نویسنده کتاب «الهیات سایبر» در برنامه سوره پاسخ داد
آیا دینداری در فضای سایبر امکان‌پذیر است؟
حجت‌الاسلام قائمی‌نیا، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در بیست و یکمین برنامه سوره در پاسخ به پرسش مجری و در توضیح مدعای خود در کتاب «الهیات سایبر» مبنی بر اینکه انسان مجازی در ایران به بالاترین صورت خود ظهور کرده است، گفت: نظریه‌ای که من در کتاب مطرح کردم، نظریه «انسان مجازی و ایمان سیال» است و در سال ۱۳۹۵ به ذهن من خطور کرد.
آن زمان هنوز کرونا نیامده بود ولی من در سفرهای خارجی که می‌رفتم می‌دیدم در کشورهای اروپایی آن‌قدری که ما از شبکه‌های مجازی استفاده می‌کنیم استفاده نمی‌کنند و آن‌قدری که برای ما جذابیت دارد برای آن‌ها ندارد که این موضوع نیاز به تحلیل جامعه‌شناسی دارد. اما کرونا به عنوان یک کاتالیزور عمل کرده و این امر را در جهان تسهیل نمود و امروز انسان مجازی در کل جهان حاکم شده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به پرسشی در خصوص امکان دینداری در چنین فضایی گفت: دینداری یا متافیزیکی است یا وجودی. دینداری متافیزیکی دینداری‌ای است که انسان در متن زندگی با خدا دارد اما گاهی پرسش‌های فلسفی و متافیزیکی درباره خدا دارد. دینداری وجودی دینداری است که ارتباط نزدیکی با خدا برقرار می‌شود به‌خصوص در مناسک دینی. در فضای سایبر اطلاعات جای معرفت نشسته بنابراین طبیعی است دینداری متافیزیکی و فلسفی در این فضا سست می‌شود چون ساختار و ماهیت این فضا با متافیزیک‌های به بلوغ رسیده همخوان نیست و نمی‌شود براساس یک فلسفه خاص، باورهای دینی را در فضای سایبر دسته‌بندی کنیم چون آنجا تکثر اطلاعات است. بنابراین رفته رفته صورت‌های رنگ پریده‌تری از دینداری پیدا خواهد شد و ما با نوعی ایمان‌گرایی روبه‌رو هستیم، یعنی اگر کسی در این فضا دیندار است در واقع نوعی گرایش به ایمان دارد. اگر انسان تعلق وجودی به فضای مجازی پیدا کند و در آن فضا غرق شود و همه فضایش، فضای سایبر شود روابط وجودی که با خدا یا امر قدسی دارد را از دست می‌دهد به همین خاطر دینداری وجودی هم جایگاهی در فضای سایبر ندارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پاسخ به پرسشی در خصوص امکان دینداری در چنین فضایی گفت: دینداری یا متافیزیکی است یا وجودی. دینداری متافیزیکی دینداری‌ای است که انسان در متن زندگی با خدا دارد اما گاهی پرسش‌های فلسفی و متافیزیکی درباره خدا دارد. دینداری وجودی دینداری است که ارتباط نزدیکی با خدا برقرار می‌شود به‌خصوص در مناسک دینی. در فضای سایبر اطلاعات جای معرفت نشسته بنابراین طبیعی است دینداری متافیزیکی و فلسفی در این فضا سست می‌شود چون ساختار و ماهیت این فضا با متافیزیک‌های به بلوغ رسیده همخوان نیست و نمی‌شود براساس یک فلسفه خاص، باورهای دینی را در فضای سایبر دسته‌بندی کنیم چون آنجا تکثر اطلاعات است. بنابراین رفته رفته صورت‌های رنگ پریده‌تری از دینداری پیدا خواهد شد و ما با نوعی ایمان‌گرایی روبه‌رو هستیم، یعنی اگر کسی در این فضا دیندار است در واقع نوعی گرایش به ایمان دارد. اگر انسان تعلق وجودی به فضای مجازی پیدا کند و در آن فضا غرق شود و همه فضایش، فضای سایبر شود روابط وجودی که با خدا یا امر قدسی دارد را از دست می‌دهد به همین خاطر دینداری وجودی هم جایگاهی در فضای سایبر ندارد.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
