​​​​​​​.به‌ گزارش ایسنا، گزارش‌ها نشان می‌دهند وضعیت شبکه آب تهران به دلیل فرسودگی، سالانه مقادیر زیادی آب شرب را هدر می‌دهد. بر اساس آمار حدود ۲۲ تا ۳۰ درصد از کل آب تولیدی در تهران به دلیل نشتی‌های ناشی از فرسودگی لوله‌ها و دلایل دیگر از دست می‌رود. با توجه به عمر طولانی شبکه آب تهران نیاز به بازسازی فوری احساس می‌شود.
این شرایط نه‌ تنها سبب هدررفت آب بلکه احتمالاً می‌تواند موجب بروز فرونشست زمین در مناطق مختلف شهر شود، با وجود مشکلات موجود، هنوز اقدام‌های کافی برای نوسازی شبکه صورت نگرفته است.
شبکه آب تهران با مشکلات اساسی روبه‌رو بوده که تأمین آب شرب و خدمات فاضلابی را به شدت مختل کرده است. این چالش‌ها شامل فرسودگی گسترده زیرساخت‌ها، مدیریت ناکارآمد و کمبود بودجه می‌شوند. هدررفت آب در تهران در شرایطی است که پایتخت با کمبود منابع آبی روبه‌رو بوده و مدیریت درست منابع موجود اهمیت بالایی دارد.
بخش قابل توجهی از زیرساخت‌های آب‌رسانی تهران که افزون بر ۲۴ درصد از آن بیش از ۲۵ سال عمر دارد، به دلیل فرسودگی و قدیمی بودن به ‌شدت دچار مشکل است. لوله‌های فرسوده که به ‌طور مکرر نشتی می‌دهند یکی از دلایل اصلی هدررفت آب هستند. این نشتی‌ها علاوه بر هدررفت آب موجب تخریب سایر زیرساخت‌های شهری نیز می‌شوند به‌ خصوص در مناطقی که نشست زمین ناشی از این خرابی‌ها رخ داده است.

ضرورت بازسازی شبکه آب تهران
با وجود مشکلات موجود هنوز اقدام‌های کافی برای نوسازی شبکه صورت نگرفته است. با توجه به وضعیت بحرانی کمبود آب به ویژه در تهران که در تابستان‌ها با تنش‌های شدید آبی روبه‌رو بوده، کارشناسان تأکید دارند عدم نوسازی زیرساخت‌ها نقش مهمی در تداوم این بحران دارد.داریوش مختاری، کارشناس مدیریت منابع آبی در این باره گفت: یکی از بزرگ‌ترین موانع برای نوسازی و تعمیرات شبکه آب تهران، کمبود بودجه است. شرکت آب و فاضلاب تهران اعلام کرده هزینه‌های تولید و توزیع آب بسیار بیشتر از هزینه‌ای است که از شهروندان دریافت می‌شود.وی افزود: این کمبود منابع مالی موجب شده طرح‌های بازسازی و نوسازی شبکه آب به کندی پیش برود و برخی پروژه‌ها به دلیل عدم تأمین بودجه لازم متوقف شوند. اگرچه نیاز است سالانه ۲۰ درصد از شبکه بازسازی شود اما این هدف به دلیل کمبود منابع محقق نشده است.
این کارشناس حوزه مدیریت منابع آبی با بیان اینکه مدیریت ضعیف و استفاده ناکافی از فناوری‌های نوین برای تشخیص نشتی‌ها یکی از مشکلات اصلی دیگر است، گفت: بسیاری از زیرساخت‌های فعلی تهران به دلیل نبود ابزارهای دقیق و کارآمد به‌ موقع شناسایی و تعمیر نمی‌شوند و این مسئله سبب طولانی شدن زمان هدررفت آب و خسارت‌های جانبی می‌شود. فناوری‌های هوشمند که در بسیاری از کشورهای توسعه‌ یافته به کار می‌روند می‌توانند به بهبود مدیریت شبکه و کاهش هدررفت کمک کنند، اما در تهران به کارگیری این فناوری‌ها هنوز محدود است.
مختاری با اشاره به پیامدهای زیست ‌محیطی و بهداشتی این مسئله، اظهار کرد: علاوه بر هدررفت آب، نشت‌های مکرر آب و فاضلاب از خطوط لوله فرسوده، مشکلات زیست ‌محیطی و بهداشتی جدی در پی داشته است. آلودگی آب‌های زیرزمینی و خاک ناشی از نشتی‌ها به ویژه در مناطق جنوب تهران خطراتی را برای سلامت عمومی ایجاد می‌کند.
به گفته وی هر چند هدررفت آب در شبکه می‌تواند به تزریق آب به سفره آب زیرزمینی در دشت تهران بینجامد و به احتمال توسط چاه‌های آب فضای سبز و کشاورزی استحصال شود، ولی از دیدگاه تحلیل منفعت هزینه، حفظ کارایی فیزیکی شبکه یک الزام است و باید از هدررفت آب در شبکه جلوگیری کرد.

راهکار چیست؟ 
به گفته وی چالش‌های عمده شبکه آب تهران شامل فرسودگی زیرساخت‌ها، کمبود بودجه، مدیریت ناکارآمد و مشکلات زیست ‌محیطی به وضعیت بحرانی منجر شده و برای جلوگیری از تشدید این بحران و مقابله با هدررفت روزافزون منابع آبی، بازسازی گسترده زیرساخت‌ها، استفاده از فناوری‌های نوین و بهبود مدیریت شبکه ضروری است.
این کارشناس حوزه مدیریت منابع آبی با بیان اینکه برای حل مشکلات شبکه آب تهران و کاهش هدررفت آب چندین راهکار کارشناسی قابل اجراست که می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند، گفت: این راهکارها هم تکنیکی و هم مدیریتی هستند و می‌توانند در کوتاه‌مدت و بلندمدت به جلوگیری از بحران آبی و بهبود شرایط شبکه کمک کنند. بازسازی و نوسازی زیرساخت‌ها و نوسازی شبکه آب تهران یک اولویت حیاتی است. با توجه به فرسودگی شدید بخش بزرگی از شبکه آب‌رسانی ضروری است لوله‌های قدیمی به ‌تدریج جایگزین شوند.
مختاری افزود: بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، سالانه ۲۰درصد از خطوط باید نوسازی شوند اما نیاز است این فرایند با تخصیص بودجه بیشتر و تأمین اعتبارات دولتی و خصوصی تسریع شود. استفاده از لوله‌های مقاوم‌تر و مواد جدید که نشتی‌های کمتری دارند می‌تواند عمر مفید شبکه را افزایش دهد و مانع از هدررفت منابع شود.
وی با بیان اینکه جذب سرمایه‌گذاری خصوصی و تأمین اعتبارات دولتی برای نوسازی شبکه آب‌رسانی بسیار ضروری است، تصریح کرد: دولت باید با تخصیص بودجه‌های ویژه و ارائه تسهیلات به شرکت‌های خصوصی، امکان ورود آن‌ها به پروژه‌های بازسازی و مدیریت شبکه آب را فراهم کند. همچنین می‌توان با افزایش تعرفه‌های آبی برای مصارف بالا، منابع مالی لازم را برای نوسازی تأمین کرد. مدیریت مشارکتی میان دولت و بخش خصوصی می‌تواند اجرای پروژه‌ها را سرعت بخشد.