آلبومی برای دیپلماسی فرهنگی

آلبومی برای دیپلماسی فرهنگی

زینب اصغریان، خبرنگار

در دیدار وزیر خارجه ایران با وزیر خارجه جوان پاکستان، حرکت زیبایی اتفاق افتاد که بیانگر توجه تیم دیپلماسی ایران به این مسئله است.


​​​​​​​در این دیدار امیرعبداللهیان آلبوم عکسی را از آخرین سفر «بی‌نظیر بوتو» نخست وزیر فقید پاکستان اهدا نمود. در این آلبوم عکس‌هایی از حضور بی نظیر بوتو مادر بلاول بوتو زرداری در ایران و تشرف او به حرم امام رضا (ع) به وزیر خارجه پاکستان دیده می‌شود و حتی عکس‌هایی از کودکی 
بلاول بوتو زرداری نیز در این آلبوم به چشم می‌خورد. این اتفاق یادآور خاطرات پیوند تاریخی دو ملت است.
دیپلماسی فرهنگی یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاست خارجی هرکشوری است. دیپلماسی فرهنگی همان نشان دادن جلوه‌های فرهنگی برای پیشبرد اهداف سیاست خارجی است. چه‌بسا انتقال مفاهیمی که از طریق این ابزار راحت‌تر منتقل شود، اثربخشی عمیق‌تر و پایدارتری را در ذهن مخاطب باقی گذارد.
در روابط ایران و پاکستان به دلیل وجود اشتراکات فرهنگی، دیپلماسی عمومی یکی از مهم‌ترین راهکارها برای تحقق اهداف سیاست خارجی است. توجه به عواملی نظیر دین و تاریخ و تمدن یکی از مهم‌ترین راه‌های روبه‌جلو در این مسیر خواهد بود. اشتراکات دینی در دیپلماسی می‌تواند بسیاری از مشکلات را به‌صورت اساسی حل کند و اختلافات را کمرنگ کند؛ چرا که برقراری رابطه پایدار معنوی بین دو کشور می‌تواند از بروز اختلافات و بحران‌ها جلوگیری کند.
بازخوانی حافظه تاریخی دوملت نیز یکی از مهم‌ترین مسائل در دیپلماسی عمومی است. حرکات اینچنینی هرچند اندک اما بسیار امیدبخش است و در راستای اهداف سیاست همسایگی بسیار مهم و اثرگذار تلقی می‌شود. سابقاً نیز عمران خان 
نخست وزیر سابق پاکستان در سفر خود به ایران در نشست خبری مشترک با رئیس‌جمهور ضمن اشاره به سابقه تاریخی چندهزار ساله زبان فارسی گفته بود اگر دخالت‌های انگلیس‌ها در منطقه نبود، ما با یکدیگر فارسی حرف می‌زدیم.
بحث توجه به زبان فارسی با توجه به پیوندهای دیرینه بین دو ملت و به‌خصوص مادربزرگ ایرانی‌تبار و فارسی زبان نیز می‌تواند نقطه مشترکی در این میان باشد. سهم مسئله مهم « دیپلماسی زیارت» و دیپلماسی گردشگری نیز می‌تواند به یکی از نقاط قوت در تبادلات فرهنگی بین ایران و پاکستان باشد که نباید نادیده گرفته شود.
اما شاید بتوان گفت نقش مردم در دیپلماسی فرهنگی بیشتر از هر عامل دیگری است. یعنی اعتماد مردم دو کشور به یکدیگر جدی‌ترین نقش را در این میان دارد. به مردم پاکستان باید بیشتر اهمیت داد و باید موانع دیپلماتیک و زیرساختی برای حضور مردم در دو کشور را فراهم‌تر نمود.
بازکردن مسیر ترانزیتی بین مشهد و اسلام آباد در راستای توسعه مرزی و تبادل هرچه بیشتر گردشگر نیز یکی از مهم‌ترین راهکارهای پیش رو برای ورود زائر و تجار به ایران و افزایش تبادلات بین دو کشور خواهد بود. توسعه دیپلماسی عمومی سبب سرعت‌بخشی به ریل‌گذاری در مسیر سیاست خارجی خواهد شد و به همگرایی هرچه بیشتر و نزدیک شدن اهداف بین دوکشور منجر می‌شود.
هرچند در روابط بین دو کشور همواره فراز و نشیب‌های زیادی را شاهد بوده‌ایم اما قطعاً مسیر توسعه دیپلماسی فرهنگی می‌تواند گام مؤثری برای حل اختلافات بین دو کشور تلقی شود و بستر را برای اعتماد سازی سرمایه گذاری‌های تجاری فراهم سازد.
در صورتی که ایران بتواند گام مؤثرتری را در راهبرد سیاست همسایگی و توجه ویژه به دیپلماسی فرهنگی در پاکستان بردارد، بدون شک می‌تواند اثربخشی بیشتری را در عرصه سیاسی و اقتصادی نیز داشته باشد و نباید از ظرفیت عظیم فرهنگی غفلت کند که محقق شدن این مسئله جایگاه ایران را در منطقه ارتقا خواهد داد و به تثبیت امنیت در مرزهای مشترک کمک‌های قابل توجهی می‌کند؛ چرا که تضمین امنیت از راه دیپلماسی فرهنگی به روابطی پایدار و به دور از تنش منجر خواهد شد.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه