مشکلات بر« فرش ترکمن» گره خورده است 

به دلیل نبود بازار فروش

مشکلات بر« فرش ترکمن» گره خورده است 

تولید فرش دستباف از دیرباز میان اقوام ساکن در گلستان و به ویژه نزد قوم ترکمن با قدمت ۶ هزار ساله رواج داشته و امروزه با داشتن چنین سابقه درخشان می تواند شمار زیادی از بانوان ترکمن و فارس منطقه را در این صنعت اشتغال‌زا مشغول فعالیت کند که برنامه ریزی مناسب، استفاده بهینه از این سرمایه مغفول را برای رونق تولید و افزایش درآمد خانوارها دوچندان می‌کند.


یکی از عمده‌ترین صنایع‌دستی گلستان فرش دستباف آن است که یکی از قدیمی‌ترین نمادهای فرهنگی ترکمن محسوب شده است. با  وجود این، اما چندی است این صنعت در گلستان از رونق افتاده است و بافنده‌ها نیز به واسطه زحمت زیاد و درآمد کم، میلی به تولید در این حوزه ندارند.به گفته برخی کارشناسان، نبود برنامه مدون در حوزه تولید و فروش این محصول و نبود تبلیغات و بازاریابی در کشورهای هدف صادراتی باعث این بی‌میلی نسبت به تولید فرش دستباف شده است.
با وجود مجاورت گلستان با کشورهای همسایه، تاکنون از این ظرفیت برای صادرات فرش دستباف ترکمنی کمتر استفاده شده است، در حالی که با معرفی این محصول به بازار کشورهای اوراسیا می‌توان تحولی در صنعت فرش استان ایجاد کرد.گذشته از کم‌توجهی مسئولان به بازارهای خارجی، ظرفیت بازارهای داخلی نیز به خوبی برای معرفی و فروش این محصول دیده نشده است، چراکه با ایجاد فضایی به عنوان نمایشگاه دائمی، امکان عرضه انواع فرش دستباف و صنایع‌دستی منطقه به گردشگران وجود خواهد داشت که این ظرفیت و فرصت تاکنون ایجاد نشده است.

سیاست‌های نادرست 
جمال صوفی، یکی از سرمایه‌گذاران حوزه فرش دستباف در این استان در توضیح دلایل این بی میلی به تولید فرش دستباف در استان گلستان گفت: اجرای سیاست‌های نادرست و حمایت نکردن از بافندگان فرش دستباف از مهم‌ترین دلایل کاهش تولید این محصول در این استان است.وی ادامه داد: لازم است برای صادرات یک برنامه‌ریزی اصولی و نقشه راه تعیین شود وبا حذف دلالان بیشترین انگیزه را برای تولیدکنندگان این صنعت ایجاد کنند.

حمایت؛  تنها ناجی فرش گلستان
مدیرکل دفتر سرمایه‌گذاری معاونت هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان هم گفت: صنعت فرش استان به توجه ویژه برای برداشتن موانع از سر راه رونق و پایداری تولید نیاز دارد.علی وفایی افزود: فرش ترکمن ویژند (برند) استان گلستان به شمار می‌رود و باید حمایت از آن با برنامه صورت گیرد.وی ادامه داد: طی سه سال اخیر به اندازه اعتبارات و امکانات در اختیار، از صنعت فرش استان گلستان حمایت شده ولی ناکافی است و باید تخصصی برنامه حمایتی از این صنعت دارای ارزش افزوده ایجاد و موانع سرراه بافندگان به دقت پیگیری شود.وی خاطرنشان کرد: نهادها و دستگاه‌ها برای دادن هدایا می‌توانند از صنعت فرش ترکمن استفاده کنند که گسترش این طرح می‌تواند نقش بسزایی در کمک به رونق تولید و بازاریابی آن داشته باشد.

هزینه تولید مشکل‌ساز است
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان نیز با ابراز ناراحتی از وضعیت فرش دستباف در این استان گفت: حال بافندگان فرش دستباف استان خوب نیست.درویشعلی حسن‌زاده افزود: در این استان شمالی بیش از ۳۵ هزار بافنده مشغول فعالیت هستند که هزینه‌های تولید محصول برای آنان به شدت افزایش یافته و در نتیجه تولید، روند کاهشی دارد.وی اضافه کرد: افزایش هزینه تولید فرش دستباف و رکود بازار صادراتی در سال‌های اخیر مربوط به استان گلستان مشکل ملی است.وی خاطرنشان کرد: با وجود موانع سرراه تولید فرش دستباف، در گلستان برپایی دوره‌های آموزشی و حضور در نمایشگاه‌های فرش دستباف پیگیری می‌شود، ولی کافی نیست.حسن‌زاده خواستار حمایت مالی در تأمین مواد اولیه در تولید فرش دستباف گلستان شد و افزود: تأمین مواد اولیه فرش دستباف در این استان روند خوبی ندارد.
وی نداشتن تسهیلات سرمایه در گردش با نرخ پایین برای دارندگان پروانه بهره‌برداری تولید فرش را سختی اصلی فعالان این بخش دانست و گفت: تولیدکنندگان فرش دستباف گلستان خواهان پرداخت این گونه تسهیلات برای ادامه فعالیت هستند.

دلیل کاهش خرید فرش دستباف
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان گلستان در توضیح وضعیت صادرات فرش استان گلستان گفت: فرش دستباف ترکمن به کشورهایی همچون ژاپن، ایتالیا، آلمان، مکزیک و آفریقای جنوبی صادر می‌شود با این همه اما، صادرکننده مستقیم فرش دستباف در این استان نداریم.
وی با بیان اینکه صادرات به صورت واسطه‌ای انجام می‌شود، اظهار می‌کند: طی سال‌های گذشته خوشه فرش دستباف با هدف توسعه این صنعت ایجاد و منجر به تحولاتی همچون کنسرسیوم صادراتی شد، اما باز هم به‌قدر نیاز نبود.مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان گلستان با بیان اینکه تولید فرش دستباف در استان ۵۳ هزار مترمربع است، اضافه می‌کند: در گذشته این صنعت منبع درآمد جدی برای تولیدکنندگان به‌شمار می‌رفت، اما با تغییر سبک زندگی، اقبال مردم به سمت خرید فرش ماشینی رفت و تقاضا در این حوزه کاهش پیدا کرد.
حسن‌زاده با تأکید بر اینکه فرش دستباف ترکمن بازار خودش را در داخل و خارج کشور دارد، تأکید می‌کند: در حال حاضر در رنگ‌های فرش ترکمن تغییراتی ایجاد شده به عنوان مثال رنگ زمینه فرش‌ها از قرمز به رنگ‌های دیگر با هدف ایجاد تنوع، گرایش پیدا کرده است.

محدودیت سهمیه بیمه  
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت استان گلستان در گفت‌وگویی دیگر با خبرگزاری دانشجو با اشاره به تولید حدود ۳۰ هزار متر مربع فرش دستباف در این استان گفت: ۳ درصد از فرش‌های تولیدی به بازار‌های خارجی صادر شده است.وی ادامه داد: در حال حاضر حدود ۳۸ هزار بافنده فرش در گلستان داریم که در حال حاضر ۴هزار و ۴۶۱ نفر در حوزه فرش‌بافی در گلستان تحت پوشش بیمه هستند که با احتساب افراد تحت تکفل این رقم به ۹هزارو260نفر می‌رسد.حسن‌زاده گفت:به دلیل محدودیت سهمیه بیمه برای تحت پوشش قرار دادن قالیبافان، طرح شناسایی و جایگزین کردن بافندگان فعال با بافندگان غیرفعال در سال‌های اخیر آغاز شده و طی ۹ ماهه نخست امسال، تعداد ۱۲۲ فقره کارت شناسایی قالیبافان صادر و هزارو756 کارت نیز تمدید شده است.

 روند نامناسب تهیه مواد اولیه 
حسن‌زاده با اشاره به مشکل بیمه تأمین اجتماعی بافندگان فرش اظهار می‌کند: از سال ۹۳ سازمان تأمین اجتماعی سهمیه جدیدی به بافندگان فرش اختصاص نداد که برای فعالان این حوزه مشکل ایجاد کرده است.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان گلستان ادامه می‌دهد: در سفر اول رئیس‌جمهور به گلستان مصوبه‌ای با همکاری دفتر امور بانوان مبنی بر افزایش سهمیه فعالان حوزه قالی‌بافی اخذ شد و در حال حاضر منتظر مساعدت تأمین اجتماعی کشور هستیم.
وی نبود زنجیره ارزش فرش دستباف را از دیگر مشکلات این حوزه می‌داند و می‌گوید: با ورود سرمایه‌گذاران به این حوزه می‌توان زنجیره ارزش این صنعت را از مرحله ریسندگی تا تولید ایجاد کرد.وی خواستار حمایت مالی در تأمین مواد اولیه در تولید فرش دستباف گلستان شد و افزود: تأمین مواد اولیه فرش دستباف در این استان روند خوبی ندارد.

فروش فرش چالش تولیدکنندگان
زهرا ترکمنی یکی از بافنده‌های فرش دستباف با ابراز ناراحتی از وضعیت تولید فرش دستباف دراین استان گفت: وجود واسطه‌ها و گرانی مواد اولیه از جمله مشکلات فراروی فعالان این بخش است که مسئولان باید برای مرتفع کردن آن تدابیر ویژه‌ای اتخاذ کنند. وی یادآور شد: صنعت فرش نیاز به حمایت دارد و مسئولان امر باید بیش از پیش برنامه‌ریزی کنند تا فعالان این بخش در زمینه‌های مختلف فرایند تولید این هنر دستی دغدغه‌ای نداشته باشند.وی تأکید کرد: مشکلات تهیه مواد اولیه و بافت فرش یک طرف دردسرهایی فروش آن هم یک طرف، متأسفانه مشکلات فروش فرش سال‌هاست که وجود دارد و هیچ‌وقت هم برطرف نشده است. به نظرم همین که بافنده و تولید��ننده برای بافت فرش مشکلات زیادی دارند کفایت می‌کند، چرا بافنده فرش دستباف هم دغدغه‌مند باشد؟ این چالش سال‌هاست که هنوز رفع نشده و چرا در این شرایط دسترنج قالیبافان را واسطه‌ها باید به جیب بزنند. ترکمنی یادآور شد: اگر به صنعت فرش در گلستان کمک شود نه تنها چالش بیکاری در استان  را برطرف می‌کند بلکه در رونق اقتصادی منطقه  هم می‌تواند نقش‌آفرینی کند.
خبرنگار: تکتم بهاردوست    

برچسب ها :
ارسال دیدگاه