printlogo


«زنگه‌زور» گذرگاهی برای ماجراجویی
اگرچه جمهوری آذربایجان به‌عنوان کشوری مسلمان با دیرینه‌ای ایرانی و فرهنگی مشترک، مورد علاقه‌ ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران است، اما مهم‌ترین منطق ما در حمایت از این کشور در جنگ‌های قره‌باغ، بازگشت به مرزهای بین‌المللی بود.

واضح است که ظلم از سمت هر طرف که صورت بگیرد، جمهوری اسلامی در طرف مقابل آن خواهد ایستاد. متأسفانه پیشروی در خاک ارمنستان که با مسدود کردن جاده گوریس-کاپان در شهریور امسال آغاز شد، با پیشروی و اشغال ۴۰ کیلومترمربع از خاک این کشور ادامه پیدا کرده و در برخی از نقاط تا ۱۰ کیلومتر در جغرافیای محدود ارمنستان پیشروی نظامی انجام شده است.
حال با توجه به ضعف دولت مرکزی ارمنستان، گویا برخی هوای تحمیل خواسته‌های نامشروع خود بر این کشور را در سر می‌پرورانند: ایجاد یک دالان جعلی در جنوب این کشور و هم‌مرز با رودخانه‌ ارس. این اتفاق به معنای محاصره‌ و قرار گرفتن ارمنستان در یک تنگنای ژئوپلتیک و قطعاً آغازگر ناآرامی‌های آینده در منطقه خواهد بود.
اگر خدمات مردم ایران در جنگ قره‌باغ و همکاری فنی ما وجود نداشت، در همین نبرد اخیر نیز توفیقی برای پایان درگیری‌ها وجود نداشت. اما انتظار ملت ایران این نبود که اکنون که قدرت کافی برای تعدی و تجاوز به منافع ملی و خاک ارمنستان میسر شده، تمامی ارزش‌های اسلامی و حقوق بین‌المللی در احترام متقابل، تمامیت ارضی و حفظ مرزهای بین‌المللی زیر پا گذاشته شود.
منطق ایجاد دالان جعلی «زنگه زور» با دالان لاچین که تا چندی پیش در حاکمیت کشور ارمنستان بوده و اکنون به لطف پیروزی در جنگ، آن‌هم با همکاری کشورهای منطقه و تنها برای حفظ ارتباطات سنتی اقتصادی ایجاد شده، زمین تا آسمان متفاوت است.کمترین منطق تغییرات در مسیرهای بین‌المللی حکم می‌کند رضایت و منافع کشورهای منطقه در آن لحاظ شود.
جمهوری اسلامی ایران با خویشتن‌داری از احیای «راه‌های مواصلاتی سنتی» در منطقه برای تسهیل در جابه‌جایی کالا و مسافر از این مسیرها استقبال می‌کند. همچنین امکان ترانزیت کالا و مسافر به نخجوان، مطابق توافق ۲۰۲۰ نیز مورد تأیید جمهوری اسلامی است، اما حفظ حاکمیت ارمنستان بر مسیرهای ترانزیتی، اصل غیرقابل خدشه در روابط کشورهای منطقه است، که هیچ نشست و اجلاسیه‌ای نمی‌تواند مانع نقض آن بشود.
متأسفانه پس از سفر آقای رئیسی به ترکمنستان که نشانه‌ قدرتمندی از اهتمام دولت به توسعه‌ مناسبات با کشورهای منطقه و پیگیری سیاست همسایگی بود، برخی رسانه‌های معاند برای تخریب دستاوردهای این سفر خبرسازی‌های ناشیانه‌ای کردند و با انتشار اخباری مبنی بر احیای دالان جعلی زنگه ‌زور در مرزهای شمال غربی ایران و خبری مجعول، مدعی پذیرش این مسئله از سوی ایران شدند. این ادعا با استناد به گزارش روزنامه «ینی‌مساوات» چاپ باکو بود که نوشت: دیدگاه آذربایجان و روسیه درباره کریدور [جعلی] زنگه زور به یکدیگر نزدیک شده و ترکیه نیز از آن حمایت می‌کند.  در این گزارش ادعا شده: بر اساس نتایج نشست سوچی این کریدور ایجاد می‌شود و ارمنستان نیز بر آن کنترلی نخواهد داشت. همچنین انتشار مطلبی تأسفبار در واکنش به گزارش روزنامه‌ مذکور و تأکید بر مواضع اصولی ایران درباره‌ حفظ تمامیت ارضی کشورها و تغییرناپذیری مرزهای بین‌المللی در یکی از رسانه‌های کشور، دستمایه‌ یکی از کانال‌های تلگرامی قرار گرفت و در یک خبرسازی آشکار مدعی شد «دولت ابراهیم رئیسی با حذف مرز ایران و ارمنستان موافقت کرده است». در حالی که این مطلب نه در گزارش ینی‌مساوات و نه در گزارش آن خبرگزاری و حتی تیتر منتشره در متن خبر کانال مذکور هم وجود ندارد!
آنچه رسماً اعلام شده این است که در جریان مذاکرات، طرف آذربایجانی توضیحاتی درباره‌ برخی ادعاهای رسانه‌ای درباره‌ زنگه زور ارائه و تأکید کرده: ادعاهای مطرح درباره‌ اینکه ما نسبت به مرز ایران و ارمنستان حرف داریم و نقشه‌ طراحی شده را قویاً رد می‌کنیم. در جریان مذاکرات رؤسای  ایران و جمهوری آذربایجان هیچ بحثی درباره‌ احیای گذرگاه زنگه زور مطرح نشد. توصیه جدی در این زمینه این است که طرف‌های درگیر، بیش از این به ماجراجویی در تغییرات مرزی ادامه ندهند تا زمینه‌های ایجاد تنش‌های جدید در منطقه که مدنظر بدخواهان فرامنطقه‌ای است، تشدید نشود.