گزارشی از وضعیت کارگری در خراسان شمالی
در دوراهی قرارداد سفید امضا و بیکاری
11 اردیبهشت روز جهانی کار و کارگر نامگذاری شده است که در بین اقشار جامعه، زحمتکشترین آنها کارگران هستند.
اما متأسفانه بیشتر کارگران در ایران پیش از شیوع کرونا هم روزگار پرمشقتی داشتند و اکنون با رکود اقتصادی و تورم، مشقتبارتر هم شده و این روزها فشار زیادی بر کارگران و خانواده آنها تحمیل شده است. یکی از کارگران خراسان شمالی که 57 سال سن دارد در گفتوگو با قدس میگوید: از همان ابتدا به دلیل تنگدستی خانواده مجبور به ترک تحصیل شدم تا بتوانم برای مخارج خانواده کار کنم. مراد اکبرپور اظهار میکند: کارگران در طول سال جمعاً 6 تا هفت ماه سرکار هستند از صبح زود تا عصر سر ساختمان با گردوخاک، گرما و سرما، نداشتن امنیت در محیط کار، گاهی بحث با کارفرماها و... سرو کار دارند. وی میافزاید: یک کارگر روزی 150 تا 170 هزار تومان دستمزد میگیرد که ماهی 4میلیون و 500 هزار تومان تا 5 میلیون تومان است که با هزینههای زندگی از قبیل اجاره منزل، قبوض آب، برق، گاز و تلفن و هزینههای روزمره تناسبی ندارد.
یکی دیگر از کارگران قراردادهای موقت و بیتوجهی به قانون کار در هنگام عقد قرارداد و قراردادهای سفیدامضا را از دیگر مشکلات یک کارگر عنوان میکند و میگوید: موضوع قراردادهای سفیدامضا یکی از مهمترین مشکلات جامعه کارگری است که بسیاری از کارفرمایان با سوءاستفاده از شرایط نامساعد بازار کار، اقدام به انعقاد قرارداد سفیدامضا میکنند که این موضوع موجب میشود کارگر از جایگاه و وضعیت فعلی و آینده خود اطمینان حاصل نکند.
هادی شاهی میافزاید: مشکلات و گرفتاریهای جامعه کارگری سالیان سال است که به قوت خود باقی است. درسال جاری دولت اعلام کرد حقوق کارگران 57درصد افزایش یافته ولی میبینیم با افزایش همه اقلام، حداقل حقوق یک کارگر 5میلیون و 600 هزار تومان است ولی هزینه حداقل یک خانواده سه نفره بیش از 8میلیون تومان میشود.
وی میگوید: با شیوع کرونا بسیاری از همکاران ما اخراج شدند و اکنون بیکارند که این خود موجب افزایش طلاق، جرم، جنایت و فقر میشود.
حرف تا عمل
یکی دیگر از کارگران مرکز استان میزان دستمزد و عدم تأمین اقتصادی را مهمترین دغدغه امروز کارگران عنوان میکند و میگوید: ما کارگران که اغلب با حداقل دستمزد مشغول به کاریم، جزو پایینترین دهکهای رفاهی در جامعه هستیم و مسئولان همیشه شعار میدهند کارگر یکی از مهمترین ارکان هر اقتصادی است که بدون حضورش، چرخ تولید از کار خواهد ایستاد ولی متأسفانه هیچ اقدامی برای حل مشکلات نمیکنند.
یوسف عبداللهی میافزاید: متأسفانه مسئولان ما سالی یک بار، روز کارگر جلسهای برگزار میکنند و حرفهایی میزنند که به آنها عمل نمیکنند و تنها در این روز از تعدادی از کارگران قدردانی میشود که این قدردانی برای ما جامعه کارگری نان و آب نمیشود زیرا دیگر توانایی رفع نیازهای اولیه یک زندگی را نداریم و روز به روز گرفتارتر میشویم.
وی نبود امنیت شغلی را یکی از موانع ازدواج و فرزندآوری خانوادهها عنوان میکند و میگوید: با این حقوقهای پایین و نبود درآمد و کار، یک کارگر چطور میتواند اجاره منزل در پایینترین نقطه شهر را بدهد.
اخراج 2هزارو260 کارگر
سرپرست اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی نیز کارگران مشمول قانون کار در استان را 83هزار و 441 نفر عنوان و اظهار میکند: در سال گذشته 2هزار و 260 کارگر در خراسان شمالی توسط کارفرمایان تعدیل و اخراج شدند و در اسفند سال 1400، 912 کارگر در استان از بیمه بیکاری استفاده کردند که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل آن،
43 نفر افزایش داشته است.
مهدی اسلام خواه با بیان اینکه در حال حاضر نرخ بیکاری استان 7/9درصد بوده خاطرنشان کرد: این در حالی است که متوسط نرخ بیکاری در کشور 2/9درصد بوده که متوسط نرخ بیکاری در استان 5/0درصد بالاتر از میانگین کشوری است.
وی با بیان اینکه در سال گذشته سهم استان در حوزه ایجاد اشتغال 8 هزار و 555 شغل بوده است، میافزاید: سال گذشته 8هزار و 900 شغل ایجاد شد اما در سال جاری سهم استان در حوزه ایجاد اشتغال بیش از 16هزار شغل است که سهم هر دستگاه مشخص شده و بیشترین سهم مربوط به حوزه کشاورزی است.
سرپرست اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان شمالی میگوید: براساس آمارها ۱۰۰ هزار خانوار در این استان دچار فقر قطعی هستند که خراسان شمالی رتبه دوم فقر در شاخص کشوری را دارد.
اسلامخواه در خصوص قراردادهای سفیدامضا و دستمزد کارگران نیز میگوید: با توجه به این گونه اعتراضها، زمانی که بازرسان ما مراجعه میکنند کارگران عنوان میکنند ما به همین مقدار مبلغی که دریافت میکنیم راضی هستیم و اگر همین قرارداد را قبول نکنیم ترس بیکاری وجود دارد، مجبوریم قبول کنیم.