کشورمان می‌تواند با برنامه ریزی درست انبار غلات منطقه شود
صادرات گندم روسیه از پنجره ایران
با شروع نزاع بین کشورهای روسیه و اوکراین و بالا رفتن ریسک تجارت ۱۱۰ میلیون تنی محصولات کشاورزی، سیاست‌گذاران این دو کشور به دنبال تنوع مبادی صادراتی هستند.
اوکراینی‌ها به دنبال این هستند که 15 میلیون تن غلات خود را از مرز اروپای شرقی خارج کنند، برای روس‌ها اما بهترین راه صادرات غلات دپو شده از جغرافیای کشور ما می‌گذرد.
به باور محمدرضا مرتضوی، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی، ایران هاب عبور غله روسیه است و کشورمان می‌تواند این گندم را به هر کشوری که روس‌ها بخواهند ترانزیت کند. به گفته وی، از آنجا که میزان خرید غله در خلیج‌فارس افزایش چشم‌گیری پیدا کرده، ما به‌عنوان کشوری که مابین روسیه، قزاقستان و خلیج‌فارس هستیم باید از این فرصت برای توسعه تجارت خود استفاده کنیم.
مهدی سروی، کارشناس حوزه کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه تأمین گندم در حال حاضر به یک مسئله جهانی برای کشورها تبدیل شده است ضمن تأکید بر روش‌هایی همانند خرید تضمینی یا کشت قراردادی که از تولید داخلی حمایت می‌کنند، به تشریح این موضوع می‌پردازد.
ایران بهترین مسیر صادرات محصولات روسیه
سروی با یادآوری اینکه اتفاقاتی که در بازارهای جهانی گندم افتاده می‌تواند بر بازار داخلی ما اثرگذار باشد می‌افزاید: برای سال آینده اگر تولید گندم مناسب هم بوده باشد که هنوز نمی‌دانیم، احتمالاً نیازمند واردات 3 تا 4 میلیون تن گندم خواهیم بود که قطعاً تأمین این میزان گندم برای دولت هزینه خواهد داشت. پیشنهاد این است که در شرایط جنگ فعلی که ترانزیت کالاهای کشاورزی از مسیر دریای سیاه برای روسیه با ریسک همراه است، کشورمان از فرصت ایجاد شده استفاده کند. روسیه می‌تواند از طریق دریای خزر یا مسیر حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای کالاهای کشاورزی خود را به خلیج‌فارس و از آن طرف به دریای آزاد و به کشورهای شمال آفریقا یا جنوب شرق آسیا انتقال بدهد. قاعدتاً ایران با تعامل می‌تواند در این زمینه نقش‌آفرین باشد.
این تحلیلگر مسائل حوزه کشاورزی با یادآوری اینکه در حال حاضر ظرفیت لجستیکی و کریدور شمال به جنوب ما یکسری اشکالات دارد و این مسئله یکی از محدودیت‌ها و چالش‌های اصلی موضوع همکاری ایران و روسیه است می‌افزاید: برای اینکه ما بتوانیم هاب تجارت غلات و محصولات کشاورزی در منطقه بشویم دولت باید عزم جدی برای حل مشکلات داشته باشد تا بتواند در بحران مواد غذایی جهان گلیم خودش را بیرون بکشد.
سروی می‌گوید: کشتی‌هایی که در دریای خزر وجود دارند ظرفیت کافی برای حمل ندارند، حمل‌ونقل ریلی ما نیز دچار مشکلاتی است که اگر برطرف بشود می‌توانیم با روسیه به توافقی برسیم که بتوان کالاهای صادراتی از کشور روسیه را در سیلوهای تعبیه شده در بندرهای کشور ذخیره کنیم و با نظارت کشور خودمان این کالاها را به کشورهای مختلف صادر کنیم. در حال حاضر طرف روسی مایل است این کار را خودش انجام دهد یعنی یکی از بنادر تجاری کشور ما در اختیارش قرار بگیرد و کالای خودش را از طریق این بندر صادر کند. در حال حاضر با توجه به ضعف در حوزه حمل‌ونقل قادر نیستیم به طور کامل محصولات کشاورزی روسیه که نزدیک به سالانه 80میلیون تن می‌شود را از کشورمان عبور دهیم ولی در حد شرایط موجود ما حدود 30 تا 40 درصد از تجارت روسیه را می‌توانیم پوشش بدهیم.
ما یک مسیر جدید برای روسیه باز می‌کنیم که توانایی انتقال 10 تا 12 میلیون تن از محصولات این کشور را دارد می‌افزاید: ما امکان این را داریم که اگر در مدت 6ماه آینده با هماهنگی‌های بین‌دستگاهی در دولت، زمینه برای توافق با طرف روسی حاصل شود، این میزان محصولات را برای روسیه جابه‌جا کنیم و برای سال‌های بعد با راه‌اندازی و ایجاد زیرساخت و راه‌اندازی بحث کریدور شمال و جنوب این عدد را تا سقف 20 میلیون تن هم بالا ببریم.
توانایی ایران برای تبدیل شدن به انبار غلات منطقه
این تحلیلگر حوزه کشاورزی با تأکید بر اینکه کشورمان ظرفیت هاب منطقه شدن را دارد می‌گوید: روسیه مایل به همکاری و انعقاد تفاهم‌نامه با ایران است، چون از طرفی ترکیه به لحاظ مشکلات سیاسی که با روسیه دارد قابل اعتماد نیست و سایر مسیرهایش هم برایش هزینه‌های زیادی دارد و در مجموع ایران یکی از بهترین راه‌ها برای صادرات این کشور محسوب می‌شود و ظرفیت‌هایش را هم داریم.سروی می‌افزاید: ما می‌توانیم انبار غلات در منطقه بشویم و قطعاً اگر کمبودی هم داشته باشیم می‌توانیم تا زمان واردات یا تولید از غلات انبار شده در کشور استفاده و سپس آن‌ها را جایگزین بکنیم. دسترسی ما به غذا در شرایط ناپایدار فعلی خیلی مهم است که به این شکل انجام می‌شود.
گفتنی است، بررسـی آمـار گمـرک ایـران نیـز نشـان می‌دهـد بیشـترین میـزان واردات گنـدم در سـال 1400 بـه ترتیـب از کشـورهای روســیه 30درصد، عــراق 6/15درصد، امــارات 14درصد، انگلیــس 6/8درصد، هلنــد 5/7درصد، ســنگاپور 8/5درصد و هنگ‌کنگ 6/3درصد بـوده و در حـدود 15 درصـد نیـز از سـایر کشـورها واردات صـورت گرفتـه و روسـیه در سـال گذشـته بزرگ‌ترین شـریک تجـاری ایـران در واردات گنـدم بـوده اسـت. از سوی دیگر به گفته وزیر نفت که رئیس کارگروه مشترک همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه در دولت است، در روزهای اخیر در حوزه کشاورزی خرید ۵ میلیون تن گندم و یا ۵ میلیون تن غلات از روسیه توسط ایران تنظیم قرارداد نهایی شد. اوجی معتقد است سقف روابط تجاری ایران با روسیه در حال حاضر 4 میلیارد دلار است و با توجه به ظرفیت‌هایی که هر دو کشور دارند برنامه‌ریزی شده که این سقف سالانه به 40 میلیارد دلار افزایش پیدا کند.
فرصت تجارت اوراسیا
این همکاری دوجانبه در حالی است که ایران در حوزه اوراسیا نیز فرصت همکاری با روسیه را دارد، رئیس‌جمهوری روسیه نیز روز جمعه گفته بود: برای حفظ رژیم تجارت ترجیحی فعلی با ایران، از تمدید قرارداد موقت پیش از ورود به توافقنامه تجارت آزاد جدید حمایت می‌کنیم. گفت‌وگوها در حال حاضر برای امضای یک توافقنامه تجارت آزاد تمام‌عیار از جمله با ایران در جریان است.
خبرنگار: زهرا طوسی
به باور محمدرضا مرتضوی، رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی، ایران هاب عبور غله روسیه است و کشورمان می‌تواند این گندم را به هر کشوری که روس‌ها بخواهند ترانزیت کند. به گفته وی، از آنجا که میزان خرید غله در خلیج‌فارس افزایش چشم‌گیری پیدا کرده، ما به‌عنوان کشوری که مابین روسیه، قزاقستان و خلیج‌فارس هستیم باید از این فرصت برای توسعه تجارت خود استفاده کنیم.
مهدی سروی، کارشناس حوزه کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه تأمین گندم در حال حاضر به یک مسئله جهانی برای کشورها تبدیل شده است ضمن تأکید بر روش‌هایی همانند خرید تضمینی یا کشت قراردادی که از تولید داخلی حمایت می‌کنند، به تشریح این موضوع می‌پردازد.
ایران بهترین مسیر صادرات محصولات روسیه
سروی با یادآوری اینکه اتفاقاتی که در بازارهای جهانی گندم افتاده می‌تواند بر بازار داخلی ما اثرگذار باشد می‌افزاید: برای سال آینده اگر تولید گندم مناسب هم بوده باشد که هنوز نمی‌دانیم، احتمالاً نیازمند واردات 3 تا 4 میلیون تن گندم خواهیم بود که قطعاً تأمین این میزان گندم برای دولت هزینه خواهد داشت. پیشنهاد این است که در شرایط جنگ فعلی که ترانزیت کالاهای کشاورزی از مسیر دریای سیاه برای روسیه با ریسک همراه است، کشورمان از فرصت ایجاد شده استفاده کند. روسیه می‌تواند از طریق دریای خزر یا مسیر حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای کالاهای کشاورزی خود را به خلیج‌فارس و از آن طرف به دریای آزاد و به کشورهای شمال آفریقا یا جنوب شرق آسیا انتقال بدهد. قاعدتاً ایران با تعامل می‌تواند در این زمینه نقش‌آفرین باشد.
این تحلیلگر مسائل حوزه کشاورزی با یادآوری اینکه در حال حاضر ظرفیت لجستیکی و کریدور شمال به جنوب ما یکسری اشکالات دارد و این مسئله یکی از محدودیت‌ها و چالش‌های اصلی موضوع همکاری ایران و روسیه است می‌افزاید: برای اینکه ما بتوانیم هاب تجارت غلات و محصولات کشاورزی در منطقه بشویم دولت باید عزم جدی برای حل مشکلات داشته باشد تا بتواند در بحران مواد غذایی جهان گلیم خودش را بیرون بکشد.
سروی می‌گوید: کشتی‌هایی که در دریای خزر وجود دارند ظرفیت کافی برای حمل ندارند، حمل‌ونقل ریلی ما نیز دچار مشکلاتی است که اگر برطرف بشود می‌توانیم با روسیه به توافقی برسیم که بتوان کالاهای صادراتی از کشور روسیه را در سیلوهای تعبیه شده در بندرهای کشور ذخیره کنیم و با نظارت کشور خودمان این کالاها را به کشورهای مختلف صادر کنیم. در حال حاضر طرف روسی مایل است این کار را خودش انجام دهد یعنی یکی از بنادر تجاری کشور ما در اختیارش قرار بگیرد و کالای خودش را از طریق این بندر صادر کند. در حال حاضر با توجه به ضعف در حوزه حمل‌ونقل قادر نیستیم به طور کامل محصولات کشاورزی روسیه که نزدیک به سالانه 80میلیون تن می‌شود را از کشورمان عبور دهیم ولی در حد شرایط موجود ما حدود 30 تا 40 درصد از تجارت روسیه را می‌توانیم پوشش بدهیم.
ما یک مسیر جدید برای روسیه باز می‌کنیم که توانایی انتقال 10 تا 12 میلیون تن از محصولات این کشور را دارد می‌افزاید: ما امکان این را داریم که اگر در مدت 6ماه آینده با هماهنگی‌های بین‌دستگاهی در دولت، زمینه برای توافق با طرف روسی حاصل شود، این میزان محصولات را برای روسیه جابه‌جا کنیم و برای سال‌های بعد با راه‌اندازی و ایجاد زیرساخت و راه‌اندازی بحث کریدور شمال و جنوب این عدد را تا سقف 20 میلیون تن هم بالا ببریم.
توانایی ایران برای تبدیل شدن به انبار غلات منطقه
این تحلیلگر حوزه کشاورزی با تأکید بر اینکه کشورمان ظرفیت هاب منطقه شدن را دارد می‌گوید: روسیه مایل به همکاری و انعقاد تفاهم‌نامه با ایران است، چون از طرفی ترکیه به لحاظ مشکلات سیاسی که با روسیه دارد قابل اعتماد نیست و سایر مسیرهایش هم برایش هزینه‌های زیادی دارد و در مجموع ایران یکی از بهترین راه‌ها برای صادرات این کشور محسوب می‌شود و ظرفیت‌هایش را هم داریم.سروی می‌افزاید: ما می‌توانیم انبار غلات در منطقه بشویم و قطعاً اگر کمبودی هم داشته باشیم می‌توانیم تا زمان واردات یا تولید از غلات انبار شده در کشور استفاده و سپس آن‌ها را جایگزین بکنیم. دسترسی ما به غذا در شرایط ناپایدار فعلی خیلی مهم است که به این شکل انجام می‌شود.
گفتنی است، بررسـی آمـار گمـرک ایـران نیـز نشـان می‌دهـد بیشـترین میـزان واردات گنـدم در سـال 1400 بـه ترتیـب از کشـورهای روســیه 30درصد، عــراق 6/15درصد، امــارات 14درصد، انگلیــس 6/8درصد، هلنــد 5/7درصد، ســنگاپور 8/5درصد و هنگ‌کنگ 6/3درصد بـوده و در حـدود 15 درصـد نیـز از سـایر کشـورها واردات صـورت گرفتـه و روسـیه در سـال گذشـته بزرگ‌ترین شـریک تجـاری ایـران در واردات گنـدم بـوده اسـت. از سوی دیگر به گفته وزیر نفت که رئیس کارگروه مشترک همکاری‌های تجاری و اقتصادی ایران و روسیه در دولت است، در روزهای اخیر در حوزه کشاورزی خرید ۵ میلیون تن گندم و یا ۵ میلیون تن غلات از روسیه توسط ایران تنظیم قرارداد نهایی شد. اوجی معتقد است سقف روابط تجاری ایران با روسیه در حال حاضر 4 میلیارد دلار است و با توجه به ظرفیت‌هایی که هر دو کشور دارند برنامه‌ریزی شده که این سقف سالانه به 40 میلیارد دلار افزایش پیدا کند.
فرصت تجارت اوراسیا
این همکاری دوجانبه در حالی است که ایران در حوزه اوراسیا نیز فرصت همکاری با روسیه را دارد، رئیس‌جمهوری روسیه نیز روز جمعه گفته بود: برای حفظ رژیم تجارت ترجیحی فعلی با ایران، از تمدید قرارداد موقت پیش از ورود به توافقنامه تجارت آزاد جدید حمایت می‌کنیم. گفت‌وگوها در حال حاضر برای امضای یک توافقنامه تجارت آزاد تمام‌عیار از جمله با ایران در جریان است.
خبرنگار: زهرا طوسی