مرد آخر بين، مبارک بنده‏ای است

موعظه

مرد آخر بين، مبارک بنده‏ای است

آیت‌الله حائری شیرازی

مطالعه عاقبت امور، زمينه تقواست. انسان برای هر چيزی بايد ببيند عاقبتش چه خواهد بود و آخرش چه می‏شود. چه‏بسا مسائلی در نظر اول به چشم انسان زيبا تلقی شود ولی وقتی از خودش می‏پرسد آخرش‏چه خواهد شد، آنجا می‏بيند كه نه، آخرش تلخ است و آن را رد می‏كند. «مرد آخر بين مبارک بنده‏ای است». برای اينكه انسان بر هوای خودش غلبه كند بايد خود را مورد سؤال قرار دهد؛ خب اين كار را كردی آخرش و بعدش چه می‏شود؟ اين را مي‌كنی كه چه بشود؟ نهايتش را ببين! آن‌هایی كه نهايت را نگاه می‏كنند تشخيص زشت از زيبا و خير از شر برايشان آسان می‏شود و چيزی را كه يک خير و لطف امروزی است ولی عواقب سوئی در آينده دارد مرتكب نخواهند شد. هنگامی كه مثلاً كسی به شما سيگار تعارف می‏كند فكر می‏كنی قبول كنی يا نكنی؟ باید آخرش را نگاه كنی كه اگر سيگاری شدی چه می‏شود؟ يک روز سيگار نبود چه می‏كنی؟
من خودم در زندان ديدم فردی بعضی چيزها را خوب تحمل می‏كرد ولی از توی سلول پاسبان را صدا زد و با لحن عاجزانه‏ای گفت: «سركار، می‌توانی يک نخ سيگار به من برسانی؟» خب چرا؟ خدا كه تو را «آزاد» كرده چرا خودت را اسير كنی؟ آن كسی كه وقتی به او سيگار تعارف می‏كنند برای اينكه نمی‏تواند آخرش را حدس بزند قبول می‏كند، خود را رفته رفته اسير «سيگار» می‏سازد.
او كه قبلاً آزاد بود چون «نمی‏تواند» عاقبت آن را تشخيص دهد، به عواقب آن دچار خواهد شد، در صف سيگار خواهد ايستاد و به ذلت‏های بعدی تن خواهد داد. آخر آن را ببين و اين اولش را قبول نكن، اگر در تمام جاهایی كه انسان هوای‏ نفسش را تعقيب می‏كند ذلت آخرش را، ضعفش را، كم‏شخصيت شدنش را و تزلزلش را ببيند ديگر ترک می‏كند. در قرآن اين‏طور بيان می‏شود:
تِلْكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيها إِلَيْكَ ما كُنْتَ تَعْلَمُها أَنْتَ وَ لا قَوْمُكَ مِنْ قَبْلِ هذا فَاصْبِرْ إِنَّ الْعاقِبَهَ لِلْمُتَّقِينَ. اين از اخبار غيب است كه پیش از آنكه ما به تو وحی كنيم تو و قومت هيچ از آن آگاه نبوديد، پس تو در اطاعت حق راه صبر پيش گير كه عاقبت اهل تقوا نيكوست. يعنی متقی عاقبت‏انديش است و بنابراین عاقبت نیکو نيز نصيب متقی است.
عاقبت از ریشه «عقب» است. عقب به معنی اولاد است كه كسی از خود به‌جای مي‌گذارد. عرب به كسی كه اولاد ندارد مي‌گويد (و لم يعقب) «بدون فرزند»، يعنی اين‌ها كارشان فرزند ندارد، عقيم است. متقی است كه كارش زاينده است، «مولود» و «عقبه» دارد.

برچسب ها :

ارسال دیدگاه