چین و آغاز عصر جدید
مهدی کیانیکارشناس مسائل شرق آسیا از دید حزب کمونیست چین، مجمع عمومی ششم این کشور سرآغاز تاریخی جدید در راه «هدف 100 ساله دوم» (تبدیل چین به جامعه‌ای سوسیالیستی کاملاً مدرن در صدمین سالگرد تأسیس جمهوری خلق چین در سال 2049) است.
در واقع، مجمع ششم را می‌توان حلقه‌ای از زنجیره طولانی رویدادهای سیاسی به هم پیوسته دانست که توسط حزب و شی جین پینگ به خوبی هدایت و دنبال و در نهایت به تصویب و اعلام رسمی «دوران جدید» چین منتهی شده است. در این خصوص باید گفت تنها رهبرانی که از اقتداری قاطع و خدشه‌ناپذیر برخوردار بوده‌اند، توانسته‌اند تاریخ حزب را بازنویسی و نقطه عطفی در آن ایجاد کنند.
تاکنون تنها دو قطعنامه در تاریخ حزب کمونیست چین دیده می‌شود. یکی در سال 1945 که به کنترل پایدار مائو زدونگ به عنوان رهبر مطلق و بی‌چون و چرای حزب منجر شد و دیگری در 1981 که به هماهنگی و یکپارچه شدن حمایت‌ها از دنگ شیائوپینگ و اصلاحات و سیاست درهای باز او دامن زد.
از دیدگاه حزب، هر دو این قطعنامه‌ها موجب ایجاد اتحاد در تفکر و نگرش و همچنین افزایش توان برای به انجام رسانیدن وظایف تاریخی نوین شده‌اند و این دقیقاً همان چیزی است که حزب با به تصویب رساندن قطعنامه جدید در نشست مجمع ششم به دنبال آن بود. البته هر دو این قطعنامه‌ها شامل مسائل و اختلافاتی نیز بوده‌اند. برای مائو، غلبه بر رقابت و سیاست‌های شدید درون‌حزبی برای دستیابی به رهبری مطلق و برای دنگ، حل مسائل اختلاف‌افکن درون‌حزبی حاصل از انقلاب فرهنگی بروز کرد.
اما هر دو به اتحاد حزب، فرونشاندن دیدگاه‌های اختلاف‌افکنانه و آغاز «دورانی جدید» کمک نمودند. در دوران مائو «چین برخاست»؛ در دوران دنگ «چین ثروتمند شد» و اکنون با تصویب سومین قطعنامه در تاریخ حزب، همان شباهت‌ها به چشم می‌خورد: حزب تحت رهبری شی جین پینگ، برای آغاز دوران جدید سوم، قدرتمند می‌شود.
در همین راستا، نگاهی به زنجیره رویدادهای سیاسی که با هجدهمین کنگره حزب در اواخر 2012 و انتخاب شی به عنوان رهبر ارشد آغاز و تا نشست مجمع عمومی ششم ادامه داشته ضروری است.
نخستین حلقه این زنجیره را ابتکارات نوآورانه سیاسی، راهبردی و ایدئولوژیک شی در سال‌های ابتدایی رهبری‌اش از 2012 تا 2015 تشکیل می‌دهد. رؤیای نوسازی مجدد جامعه چینی، اهداف چهارگانه جامع (ایجاد جامعه نسبتاً مرفه، اصلاحات، حکومت بر اساس قانون، اداره سخت‌گیرانه حزب)، مقابله سرسختانه با فساد، مقابله هدفمند برای از بین بردن فقر، اصلاح و تقویت نیروهای نظامی، به‌روزرسانی سیستم حکمرانی ملی، ابتکار کمربند و جاده و چینی‌سازی مارکسیسم از جمله
آن‌هاست.
حلقه دیگر در اوایل سال 2018 میلادی، حذف محدودیت دوره‌ای ریاست جمهوری چین بود که این ظرفیت را برای شی ایجاد می‌کرد که بتواند برای بار سوم رئیس جمهور اژدهای زرد شود. اکنون در سال 2021، آخرین حلقه ایجاد شد، یعنی برگزاری ششمین مجمع عمومی و تأیید و تصویب آغاز دوره‌ای جدید با رهبری قاطع شی در رأس حزب و به عنوان سکان‌دار کشور و سومین رهبر در تاریخ چین پس از مائو و دنگ که دوران جدیدی را آغاز می‌کند.
این مرحله در واقع شرایط را برای ایجاد حلقه نهایی مهیا می‌کند که احتمالاً در اواخر سال 2022 و با برگزاری بیستمین کنگره ملی حزب و معرفی چشم‌انداز کلان و بیان اهداف معین برای سال‌های 2035 و 2049 به‌منظور نیل به هدف نوسازی بزرگ جامعه چینی صورت می‌پذیرد.
