«عید قربان» آینه سنت‌های دیرینه پایتخت وحدت ایران

نگاهی به آیین‌های مذهبی در سیستان و بلوچستان

«عید قربان» آینه سنت‌های دیرینه پایتخت وحدت ایران

سیستان و بلوچستان، بابک رحیمیان

عید قربان یکی از اصلی‌ترین عیدها در سیستان و بلوچستان؛ سرزمین بکر فرهنگ‌ها، از جایگاه و ارزش بالایی برخوردار است.

اگرچه  کرونا مدتی موجب محدودیت‌هایی برای آن شد.  هر سال در آستانه عید قربان، سیستان و بلوچستان حال و هوایی خاص به خود می‌گیرد. از شلوغی بازارها و مراکز خرید برای تهیه لباس و آجیل تا آماده کردن حنا برای اجرای مراسم حنابندان در شب عید از آدابی است که در چنین ایامی رنگ خاصی به خود می‌گیرد. سنت‌هایی که به‌ واسطه مردم ولایتمدار این خطه از ایران اسلامی درگذر زمان و پیشرفت‌های دنیای صنعتی و فناوری، اعتقادات همچنان پاک و دست‌نخورده باقی‌مانده است. 
با توجه به اینکه این روزها به دلیل شیوع کرونا، هنوز رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، پروتکل‌های بهداشتی و پرهیز از ترددهای غیرضروری صدرنشین خبرهاست و همه مسئولان بهداشتی بر آن تأکید دارند، امسال عید قربان متفاوتی را در پایتخت وحدت تجربه می‌کنیم.

آیین‌های مذهبی 
از آنجایی‌ که این عید به‌ عنوان عید اصلی اهل‌تسنن و تشیع تلقی می‌شود، در سیستان و بلوچستان به‌ عنوان مرکز وحدت پیروان این دو مذهب رسمی و اصلی اسلام، صفای معنوی عید قربان در هر شهر و روستا و کوی و برزن جلوه خاصی دارد.
 از چند روز مانده به عید، بازارهای فروش البسه، شیرینی، شکلات، تنقلات و دام رونق زیادی پیدا می‌کند. مردم برای خرید دام به میدان‌ها و مکان‌های مخصوص فروش دام می‌روند و در هر خیابان و کوچه‌ای صدای گوسفند به گوش می‌رسد. اهل تشیع سیستان و بلوچستان در روز عید قربان لباس‌های نو به تن کرده و به بهترین شکل در جامعه ظاهر می‌شوند.
مردم شیعه این استان پس از اقامه نماز عید در صبح روز عید قربان، برای انجام فریضه قربانی کردن عازم منازل خود می‌شوند و بیشتر مردم این استان خودشان کار ذبح را در منازل انجام می‌دهند.
کمک به فقرا
گوشت حاصل از قربانی در بسته‌بندی‌های مختلف برای فقرا، نیازمندان و نیز بخشی از آن برای اقوام و فامیل در نظر گرفته می‌شود و هر خانواده به ‌اندازه طعام یک روز خود از آن برمی‌دارد.
دید و بازدید آشنایان و دوستان و انجام صله‌رحم از بزرگ فامیل آغاز می‌شود. حال و هوای عید با فریادهای کودکان هنگام بازی در کوچه‌ها و خانه‌ها همه را به وجد می‌آورد.
اقامه نماز عید، قربانی کردن، حنابندان، انجام صله ‌رحم، دید و بازدید و حلالیت طلبیدن از شاخص‌ترین آداب ‌و رسوم اهل سنت در پاسداشت این عید فرخنده است.
حنابندان
خرید گوسفند، دوخت و دوز لباس و خرید کفش، تهیه شیرینی و آجیل و پخت کلوچه محلی ازجمله آداب و برنامه‌های مردم بلوچستان قبل از عید سعید قربان است.
بانوان خطه بلوچستان در شب عید قربان 
دست و پای فرزندان خویش را با حنای قرمز نقش می‌زنند و از صبح روز عید لباس‌های پاکیزه و خوشبو بر تن کودکان خود می‌کنند.
در آستانه عید سعید قربان، زن و مرد و پیر و جوان، خود را به زیباترین لباس و زیورآلات می‌آرایند و با شرکت در نماز عید، سجده شکر را با پاک‌ترین احساس به ‌دور از غرور و خودپسندی در برابر ذات اقدس الهی به جای می‌آورند.
بزرگان اقوام بلوچ بعد از اتمام نماز عید قربان به منازل خود بازمی‌گردند و گوسفندانی را که از قبل آماده کرده‌اند، با بر زبان راندن نام خداوند تعالی برای صدقه دادن به مستمندان ذبح می‌کنند.

رفع کدورت‌ها
اهل سنت سیستان و بلوچستان عید قربان را یکی از شاخص‌ترین اعیاد مذهبی خود می‌دانند. بر همین اساس مدت سه روز با حضور در منازل بزرگان، سران و ریش‌سفیدان طوایف به جشن و شادی می‌پردازند.
بازار آشتی‌کنان، کنار گذاشتن کدورت‌ها و حلالیت طلبیدن در بین برادران اهل سنت بلوچ در سه روز عید قربان از همیشه داغ‌تر می‌شود.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه