گرامیداشت برای چه؟ 
یکی از سفارش‌های مهم اولیای دین به پیروانشان، زیارت بزرگان  دینشان است و پاداش‌های فراوانی نیز برای زیارت‌کنندگان ذکر فرموده‌اند. زیارت قبور، نشان‌دهنده احترام و حرمت صاحب قبر است و سبب بزرگداشت و زنده نگه‌داشتن یاد و نام او می‌شود. یکی از اهداف و اسرار زیارت، بزرگداشت اولیای الهی و زنده کردن یاد و نام آنان و باور به عظمت و شکوه ایشان است. تعظیم بندگان صالح و برگزیده و حفظ شعائر الهی مصداقی از آیه32 سوره حج است؛ «این است (سخن حق) و هر کس شعائر (دین) خدا را بزرگ و محترم دارد این از صفت دل‌های باتقواست». خداوند در آیات دیگر، دو مورد از مراسم و برنامه‌هاى حج را جزو شعائر الهى شمرده است، اما شعائر الهى در اين دو خلاصه نمى‌شود و تمام عبادت‌هاى دسته جمعى از شعائر خداوند است، مانند نماز جمعه و جماعت و همه‌ مراسم حج و همچنین زیارت بزرگان. 
شاید به همین دلیل باشد که زیارت قبور بدکاران نهی شده است. خداوند درباره کفار و منافقین که از دنیا رفته‌اند به پیامبر(ص) می‌فرماید: «و هیچ‌گاه به نماز میت آن منافقان حاضر نشو و بر (جنازه و) قبر آن‌ها (به دعا) نایست که آن‌ها به خدا و رسولش کافر شدند و در حال فسق و بدکاری مردند». (سوره توبه، آیه 84) «شیخ طوسى» درخصوص شأن نزول این آیه می‌گوید: انس گوید: وقتى عبدالله بن ابى‌سلول وفات یافت رسول خدا(ص) خواست بر او نماز بگزارد. جبرئیل آمد و دامن پیامبر(ص) را گرفت و این آیه را نازل کرد.(نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسران خاصه و عامه، ص430)
 سيره‌ رسول خدا(ص) آن بود در مراسم تشييع و تدفين مردگان مسلمان حاضر شود، براى آنان دعا كند و بر جنازه‌ آنان نماز بخواند. خداوند با اين آيه، پيامبرش را از حضور در مراسم مردگان منافق نهى كرد.علامه طباطبایی در تفسیر این آیه فرمود: «آن‌ها از بندگی عدول کرده و با همان حال از دنیا رفته‌اند لذا دلیلی برای گرامیداشت آن‌ها وجود نداشته و نماز و استغفار برای آن‌ها نیز فایده‌ای ندارد و کاری بیهوده است».

دیدار بی‌برکت
زیارت و دیدار معصومین(ع) -چه در حال حضور و چه پس از وفات- تأثیرات شگرفی بر روح و روان انسان دارد و او را به سوی معنویات، اخلاق فاضله و مکارم انسانی سوق می‌دهد. شاید یکی از حکمت‌های مهم زیارت، همین توجه زائر به معنویات، دعا، ذکر و نماز در حرم اولیای الهی و سعی در اصلاح و خودسازی و کسب طهارت درونی، برای بار یافتن به درگاه آنان است.
از دیگر سو وقتی فردی که دیدار می‌کنیم دارای ویژگی‌های پسندیده باشد، زیارت او بر ما تأثیر مثبت می‌گذارد و سبب می‌شود ما نیز سعی کنیم آن ویژگی‌های خوب را در خودمان ایجاد کنیم. اما در مورد بدکاران چه؟ آن‌ها چیزی برای عرضه به زائران خود ندارند. برای همین است که امام صادق(ع) در حدیثی ضمن نهی از دیدار بدکاران، آن‌ها را این‌گونه توصیف کرده‌: «پسرم اگر می‌خواهی زیارت کنی، به دیدار نیکان برو و با بدکاران دیدار نکن؛ زیرا آنان به صخره‌ای می‌مانند که از آن آب نمی‌جوشد و به درختی می‌مانند که برگ آن سبز نمی‌شود و شبیه زمینی هستند که گیاهی بر آن ظاهر نمی‌شود». 
(میزان الحکمه، ج5،  ص2279)

الگوهای گمراه‌کننده
زیارت، برقراری ارتباط روحی و معنوی با پیشوایان معصوم و نشانه همراهی و همسویی با آنان است. انسان در زیارت با سیره و منش آن بزرگواران و تعالی روحی و اخلاقی ایشان بیشتر آشنا شده و زمینه نزدیکی بیشتر به آنان فراهم می‌شود. به همین دلیل گفته می‌شود زیارت فضای تأثیرپذیری و الگوگیری است. همان‌طور که دیدار نیکان سبب یادآوری خوبی‌ها و ایجاد انگیزه و علاقه برای رسیدن به آن‌ها می‌شود، دیدار و معاشرت با بدکاران نیز می‌تواند سبب حرکت در مسیر نادرست شود و ما را به سمت زشتی‌ها سوق دهد. امام رضا(ع) در این باره فرمود: «این نگرانی وجود دارد که بر اثر معاشرت با اهل کفر و جهالت، آدمی اندک اندک به آنان بگراید و از راه حق دست بردارد و به گمراهی کشیده شود». (خصائص الرضویه، ص167)

خبرنگار: آزاده خلیلی