رونمایی مقاومت از تاکتیک جدید خود در سوریه
صلح بدون جنگ
پس از آنکه محور عربی و غربی تمام ظرفیت‌ها و توان خود را پای کار آوردند تا دولت قانونی سوریه را سرنگون کنند، در این کشور درگیری داخلی شدیدی میان نیروهای حامی سوریه و معارضان مسلح از سلفی‌ها تا دموکرات‌های تا بن دندان مسلح شکل گرفت. این جنگ خانمان‌سوز که برای مدتی در حدود هشت سال جریان داشت، هر چند موجب پیروزی نهایی جبهه مقاومت علیه تروریست‌های چند ملیتی شد اما طبیعتاً خرابی‌های گسترده‌ای را برای سوریه به بار آورد.
حال، پس از آنکه پایه‌های دولت اسد تقویت شده و خطرات راهبردی از سر آن گذشته، نخبگان تصمیم‌گیر آن تصمیم به پیشبرد هدف صلح‌آفرین خود از مجرای گفت‌وگو و تعامل با گروه‌ها و معارضان گرفته‌اند. در همین راستا، روند جدید آشتی در سوریه در شرایطی است که نیروهای ارتش در 22 شهریور سال جاری به همراه نیروهای پلیس نظامی روسیه، وارد شهرک «الیادود» استان درعا واقع در جنوب سوریه شده بودند که طی این روند، دمشق با میانجی‌گری روسیه توانسته بود با بزرگان عشایر داخل این شهرک به توافق برسد که براساس آن، گروه‌های مسلح می‌بایست تمامی سلاح‌های خود را به ارتش تحویل دهند و کنترل شهرک به نیروهای دولتی واگذار شود. به گزارش الوقت، این روند که از آن به عنوان «دوران پیشروی صلح‌آمیز برای گذار از مرحله بحران» می‌توان یاد کرد، مرحله‌ای جدید از تحولات سوریه پس از بحران 2011 است که عنصر اصلی آن را می‌توان پذیرش مشروعیت مجدد حکومت مرکزی از سوی شهروندان سوری دانست. در این میان، فرمان عفو عمومی بشار اسد پیشران اصلی نسخه جدید «صلح بدون جنگ» بوده است.
فرمان عفو عمومی؛ دروازه ورود به آشتی
مرحله جدید فرایند آشتی در سوریه اساساً نتیجه مستقیم فرمان عفو عمومی رئیس جمهور سوریه در 12 اردیبهشت است. بشار اسد نزدیک به هفت ماه پیش، فرمان عفو عمومی برای محکومان پرونده‌های کیفری را صادر کرد. این فرمان عفو شامل جرایمی نظیر «خدشه وارد کردن به اقتدار دولت» یا «فرار از سربازی» به شرط مراجعه فرد فرارکننده در ۳ تا ۶ ماه آینده می‌شد. این فرمان همچنین جرایم قانون تروریسم از جمله «توطئه برای ارتکاب اقدام تروریستی» و تعامل با پولی غیر از لیره سوریه به شرط پرداخت غرامت به بانک مرکزی را دربرمی‌گرفت.
هر چند این فرمان شامل افراد مرتبط با گروه اخوان‌المسلمین و اسرائیل نمی‌شد اما در ادامه فرایند «صلح بدون جنگ» این روند به‌شدت مورد استقبال شهروندان سوری واقع شده است. در همین زمینه شاهدیم در شهر المیادین استان دیرالزور غیرنظامیان تحت تعقیب و نظامیان و سربازان فراری با رساندن خود به پایگاه‌های ویژه برای برخورداری از عفو عمومی به زندگی طبیعی خود بازمی‌گردند.
بازگشت شهروندان سوری به آغوش حکومت
در ماه‌ها و سال‌های ابتدایی پس از آغاز بحران سوریه بخشی قابل توجه از شهروندان سوری تحت تبلیغات گسترده رسانه‌های غربی و عربی، مسیر الحاق و نزدیکی به گروه‌های تروریستی را در پیش گرفتند. آنها در ابتدا می‌پنداشتند گروه‌های افراطی می‌توانند تحت لوای حکومت خود، آرمانشهر ایجاد کنند اما به‌تدریج پس از پی بردن به ماهیت واقعی این جریان‌ها، شهروندان به ستوه آمده از ناامنی و اقدامات تروریست‌ها، آغوش خود را برای حضور نیروهای حکومت مرکزی به عنوان ناجی صلح گشودند. نماد بارز این امر در اجرایی شدن فرایند آشتی در شهرهای مختلف سوریه، طی چند ماه گذشته قابل مشاهده است.
این فرایند در ابتدا در شهر درعا آغاز شد که از یک سو تروریست‌های حاضر در این شهر با نهایی کردن مرحله دوم توافق با حکومت مرکزی تسلیم شدند و از سوی دیگر، شهروندان نیز پس از کنترل ارتش بر مرکز شهر، بازگشت به مناطق مسکونی را آغاز کردند. متعاقب استقرار ارتش در محله
«درعا البلد» در 17 شهریور، بسیاری از ساکنانی که به منازل خود بازگشته‌اند، با ابراز شادمانی از خروج تروریست‌ها، از ارتش سوریه نیز قدردانی کردند.
اما در وضعیت جدید، اکنون استان دیرالزور به کانون جدید آشتی در سوریه تبدیل شده که بیش از هر موضوع دیگری می‌توان از آن به عنوان آشتی میان ملت و دولت یاد کرد.
تأثیرات نسخه جدید صلح بدون جنگ
درزمینه تأثیرات نسخه جدید «صلح بدون جنگ» با سازوکار عفو عمومی می‌توان به چند محور مهم اشاره کرد: نخست اینکه این فرایند نشانگر چرخشی بزرگ در معادلات سوریه است؛ بدین شرح که در عرصه جدید، تروریست‌ها در مناطق جنوبی و شمالی کشور با پی بردن به ناتوانی خود در مقابله با حکومت مرکزی و با ناامید شدن از حامیان عربی و غربی، به این باور رسیده‌اند که با تسلیم بدون مجازات می‌توانند در حالت حداقلی زنده بمانند و هیچ چشم‌اندازی مبنی بر تداوم رویکرد گذشته برای آنها وجود ندارد. در چنین فضایی به نظر می‌رسد تروریست‌های حاضر در استان ادلب نیز در نهایت به چنین سناریوی مشابهی تن دهند.
در سطح دوم، اجرایی شدن فرایند صلح نشانگر آن است شهروندان سوری و سران قبایل و عشایر این کشور به محور
دمشق – تهران – مسکو به عنوان جریان قابل اعتماد باور داشته و این محور می‌تواند بدون دخالت محور غربی - عربی و ترکیه به صورت مستقیم با مخالفان مذاکرات را پیش برده و به توافقاتی پایدار دست یابد. همین امر احتمال تکرار رخدادهای مشابه در مناطق شمالی را بیش از هر زمان دیگری افزایش می‌دهد و در آینده می‌توان نتایج مثبتی را برای ثبات و امنیت سوریه به همراه
داشته باشد.
سومین محور مهم بر این اساس است که در مناطق شمالی از یک سو کردها بخشی قابل توجه از مناطق سرزمینی سوریه را تحت کنترل داشته و در سوی دیگر گروه‌های تروریستی در ادلب و شمال حلب حضوری قابل توجه دارند. در این میان، کردهای سوریه که با حکومت مرکزی نیز ارتباطاتی داشته‌اند، می‌توانند از نوع توافق فرایند آشتی اخیر بهره گرفته و صلح با دمشق را کلید بزنند.
فرمان عفو عمومی؛ دروازه ورود به آشتی
مرحله جدید فرایند آشتی در سوریه اساساً نتیجه مستقیم فرمان عفو عمومی رئیس جمهور سوریه در 12 اردیبهشت است. بشار اسد نزدیک به هفت ماه پیش، فرمان عفو عمومی برای محکومان پرونده‌های کیفری را صادر کرد. این فرمان عفو شامل جرایمی نظیر «خدشه وارد کردن به اقتدار دولت» یا «فرار از سربازی» به شرط مراجعه فرد فرارکننده در ۳ تا ۶ ماه آینده می‌شد. این فرمان همچنین جرایم قانون تروریسم از جمله «توطئه برای ارتکاب اقدام تروریستی» و تعامل با پولی غیر از لیره سوریه به شرط پرداخت غرامت به بانک مرکزی را دربرمی‌گرفت.
هر چند این فرمان شامل افراد مرتبط با گروه اخوان‌المسلمین و اسرائیل نمی‌شد اما در ادامه فرایند «صلح بدون جنگ» این روند به‌شدت مورد استقبال شهروندان سوری واقع شده است. در همین زمینه شاهدیم در شهر المیادین استان دیرالزور غیرنظامیان تحت تعقیب و نظامیان و سربازان فراری با رساندن خود به پایگاه‌های ویژه برای برخورداری از عفو عمومی به زندگی طبیعی خود بازمی‌گردند.
بازگشت شهروندان سوری به آغوش حکومت
در ماه‌ها و سال‌های ابتدایی پس از آغاز بحران سوریه بخشی قابل توجه از شهروندان سوری تحت تبلیغات گسترده رسانه‌های غربی و عربی، مسیر الحاق و نزدیکی به گروه‌های تروریستی را در پیش گرفتند. آنها در ابتدا می‌پنداشتند گروه‌های افراطی می‌توانند تحت لوای حکومت خود، آرمانشهر ایجاد کنند اما به‌تدریج پس از پی بردن به ماهیت واقعی این جریان‌ها، شهروندان به ستوه آمده از ناامنی و اقدامات تروریست‌ها، آغوش خود را برای حضور نیروهای حکومت مرکزی به عنوان ناجی صلح گشودند. نماد بارز این امر در اجرایی شدن فرایند آشتی در شهرهای مختلف سوریه، طی چند ماه گذشته قابل مشاهده است.
این فرایند در ابتدا در شهر درعا آغاز شد که از یک سو تروریست‌های حاضر در این شهر با نهایی کردن مرحله دوم توافق با حکومت مرکزی تسلیم شدند و از سوی دیگر، شهروندان نیز پس از کنترل ارتش بر مرکز شهر، بازگشت به مناطق مسکونی را آغاز کردند. متعاقب استقرار ارتش در محله
«درعا البلد» در 17 شهریور، بسیاری از ساکنانی که به منازل خود بازگشته‌اند، با ابراز شادمانی از خروج تروریست‌ها، از ارتش سوریه نیز قدردانی کردند.
اما در وضعیت جدید، اکنون استان دیرالزور به کانون جدید آشتی در سوریه تبدیل شده که بیش از هر موضوع دیگری می‌توان از آن به عنوان آشتی میان ملت و دولت یاد کرد.
تأثیرات نسخه جدید صلح بدون جنگ
درزمینه تأثیرات نسخه جدید «صلح بدون جنگ» با سازوکار عفو عمومی می‌توان به چند محور مهم اشاره کرد: نخست اینکه این فرایند نشانگر چرخشی بزرگ در معادلات سوریه است؛ بدین شرح که در عرصه جدید، تروریست‌ها در مناطق جنوبی و شمالی کشور با پی بردن به ناتوانی خود در مقابله با حکومت مرکزی و با ناامید شدن از حامیان عربی و غربی، به این باور رسیده‌اند که با تسلیم بدون مجازات می‌توانند در حالت حداقلی زنده بمانند و هیچ چشم‌اندازی مبنی بر تداوم رویکرد گذشته برای آنها وجود ندارد. در چنین فضایی به نظر می‌رسد تروریست‌های حاضر در استان ادلب نیز در نهایت به چنین سناریوی مشابهی تن دهند.
در سطح دوم، اجرایی شدن فرایند صلح نشانگر آن است شهروندان سوری و سران قبایل و عشایر این کشور به محور
دمشق – تهران – مسکو به عنوان جریان قابل اعتماد باور داشته و این محور می‌تواند بدون دخالت محور غربی - عربی و ترکیه به صورت مستقیم با مخالفان مذاکرات را پیش برده و به توافقاتی پایدار دست یابد. همین امر احتمال تکرار رخدادهای مشابه در مناطق شمالی را بیش از هر زمان دیگری افزایش می‌دهد و در آینده می‌توان نتایج مثبتی را برای ثبات و امنیت سوریه به همراه
داشته باشد.
سومین محور مهم بر این اساس است که در مناطق شمالی از یک سو کردها بخشی قابل توجه از مناطق سرزمینی سوریه را تحت کنترل داشته و در سوی دیگر گروه‌های تروریستی در ادلب و شمال حلب حضوری قابل توجه دارند. در این میان، کردهای سوریه که با حکومت مرکزی نیز ارتباطاتی داشته‌اند، می‌توانند از نوع توافق فرایند آشتی اخیر بهره گرفته و صلح با دمشق را کلید بزنند.