مراکز اقامتی قم با تعداد زائران تناسب ندارد
کمبود زائرسرا در قطب گردشگری مذهبی ایران
مسجد مقدس جمکران و چندین امامزاده مهم از جمله امامزاده موسی مقبره فرزند امام جواد(ع)، قم را به دومین شهر مذهبی و زیارتی کشور تبدیل کرده است. از این رو این کلانشهر در طول سال پذیرای مسافران داخلی و گردشگران خارجی بسیاری است.
قم به عنوان دومین شهر گردشگری مذهبی کشور کمبود تخت‌های اقامتی دارد که با ساخت زائرسرا و میهمانپذیر، ماندگاری مسافر افزایش یافته و اقتصاد گردشگری این کلانشهر مذهبی رونق می‌یابد .
به گزارش بازار، جدای از ظرفیت‌های بالای مذهبی قم، این شهر در حلقه اتصال ۱۷ استان مهم کشور و در شاهراه مهم مواصلاتی قرار گرفته و در دهه کرامت به جرئت می‌توان گفت که قم مانند شهر مشهد پذیرای خیل عظیمی از زائران بود؛ اما با وجود همه ظرفیت‌هایی که می‌توانند در جذب گردشگر مذهبی و حتی تاریخی و فرهنگی تأثیرگذار باشند مثل همیشه شهر قم با چالش کمبود تخت‌های اقامتی روبه‌رو بود.
چالشی که همیشه در مناسبت‌های ویژه‌ای از سال مانند روز ولادت کریمه اهل بیت(س)، سالروز ورود این بانوی با کرامت، نیمه شعبان و دهه کرامت و حتی عید نوروز خودنمایی می‌کند. با وجود این که بسترهای لازم برای افزایش مراکز اقامتی هم وجود دارد؛ اما مسئولان هنوز از این مهم غفلت می‌کنند.
در شهر قم طبق آمارها ۳۶ هتل، ۲۵ هتل‌آپارتمان، ۷۵ میهمانپذیر و ۱۵۷ خانه مسافر وجود دارد که این ۲۹۳ واحد اقامتی در مجموع ۱۴ هزار و ۷۰ تخت دارند که زیر نظر اداره میراث فرهنگی فعالیت می‌کنند. این روزها با وجود بهبود شرایط و کاهش محدودیت‌های کرونایی در کشور و دنیا، قم با حجم بالایی از مسافران و گردشگران خارجی روبه‌رو است که در برخی زمان‌ها آن‌ها در حسرت یک مکان مناسب برای اقامت در شهر قم هستند و ناچار می‌شوند قم را ترک کنند.
حال جای این سؤال خالی است که چرا در شهری مانند قم که مقصد گردشگری مذهبی است نباید زائرسرایی وجود داشته باشد؟
کمبود مراکز اقامتی
یک خانواده عراقی که از شهر کاظمین به قم سفر کرده‌اند از مشکلات پیدا کردن مکان مناسب برای اقامت می‌گویند. علی محمد ربیعی؛ پدر این خانواده بیان می‌کند: ساعت ۱۲ شب وارد ایران شدیم. در حالی که قم فرودگاهی هم ندارد باید مسافت طولانی از فرودگاه حضرت امام(ره) تا قم را طی کنیم. بنابراین ساعت 1:30 به قم رسیدیم؛ اما با وجود خستگی بسیار نتوانستیم مکانی را پیدا کنیم.
ربیعی می‌افزاید: حاضر بودیم برای یکی دو شب اقامت مبالغی را بپردازیم؛ ولی مکانی یافت نشد. یک شب را اطراف حرم گذراندیم و اکنون در یک مسافرخانه اقامت داریم که با توجه به افزایش قیمت‌ها، مطلوب نیست.
بی‌بی زهرا سید حسینی؛ بانویی که از آذربایجان به اتفاق دختر و پسرانش راهی قم شده ضمن بیان خوشحالی خود از آمدن به این شهر مذهبی می‌گوید: شهر قم را خیلی دوست دارم و همیشه در دهه کرامت به این شهر و یا مشهد سفر می‌کنم. قم شهری زیبا و کوچک است و مردمانی مذهبی دارد. از مسئولان این شهر می‌خواهم با توجه به کم شدن کرونا و افزایش مسافران داخلی و گردشگران خارجی به این شهر، بستر مناسبی برای اقامت فراهم کنند.
وی در تکمیل گفت‌وگوی خود عنوان می‌کند: ما از روز ولادت حضرت معصومه(س) به شهر قم سفر کردیم. یک روز کامل دنبال مکان اقامت بودیم. شب ولادت، زودتر حرم را ترک کردیم؛ ولی باز با حجم ترافیک و کمبود تاکسی و خدمات روبه‌رو شدیم.
سفرهای ارزان قیمت
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم عنوان می‌کند: رویکرد اصلی ما به سمت فراهم شدن بستر سفرهای ارزان قیمت است و این آیین‌نامه می‌تواند مقدمه‌ای برای این امر باشد. باید سرمایه‌گذاری‌ها علاوه بر هتل و خانه مسافر با ساخت زائرسراها هدایت شوند تا سفری ارزان‌قیمت برای مردم فراهم نماییم و در این راستا از بخش خصوصی می‌توان بهره گرفت.
ارجمندی می‌افزاید: اگر تسهیلاتی برای سرمایه‌گذاران فراهم شود می‌توان با ساخت زائرسرا و تخت‌های ارزان قیمت، زمینه سفرهای مناسب قیمت را فراهم کرد و این سفرهای ارزان قیمت در قم می‌توانند ظرفیت ضریب اشغال تخت‌ها را افزایش دهند. یک یا دو ساختمان برای این امر آماده کردیم تا یک‌هزار تخت ارزان برای زائران فراهم شود. اگر چند زائرسرا با ظرفیت یک هزار تخت را ایجاد نماییم، دیگر دغدغه کمبود تخت را نداریم.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم در پاسخ به این سؤال که رویداد فرهنگی فی مابین شیراز، مشهد و قم چه افق‌هایی می‌تواند داشته باشد، اظهار می‌کند: سه استان قم، خراسان رضوی و شیراز قطب گردشگری مذهبی‌اند و این رویداد می‌تواند ظرفیتی برای تبادل تجربه در زمینه بهبود نحوه میزبانی از زائران باشد. بنابراین با بهره‌گیری از سیاست‌های سه استان و امکانات موجود، می‌توان گردشگری مذهبی را در این استان‌ها، کشور و کشورهایی که زمینه گردشگری مذهبی دارند مانند عراق تقویت کرد.
ایجاد مراکز اقامتی ارزان قیمت در قم فقط با مشارکت بخش خصوصی امکان‌پذیر است و تلاش مسئولان برای جذب سرمایه‌گذار و ایجاد زیرساخت‌های مناسب در این زمینه ضروری است تا علاوه بر آسایش و رفاه زائران حرم کریمه اهل بیت(س)، ماندگاری مسافر در این شهر افزایش یافته و در سایه آن سایر بخش‌های مرتبط با گردشگری نظیر صنایع دستی و فروش سوغات رونق بگیرند.