این دوره همراه است با رهبری تقریباً قطعی شی برای دوره سوم که مشخصاً قاطع و صریح برای آینده‌ای پیش‌بینی‌شده پیش خواهد رفت. در مجموع به نظر می‌رسد رئیس جمهور کنونی چین پایه‌گذار کشوری باشد که بعدها درباره تقابل‌های احتمالاً حتمی آن با ایالات متحده بسیار خواهیم شنید.
تاکنون تنها دو قطعنامه در تاریخ حزب کمونیست چین دیده می‌شود. یکی در سال 1945 که به کنترل پایدار مائو زدونگ به عنوان رهبر مطلق و بی‌چون و چرای حزب منجر شد و دیگری در 1981 که به هماهنگی و یکپارچه شدن حمایت‌ها از دنگ شیائوپینگ و اصلاحات و سیاست درهای باز او دامن زد.
از دیدگاه حزب، هر دو این قطعنامه‌ها موجب ایجاد اتحاد در تفکر و نگرش و همچنین افزایش توان برای به انجام رسانیدن وظایف تاریخی نوین شده‌اند و این دقیقاً همان چیزی است که حزب با به تصویب رساندن قطعنامه جدید در نشست مجمع ششم به دنبال آن بود. البته هر دو این قطعنامه‌ها شامل مسائل و اختلافاتی نیز بوده‌اند. برای مائو، غلبه بر رقابت و سیاست‌های شدید درون‌حزبی برای دستیابی به رهبری مطلق و برای دنگ، حل مسائل اختلاف‌افکن درون‌حزبی حاصل از انقلاب فرهنگی بروز کرد.
اما هر دو به اتحاد حزب، فرونشاندن دیدگاه‌های اختلاف‌افکنانه و آغاز «دورانی جدید» کمک نمودند. در دوران مائو «چین برخاست»؛ در دوران دنگ «چین ثروتمند شد» و اکنون با تصویب سومین قطعنامه در تاریخ حزب، همان شباهت‌ها به چشم می‌خورد: حزب تحت رهبری شی جین پینگ، برای آغاز دوران جدید سوم، قدرتمند می‌شود.
در همین راستا، نگاهی به زنجیره رویدادهای سیاسی که با هجدهمین کنگره حزب در اواخر 2012 و انتخاب شی به عنوان رهبر ارشد آغاز و تا نشست مجمع عمومی ششم ادامه داشته ضروری است.
نخستین حلقه این زنجیره را ابتکارات نوآورانه سیاسی، راهبردی و ایدئولوژیک شی در سال‌های ابتدایی رهبری‌اش از 2012 تا 2015 تشکیل می‌دهد. رؤیای نوسازی مجدد جامعه چینی، اهداف چهارگانه جامع (ایجاد جامعه نسبتاً مرفه، اصلاحات، حکومت بر اساس قانون، اداره سخت‌گیرانه حزب)، مقابله سرسختانه با فساد، مقابله هدفمند برای از بین بردن فقر، اصلاح و تقویت نیروهای نظامی، به‌روزرسانی سیستم حکمرانی ملی، ابتکار کمربند و جاده و چینی‌سازی مارکسیسم از جمله
آن‌هاست.
حلقه دیگر در اوایل سال 2018 میلادی، حذف محدودیت دوره‌ای ریاست جمهوری چین بود که این ظرفیت را برای شی ایجاد می‌کرد که بتواند برای بار سوم رئیس جمهور اژدهای زرد شود. اکنون در سال 2021، آخرین حلقه ایجاد شد، یعنی برگزاری ششمین مجمع عمومی و تأیید و تصویب آغاز دوره‌ای جدید با رهبری قاطع شی در رأس حزب و به عنوان سکان‌دار کشور و سومین رهبر در تاریخ چین پس از مائو و دنگ که دوران جدیدی را آغاز می‌کند.
این مرحله در واقع شرایط را برای ایجاد حلقه نهایی مهیا می‌کند که احتمالاً در اواخر سال 2022 و با برگزاری بیستمین کنگره ملی حزب و معرفی چشم‌انداز کلان و بیان اهداف معین برای سال‌های 2035 و 2049 به‌منظور نیل به هدف نوسازی بزرگ جامعه چینی صورت می‌پذیرد.
این دوره همراه است با رهبری تقریباً قطعی شی برای دوره سوم که مشخصاً قاطع و صریح برای آینده‌ای پیش‌بینی‌شده پیش خواهد رفت. در مجموع به نظر می‌رسد رئیس جمهور کنونی چین پایه‌گذار کشوری باشد که بعدها درباره تقابل‌های احتمالاً حتمی آن با ایالات متحده بسیار خواهیم شنید.