نگاهی به مهم‌ترین پروژه‌های بین‌المللی دولت سیزدهم یک‌سال پس از انتخاب
از سهام‌داری پالایشگاه تا خرید بندر
توافق اولیه برای ایجاد شرکت مشترک کشتی‌سازی در منطقه دریای خزر بین ایران و روسیه که روز گذشته خبری شد، گام مهمی است که دیپلماسی فعال دولت را نمایان می‌کند.
دقیقاً یک سال پیش یعنی 29خرداد 1400 نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری مشخص و حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی به‌عنوان سکاندار دولت سیزدهم معرفی شد. حال با گذشت یک سال از این انتخابات آنچه بیش از پیش به‌چشم می‌خورد دیپلماسی فعال دولت و شروع پروژه‌های زیرساختی کشورمان در همکاری بادیگر کشورهاست. طرح‌هایی که از روسیه در همین همسایگی خودمان شروع می‌شود و تا ونزوئلا در آمریکای لاتین ادامه می‌یابد.
ایران و روسیه در مسیر منطقه‌ای شدن
در راستای تفاهم گسترده‌تر بین تهران و مسکو برای افزایش روابط تجاری، در امتداد کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب طرف روسی متعهد شده است به طرف ایرانی در ساخت و تأمین کشتی‌های مورد نیاز جمهوری اسلامی ایران کمک کند. همچنین دو کشور به توافقی دست یافته‌اند که بر اساس آن شرکت‌های ایرانی قطعات خود را به کارخانه‌های کشتی‌سازی در روسیه عرضه خواهند کرد. مقامات ایرانی نیز در روزهای اخیر اعلام
کرده اند اولین ترانزیت آزمایشی محموله باری بین روسیه و هند را از طریق کریدور شمال- جنوب انجام داده‌اند.
کشت فراسرزمینی برای حل بحران
با شیوع تغییرات زیست محیطی جهانی، کشورهایی نظیر ایران که از محدودیت منابع (آب‌وزمین) رنج می‌برند، می‌توانند با کشت فراسرزمینی و اجاره اراضی در سایر کشورهایی که از منابع کافی بهره‌مند هستند، اقدام به تولید مایحتاج خود‌کنند. در همین راستا، در روزهای گذشته یک هیئت‌تجاری از ایالت باشقیرستان، قطب تولید محصولات کشاورزی روسیه به سرپرستی سرگئی گریکوف، معاون استاندار این ایالت، در ملاقات با فعالان بخش خصوصی ایران اعلام کردند: معتقدیم باید ۱۰۰هزار‌‌هکتار زمین برای کشت فراسرزمین در اختیار ایران قرار گیرد تا در آن انواع غلات و ذرت کشت شود. این همکاری نه تنها در‌حوزه کشت محصولات کشاورزی که به تولید محصولات ثانویه از این تولیدات قابل تعمیم است.
ظرفیت 100 میلیاردی روسیه در اختیار ایران
درحاشیه بیست‌وپنجمین مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ نیز کوبیاکف دستیار پوتین به مقامات اقتصادی ایران اعلام کرده است صنعت خودروسازی روسیه آماده است با ایران همکاری‌های مشترک داشته باشد و ایران می‌تواند شریک تجاری ما در بازاری باشد که به گفته وال‌استریت ژورنال 100میلیارد دلار ارزش دارد و شرکت‌های غربی آن را رها کرده‌اند. همچنین اوورچوک، معاون نخست‌وزیر روسیه از آمادگی کشورش برای ساخت و تحویل ۱۶۲کیلومتر راه‌آهن آستارا-رشت خبرداده است. فایزولین وزیر مسکن روسیه نیز از اشتیاق و علاقه کشورش برای خرید مصالح ساختمانی و توربین از ایران خبر داده است.
ایران سهامدار سه پالایشگاه در آمریکای لاتین
اما روسیه تنها کشوری نیست که در حال تبدیل شدن به شریک راهبردی ایران است. قرارداد تأمین تجهیزات پالایشگاهی و کمک به تعمیرات اساسی و تکمیل ظرفیت پالایشگاه 140هزار بشکه‌ای «ال‌پالیتو» ونزوئلا، با ارزش 110میلیون یورو، قرارداد تعمیر پالایشگاه «پاراگوانا»، بزرگ‌ترین پالایشگاه نفتی ونزوئلا، با ظرفیت 955هزار بشکه و راه‌اندازی مجدد یک واحد تولید بنزین در «پاراگوانا» به‌عنوان سومین پالایشگاه جهان، سرمایه‌گذاری در پالایشگاه 100هزار بشکه‌ای «بولیوار سوپریم سوئنو» باحجم 4میلیارد دلار از جمله دستاوردهای فعالیت‌های وزارت نفت دولت سیزدهم در آمریکای جنوبی است.
انعقاد قرارداد 20ساله با کدام کشورها؟
پیوستن به سازمان بین‌المللی شانگهای، عملیاتی‌سازی سند همکاری20ساله ایران و چین، امضای سند همکاری 20ساله با روسیه، تاجیکستان، ونزوئلا و تلاش برای دستیابی به سند مشابه در روابط ایران با ارمنستان و ترکمنستان از جمله اقدامات دستگاه سیاست خارجی دولت در بهره مندی از دیپلماسی فعال منطقه ای و همگرایی با کشورهای همسایه است. افتتاح کارخانه پهپادسازی ابابیل در تاجیکستان، تحویل نفتکش افرامکس2 به ونزوئلا و عقد قرارداد برای تولید سه نفتکش دیگر، بازگردانی نفتکش ربوده شده ایران توسط سارقان دریایی یونان و آمریکا با برخورد مقتدرانه ایران با عناصر مخرب در نظم بین‌المللی از مهم‌ترین رخدادهای یک‌سال اخیر به‌شمار می‌آید. حالا می‌توان به‌شکل عملیاتی ادعا کرد تلاش دستگاه‌‌های مرتبط با دیپلماسی اقتصادی کشور موجب بی‌اثرسازی تحریم‌‌‌ها و در نهایت موجب رونق بازارهای منطقه‌ای در مقایسه با بازارهای جهانی تحت مدیریت غرب و آمریکا خواهد شد. برخلاف گذشته که اولویت به قدرت‌های غربی داده شده بود، این بار ما روابط خود را براساس نیازها، منافع ملی و بر اساس امکانات و شرایط موجود و با اولویت بخشیدن به روابط با همسایگان تدوین کرده‌ایم، اولویت دادن به روابط با همسایگان و دوستان می‌تواند تأمین‌کننده بسیاری از نیازهای اساسی ما و هم تحقق‌بخشی به اهداف سیاست خارجی و ضامن منافع ملی باشد.
خبرنگار: حسین محمدی اصل