ارزشمند 63 سالگی) مولودی‌خوانی، رسم سچمک (پرتاب هدایای شادی‌بخش فرد شصت و سه ساله) و دادن غذا به میهمانان را از برنامه‌های متداول جشن ۶۳ سالگی ترکمن‌ها دانست و افزود: این جشن بر حسب تمکن مالی افراد به صورت بسیار باشکوه و یا مختصر برگزار می‌شود.
خرمالی با اشاره به اینکه برخی سورها مانند مسابقه اسب‌سواری، گورش یا کشتی سنتی در آیین‌های آق‌آش برگزار می‌شود، گفت: افراد «بای» یا ثروتمند جشن آق‌قیونشان را با مراسم‌ دیگری مانند کشتی گورش یا اسب چپانی همراه می‌کنند و افراد معمولی کمتر به این مراسم‌ها می‌پردازند.
مراسم آق‌ قیون (آق‌آش) در سال ۱۳۹۴ در فهرست آثار ملی و معنوی کشور به نام شهرستان «آق‌قلا» در استان گلستان به ثبت ملی رسیده است.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه