اشتغال‌زایی با کار جهادی

گزارشی از «قرارگاه جهادی جهش تولید مطهر» در شهرک شهید رجایی مشهد

اشتغال‌زایی با کار جهادی

طاهره فجر داودلی

حرف از قرارگاه جهادی که می‌شود انبوهی از کارهایی به ذهن آدم می‌آید که هدفش حل مشکل زندگی مردم برای رضای خداست؛ آدم‌هایی که ناچار و ناامید مانده‌اند و در قاب هیچ نهاد و سازمانی برای یاری گرفتن جا ندارند.

حالا دنباله همین کلمه قرارگاه جهادی، جهش تولید را اضافه کنیم... نور علی نور می‌شود. یعنی به جای ماهی دادن دست آدم ناچار و گرفتار، هنر ماهیگیری، چاره‌ساز زندگی آدم‌ها باشد. حکایت، حکایت کسانی است که این کار را خوب بلدند. آدم‌هایی که کارگاه و فروشگاه قرارگاه جهادی جهش تولید مطهر را با هدف اشتغال‌زایی کلنگ زدند و همان اول کاری پیمان بستند به این خدمتی که می‌کنند طمع مالی نداشته باشند، در عوض هر آنچه در چنته داشتند وسط ریختند و ساختند، پیمان بستند سود حاصل از کار را صرف امور فرهنگی بچه‌های 8 تا 15 ساله محلشان کنند تا سمت بزه‌های مرسوم جامعه نروند.
خوبی کسانی که از دل قرارگاه جهش تولید مطهر کسب درآمد می‌کنند این است که آداب و ترتیبی در سن و سال یا نوع گرفتاری برای شاغل شدن ندارند. از پیرمرد 70 ساله از کار افتاده که درآمدش از راه آب و دان دادن به بوقلمون‌های پرورشی قرارگاه در روستای برزش‌آباد است که به پیرمرد سپرده‌اند و برای این کار مُزدی به او می‌دهند بگیر تا حل مشکل مردی که بیکاری یک‌ساله‌اش کارد به استخوان زن و زندگی‌اش رسانده بود و حالا به برکت کار فروشندگی همسرش و خودش به عنوان پیک در فروشگاه قرارگاه جهادی، زندگیشان جان تازه گرفته است.

رهروان واقعی
محمود رضایی، یکی از سه بانی قرارگاه با یاد کردن از زنان و مردانی که به نحوی از کسب‌وکار‌های قرارگاه جهش تولید مطهر، نان سر سفره‌شان می‌برند می‌گوید: سال 99 در عمل به فرمایش رهبر معظم انقلاب و نام‌گذاری این سال به نام جهش تولید تصمیم گرفتیم این قرارگاه جهادی را با هدف اشتغال‌زایی برای نیازمندان راه بیندازیم و از درآمدی که بدست می‌آید هزینه‌های امور فرهنگی بچه‌های محله‌ شهرک شهید رجایی را تأمین کنیم. اول راه تعدادمان زیاد بود، در ادامه وقتی قید شد اگر کسی قصد ماندن و کمک دارد بداند نفع مالی از این قرارگاه هراندازه که باشد، نمی‌برد خیلی‌ها رفتنی شدند؛ خلاصه من ماندم و یکی از دوستانم به اسم مصطفی علمی و امام جماعت مسجد محله‌مان حاج آقای تهرانی.

خشت اول
او با یاد کردن از روزهای شروع عنوان می‌کند: انجام کار اقتصادی سختی‌های خودش را دارد. با توجه به بافت منطقه و کسانی که دنبال کسب درآمد بودند به سمت کارهای خانگی مثل تولید سبزیجات، ترشی، دمنوش، میوه خشک و... رفتیم. برای انجام این کارها نیاز به کارگاه و تجهیزات داشتیم. کارگاه را در طبقه دوم خانه‌ای در کنار مسجد محلمان ساختیم. تمام هزینه ساخت را خودمان با کمک خیران تقبل کردیم و به عنوان رهن و قرض‌الحسنه با مالک قرارداد کردیم که هر زمان این هزینه را پرداخت کرد ما طبقه دوم خانه‌اش را تحویلش بدهیم.
کارگاه 70متری با کمک جوانان مسجد محلمان به صورت جهادی در مدت زمان دو هفته ساخته شد و کم کم به فکر تأمین تجهیزات کارگاه افتادیم. ریالی برای خرید دستگاه‌های مدنظرمان یعنی دستگاه‌های سبزی و میوه خردکن، یخچال، خشک‌کن و... نداشتیم. خودمان با هزینه شخصی، وام و کمک 9میلیون تومانی یک خیّر، دستگاه‌ها را خریدیم و کم‌کم کار تولید را شروع کردیم.

بلندای افتخار
رضایی در ادامه می‌افزاید: برای فروش و جذب مشتری نیاز به فروشگاه داشتیم. به کمک بسیج مغازه‌ای در اول شهرک شهید رجایی اجاره کردیم. اجاره مغازه تازه اول کار فروشگاهمان بود و فروشگاه به قفسه، انواع یخچال و وسایل دیگر نیاز داشت که باید 200میلیونی هزینه می‌کردیم. خودمان با کمک خیّری دیگر دست به کار تأمین هزینه شدیم و فروشگاه را تجهیز کردیم.
اشتغال‌زایی برای 20نفر از ابتدای آغاز به کار قرارگاه از افتخاراتمان است. با فراهم کردن فرصت‌های شغلی دیگر مانند بسته‌بندی لباس یا اتوکاری یا سایر کارهای خانگی می‌توانیم برای هر کسی که کار نیاز داشته باشد کار و درآمد فراهم کنیم.

بسیار عمل باید تا پخته شود خامی
بانی قرارگاه جهادی تأکید می‌کند: بخشی از افرادی که نیاز به کار دارند در روستاها زندگی می‌کنند که اگر کاری برایشان فراهم شود به شهرها مهاجرت نمی‌کنند. برای این منظور در روستای برزش‌آباد اقدام به ایجاد کارگاه پرورش بوقلمون کردیم. ملکی 150متری تهیه کردیم و در اختیار قرارگاه گذاشتیم؛ برای نصفی از مبلغ آن، ماشینم را فروختم و یک نفر دیگر بقیه هزینه خرید زمین را تأمین کرد. با کمک جوانان همراه قرارگاه اتاقک‌های نگهداری بوقلمون‌ها را ساختیم. در ابتدای راه به دلیل بی‌تجربگی تلفات دادیم و در ادامه توانستیم موفق شویم. تاکنون در همین کارگاه افزون بر هزارو700 بوقلمون پرورش داده‌ایم. حالا با یادگیری کار پرورش بوقلمون و با گرفتن وام از بسیج سازندگی برای خرید تجهیزات پرورش بوقلمون، به روستاییانی که فضای این کار را دارند کمک می‌کنیم گوشت تولیدیشان را در فروشگاهمان به صورت مستقیم عرضه کنند.

فکر بکر
او می‌افزاید: هدف ما از ایجاد این قرارگاه، ضمن عمل به فرمایشات رهبر معظم انقلاب کارآفرینی، توانمندسازی و وصل کردن اقتصاد به فرهنگ است. قرارگاه جهادی جهش تولید مطهر پس از پرداخت حقوق تمامی کسانی که از طرف قرارگاه شاغل می‌شوند، مبالغ باقی مانده را صرف امور فرهنگی و کمک به نیازمندان می‌کند. به عنوان مثال ما بخشی از درآمد را در مجموعه‌های تربیتی ایجاد شده توسط قرارگاه در چهار مسجد محله شهرک شهید رجایی که برای بچه‌های 8 تا 15 سال کلاس‌های قرآن، نماز، اخلاق و برنامه‌های دیگر برگزار می‌کند، صرف می‌نماییم. در هر مسجد 120دانش آموز از خدمات این کلاس‌ها استفاده می‌کنند و در اواسط هر هفته برای بچه‌ها اردوهای فرهنگی- تفریحی برگزار می‌کنیم تا با ایجاد جو صمیمی بتوانیم آموزش‌های لازم را به این طیف از بچه‌ها ارائه دهیم. هدف اصلی ما از انجام این کارهای فرهنگی، تربیت نوجوان و جوانانی است که به سمت کارهای خلاف از جمله اعتیاد نروند تا عواقب آن دامنگیر مردم محله‌مان نشود.
اسکان زائران حضرت رضا(ع) در ایام شهادت حضرت و پذیرایی از آن‌ها، تهیه شام ه‍یـئت در ایام محرم و صفر، برپایی موکب در ظهر شهادت حضرت زهرا(س) با هدف برپایی فاطمیه عاشورایی و دست‌گیری از افراد نیازمند از جمله کارهایی است که هزینه‌شان از درآمد اقتصادی کارگاه تأمین می‌شود.

‌ای که دستت می‌رسد کاری بکن...
محمود رضایی در پایان می‌گوید: بسیاری از مسئولان و مقامات شهر مشهد از این قرارگاه بازدید کردند و رفتند. قول‌هایی در این بازدیدها داده شد که اجرایی نشد؛ ما اگر می‌خواستیم منتظر آن‌ها شویم هیچ پیشرفتی نمی‌کردیم. فروش محصولات این قرارگاه، ادامه حیات این کار جهادی را تضمین می‌کند و اگر سازمان‌های مرتبط، برای انجام کار فرهنگی برای بچه‌های زیرپوشش این قرارگاه امکاناتی در اختیار ما قرار دهند با صرفه‌جویی در مبالغی که اکنون از درآمد قرارگاه استفاده می‌شود، می‌توان کارها را در بخش تولید و اشتغال گسترش داد؛ امیدواریم این همراهی از طرف سازمان‌های مرتبط صورت گیرد.

جهش تولید در خدمت فرهنگ و معنویت
«جوانان مسجدی» پرتکرارترین هشتگ در صفحات مجازی این قرارگاه است که خود گواهی بر این مدعاست که می‌توان مسجد را نقطه اجتماع جوانانی قرار داد که «هم‌سرنوشتی» برایشان دغدغه است و می‌خواهند لبخند را گوشه لب همه ساکنان یک محله و جامعه قرار دهند.
همین که مسجدی چون مسجد موسی بن جعفر(ع) به عنوان یکی از قدیمی‌ترین مساجد حاشیه شهر مشهد می‌تواند محور جوانانی شود که کانون و مؤسسه فرهنگی صحیفه نور، خیریه و قرارگاه جهادی جهش تولید مطهر را ایجاد کند نشان می‌دهد می‌توان در راستای جهش تولید نه تنها با کمترین امکانات شروع کرد بلکه پیوست فرهنگی و معنوی را نیز به انضمام آن پیش برد. نکته قابل توجه ��ر خصوص این قرارگاه این است که به موازات توسعه در عرصه اقتصادی، درآمدش را صرف بزرگ‌تر کردن دایره خدمت‌رسانی با محوریت توانمندسازی نیازمندان و همچنین پردامنه‌تر کردن و عمق دادن به کارهای فرهنگی می‌کند. به‌واسطه اقتصادی فرهنگی بودن فعالیت‌های این قرارگاه، کار اقتصادی در دو بخش تولیدات و ایجاد فروشگاه توسط افراد نیازمندِ حمایت صورت می‌گیرد و با درآمد حاصل از این فعالیت‌های اقتصادی، کارهای فرهنگی با محوریت مسجد انجام می‌شود.
این قرارگاه با محوریت جوانان مسجدی، نمونه پیاده شده و عینی از همان مؤلفه‌هایی است که همیشه برای کارکرد و نقش محله مسجدمحور از آن صحبت می‌شود؛ یعنی شناسایی افراد مستمند و کمک به نیازمندان در مرحله اول و در ادامه توانمندسازی آن‌ها، برگزاری جلسات فرهنگی و معنوی و کارهایی که شاید بتوان همه را در یک کلام خلاصه کرد و آن هم باورمند کردن هر چه بیشتر ساکنان محله به ظرفیت‌های مسجد و جوانان آن است.