با این حال چند سالی است برخی در آستانه برگزاری این آزمون، با ادعای ارائه سؤالات از داوطلبان می‌خواهند در ازای آن، مبالغ هنگفتی را به حسابشان واریز کنند. تأسفبارتر آنکه آن‌ها علاوه بر معرفی و فروش ابزارهای مورد نیاز برای تقلب، نحوه انجام آن را هم آموزش می‌دهند. 
حال پرسش این است تخلفات و جرایم در آزمون سراسری در چه قالب‌هایی صورت می‌گیرد؟ میزان آن‌ها چقدر است و نحوه رسیدگی به این تخلفات چگونه است؟

انواع تخلفات کنکوری
دبیر کارگروه آموزش سازمان دیده‌بان عدالت و شفافیت کشور تخلفات در حوزه یاد شده را در سه گروه «کاملاً غیرقانونی»، «شبه‌قانونی» و «قانونی» دسته‌بندی می‌کند و به قدس می‌گوید: در تخلفات کاملاً غیرقانونی گروه‌هایی ادعا می‌کنند به سؤالات، پیش از جلسه کنکور دسترسی دارند که ما در این مورد گزارش بسیار اندکی داریم. ضمن اینکه هیچ سندی برای اثبات آن نداریم. البته این موضوع به این معنی نیست که قبل از کنکور امکان لو رفتن سؤالات وجود ندارد. 
همایون سبطی با اشاره به اینکه برخی ادعا می‌کنند پاسخ سؤالات را از طریق جاسوس‌افزارها برای داوطلبان ارسال می‌کنند، می‌گوید: این موضوع واقعیت دارد و در حال شایع شدن است چون خیلی از این جاسوس‌افزارها به اینترنت وابسته نیستند و با بلوتوث ارتباط برقرار می‌کنند که این اتفاق در کنکور سال گذشته رخ داد و هزارو700 نفر در این خصوص متهم شدند. 
وی در پاسخ به اینکه مگر بازرسی بدنی از داوطلبان صورت نمی‌گیرد، می‌گوید: بازرسی بدنی همچنان انجام می‌شود و حتی راکت‌هایی وجود دارد که با آن‌ها  می‌توان تلفن همراه را پیدا کرد. اما خیلی از این جاسوس‌افزارها با بازدید بدنی هم به‌راحتی کشف نمی‌شوند؛ برای مثال داخل مداد یا کفش و پاک‌کن و حتی در داخل گوش هستند به‌طوری که بدون معاینه و ابزارهای پزشکی قابل شناسایی نیستند. به همین دلیل کسی که داخل اتومبیل نشسته هم می‌تواند پاسخ‌ها را برای داوطلب حاضر در جلسه ارسال کند. 
وی سپس به تخلف شبه‌قانونی اشاره می‌کند و می‌گوید: الان برخی افراد شناخته شده، به‌صورت علنی می‌گویند هر مدرکی را در هر رشته‌ای به‌صورت رسمی و عمومی برایتان آماده می‌کنیم. البته پول زیادی هم می‌خواهند. نکته عجیب اینکه کسی هم مانعشان نمی‌شود؛ احتمالاً شاید به این دلیل که قوانین نقص دارد.
یک مورد شبه‌قانونی دیگر مصوبه نقل و انتقال فرزندان هیئت علمی است که دیوان عدالت اداری بیش از سه بار بخش‌های کلی این مصوبه را لغو کرده و آن را ‌خلاف قانون اساسی دانسته است، اما شورای عالی انقلاب فرهنگی در برابر آن مقاومت می‌کند. برای مثال اشخاصی داریم که با رتبه ۱۶۰هزار در رشته دکترای پزشکی و علوم پزشکی در دانشگاه‌‌های اصفهان و تهران تحصیل می‌کنند!

با رتبه ۲۰۰هزار ‌پزشکی قبول شوید!
دبیر کارگروه آموزش سازمان دیده‌بان عدالت و شفافیت سپس به گروه سوم تخلفات که در قالب قانونی انجام می‌شود اشاره می‌کند و می‌گوید: در این مورد -که برای نخستین بار رسانه‌ای  می‌شود- به دانشگاهی می‌گویند شما نمی‌توانید دانشجوی پزشکی پذیرش کنید بنابراین نام آن دانشگاه در انتخاب رشته ذکر نمی‌شود؛ اما کمی مانده به انتهای زمان انتخاب رشته ناگهان به آن دانشگاه اجازه پذیرش دانشجوی پزشکی داده می‌شود! به این صورت مثلاً یکدفعه ۳۰ صندلی خالی در یک دانشگاه دولتی یا آزاد خالی می‌ماند. در حالی که در دفترچه انتخاب رشته اصلاً نامی از این دانشگاه به میان نیامده و هیچ دانشجویی کد این رشته را انتخاب نکرده است، ولی در نهایت صندلی‌های این دانشگاه پُر می‌شود و هر دانشجویی هم که در آنجا هست طبیعتاً آن کد را انتخاب کرده است. یعنی شخص می‌تواند با رتبه۲۰۰هزار هم ‌پزشکی قبول شود! چون اصلاً کسی آن کد رشته را انتخاب نکرده است. در اینجا به ظاهر هیچ کار غیرقانونی از سوی دانشگاه انجام نشده است.
وی می‌افزاید: در خصوص تخلفات یاد شده گزارش‌هایی به سازمان دیده‌بان شفافیت و عدالت ارائه شده و ما هم تمام اطلاعاتمان را در اختیار تیم تحقیق و تفحص قرار دادیم که در این زمینه یک‌بار تحقیقاتی شده و باز هم قرار است تحقیقاتی صورت گیرد. 

تقلب در کدام رشته‌ها بیشتر است؟
سبطی می‌گوید: تخلفات و تقلب در آزمون سراسری بیشتر در رشته‌های مهندسی به‌خصوص مهندسی کامپیوتر و همچنین رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری و داروسازی صورت می‌گیرد. در رشته حقوق با اینکه رشته پردرآمد و پُرخواهانی است تخلفات کنکوری بسیار کم است. شاید به این دلیل که افراد می‌توانند در این رشته بدون کنکور هم تحصیل کنند اما در رشته‌های مهندسی و پزشکی این امکان وجود ندارد. 
وی درصد این تخلفات را بسیار پایین می‌داند و توضیح می‌دهد: چون در ایران سازوکار آزمون سراسری خیلی خشن است. نخست آنکه سؤالات طولانی، تحلیلی و سخت هستند در نتیجه داوطلب چندان فرصت تقلب پیدا نمی‌کند و اگر هم پیدا کند احتمال اینکه بتواند به جواب صحیح برسد کم است. ضمن اینکه زمان امتحان هم اندک است و افراد بیرون جلسه معمولاً از عهده پاسخگویی به سؤالات بر نمی‌آیند و پاسخ‌هایی هم که به داوطلب در جلسه می‌رسانند غلط هستند. داوطلبانی هم که تیم‌های خیلی قوی دارند هزینه‌های چند میلیارد تومانی متقبل می‌شوند. علاوه بر این، رئیس فعلی سازمان سنجش با تفکیک دفترچه‌ها و پاسخ‌نامه‌ها امنیت کنکور را ارتقا داده است. به همین دلایل داوطلبان خیلی فرصت تقلب ندارند. بنابراین خانواده‌ها و دانش‌آموزان نباید نگران سلامت و امنیت آزمون سراسری باشند اما اگر برخورد جدی و شدیدی با این موضوع نشود سطح تخلفات هر سال افزایش خواهد داشت و آن‌وقت مشکل‌ساز می‌شود. 

خبرنگار: محمود مصدق