بایسته‌های نقش‌آفرینی در دوره گذار

بایسته‌های نقش‌آفرینی در دوره گذار

دکتر فاطمه محروق- پژوهشگر روابط بین‌الملل

ایران در دوران گذار؛ چنانچه بخواهد ساختار کنونی را حفظ کند، به راحتی نمی تواند اثرگذار باشد. باید منتظر ماند و دید چین و روسیه چه میزان تحت تحریم قرار می‌گیرند و چقدر اعمال فشار و جدال آن‌ها جدی‌تر می‌شود.


چراکه در این جدال است که آن‌ها بیشتر به سمت یارگیری استراتژیک خواهند رفت و این‌جاست که ایران می‌تواند نقش آفرینی کند. اما در همین زمان ممکن است ایران با کشور دیگری به عنوان رقیب استراتژیک جایگزین شود. چین این‌گونه نگاه می‌کند که چرا باید با ایران ارتباط گرفت وقتی ایران با تنگه هرمزش همیشه عرصه جدال است. بی‌گمان پکن امنیت اقتصادی‌اش را در معرض خطر قرار نمی‌دهد؛ زیرا این منطقه محل جدال حوزه ای است که آمریکا می‌گوید متعلق به من است و چین نمی‌خواهد در این حوزه وارد رقابت با آمریکا شود. جایی که چین برایش اولویت دارد دریای جنوبی چین است.
در حالی که ما اگر می‌توانستیم بندر چابهار را به بندر گوادر وصل کنیم، ایران خیلی بهتر می‌توانست سرمایه گذاری‌های کلانی را داشته باشد و بهره‌برداری اقتصادی کند. از طرفی از لحاظ داخلی ما بندر چابهار را تاکنون نتوانستیم به مجموعه شبکه حمل و نقل ریلی متصل کنیم. اگر این اتصال با کمک قرارداد همکاری 25 ساله سبب جذب سرمایه گذاری برای زیرساخت‌های چینی باشد و به کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز متصل شود، گام بسیار بلندی خواهد بود.
ایران باید سعی کند در بندر چابهار مانور دهد، در غیر این صورت بندرهای جنوبی‌مان از زنجیره دریایی حذف می شود و در حال حاضر بهترین کشوری که می تواند از این موقعیت استفاده و سرمایه گذاری کند، چین است. این مسئله به قدری جدی است که بهتر است مسئولان به طور خاص در بندر چابهار سرمایه‌گذاری کنند.
طرح کمربند و جاده از سه مسیر می گذرد؛ از شرق به سرزمین‌های شرقی خود، از جنوب به ایران و از غرب هم از طریق آسیای مرکزی. ازطرفی می‌بینیم ترکیه با آذربایجان و رژیم اسرائیل متحد شدند تا ژئوپلتیک مرزهای شمالی ما را تغییر دهند. تلاش کردند زنگ‌زور را متصل کنند تا بدون ایران، آذربایجان و ترکیه، بتوانند کالاها را از چین به اروپا ببرند.
وقتی ژئوپلتیک تغییر کند از آن جا که چین به دنبال منافع خود است ، ایران را به لحاظ مرزی استراتژیک نمی‌داند. اما ایران مقاومت کرد و اجازه چنین کاری را نداد. اگر آن اتفاق می افتاد، به طور کلی به ضرر ایران تمام می‌شد .
چین همیشه ایران را به عنوان گزینه مهم در نظر دارد. ولی در طرح کمربند و جاده، بستگی به بازی‌هایی دارد که تلاش می‌شود ایران حذف شود و چین تا جایی با ایران همراهی می‌کند که طرحش در معرض خطر قرار نگیرد و بتواند آن را تحقق ببخشد. هروقت شرایط مطلوب شد، دوباره ایران را به بازی می‌آورد.
حتی در طرح زمینی کمربند جاده، شرکت‌های چینی به خاطر تحریم‌ها نمی‌خواهند وارد ایران شوند. هنوز تحریم‌های ایران برایش بزرگ‌ترین معضل است. برای همین اعمال فشار می‌کند زودتر توافق با ایران صورت بگیرد تا شاید بتواند با کارت ایران بازی کند. آن‌ها می‌خواهند  با کارت ایران در ارتباط با تایوان و آمریکا بازی کنند .

برچسب ها :
ارسال دیدگاه