تولیدکننده‌ها به‌دنبال تولید اقتصادی هستند که سودشان را تضمین کند و مردم به‌دنبال یک پروتئین به صرفه و ارزان تا سبد خانوارشان از گوشت خالی نشود.
تا پیش‌ از این تأمین درصد بالایی از جوجه‌های یک‌روزه از نژادهای وارداتی و متکی بودن کشور به واردات خوراک دام، تولید کشور را به منابع محدود ارزی گره زده بود و در شرایط بحرانی بازار پروتئینی کشور را با کمبود مواجه می‌کرد. این روزها اصلاحات اقتصادی و حذف ارز ترجیحی نیز به عامل دیگری برای تنش در بازار مرغ بدل شده است. از کارشناسان پرسیدیم آیا می‌توان تولید مرغ و نهاده‌های دامی را با تکیه ‌بر ظرفیت‌های داخلی تأمین و تولید کرد تا دچار این حجم از وابستگی به خارج نشد و به‌تبع آن نوسان‌های قیمتی هم نداشته باشیم؟
داوود صادقی، تحلیلگر مسائل حوزه کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره اقدام‌های لازم برای تولید مرغ ارزان و کیفی در کشور می‌گوید: چند نکته در این میان باید روشن شود؛ یک بحث موضوع دانه‌های روغنی است که بخشی از آن برای کارخانه‌های روغن‌کشی می‌رود و کنجاله‌اش برای نهاده‌های دامی استفاده می‌شود و بحث بعدی مرغ بومی آرین که تا پیش از توسل دولتمردان به سیاست‌های وارداتی بیشترین سهم از بازار کشور را در اختیار داشت.

قابلیت کشت کلزا در 15 استان کشور
صادقی با اشاره به برنامه ششم توسعه که برای تک‌تک محصولات کشاورزی از جمله دانه‌های روغنی هدف‌گیری شده بود می‌افزاید: مثلاً این برنامه برای کلزا حدود 900 هزار تن تولید در نظر گرفته بود ولی ما به حدود یک‌سوم اهداف برنامه هم نرسیدیم. دانه‌های روغنی هم که نهاده دام می‌شود تقریباً به همین شکل است این‌ها دلایل مختلفی دارد ولی ظرفیتش در کشور موجود است. مثلاً کلزا یک محصولی است که در تناوب با غلات مثل گندم کشت می‌شود و یک محصول به ‌شدت کم‌آب‌بر و متناسب با شرایط کشور است و در حدود 15 استان کشور ما قابلیت کشت دیم وجود دارد ولی متأسفانه از این ظرفیت استفاده‌ نشده و ما متکی به واردات نهاده‌های دامی شدیم که هم ارزبری بالایی دارد و هم با حذف آن قیمت تمام‌ شده محصولات افزایش پیدا کرد.

اشتباه مضاعف دولت با واردات کنجاله دامی
این کارشناس مسائل کشاورزی با بیان اینکه متأسفانه قیمت‌گذاری که پیش ‌از این روی دانه‌های روغنی می‌شد به‌ شدت پایین بود و کشاورزان رغبتی برای کشت این دانه‌ها نداشتند می‌افزاید: با هدفمند شدن یارانه‌ها ما می‌توانیم برای حمایت از تولید داخل قیمت دانه‌های روغنی را متناسب با قیمت‌های جهانی تعیین بکنیم تا انگیزه برای کشت این محصولات بالا برود. صادقی می‌افزاید: با اجرای سیاست‌های وارداتی نادرست ما حتی دانه روغنی هم وارد نکردیم که روغن آن را بگیریم و کنجاله‌اش را هم برای خوراک دام استفاده کنیم، بلکه یک‌راست سراغ کنجاله سویا رفتیم که محصول نهایی نهاده دام است و این یعنی اشتباه مضاعف.
تحلیلگر مسائل حوزه کشاورزی می‌گوید: طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی از دهه 80 با تأکید رهبری شروع شد و در مقاطعی موفقیت‌هایی هم داشت ولی متأسفانه این طرح خوداتکایی هم به خاطر قیمت‌گذاری نادرست در خرید تضمینی و کم‌رغبتی کشاورزان ادامه پیدا نکرد. دولت بهتر است با قیمت‌گذاری مناسب به ‌جای حمایت از کشاورز خارجی پشتیبان کشت محصولات راهبردی در کشور باشد.صادقی تأکید می‌کند: برخی می‌گویند خودکفایی در محصولات آب‌بر به دلیل اقلیم خشک کشورمان ممکن نیست ولی این‌ طور نیست و ما استان‌های پربارشی داریم و می‌توانیم با یک الگوی کشت درست این محصولات را در این استان‌ها کشت کنیم، در استان‌های کم‌بارش هم با جلوگیری از اتلاف آب در شبکه‌های فاضلاب می‌توانیم آب جدید خلق و محصولات راهبردی کشت کنیم.

آرین مرغ به صرفه و اقتصادی اما داخلی
این تحلیلگر مسائل حوزه کشاورزی با بیان اینکه کشور ما جزو پنج کشور دارنده‌ مرغ لاین یا مرغ مادر به نام آرین است می‌گوید: ما ادبیاتی داریم در طیور به اسم مرغ سایز که طبق آن مرغ باید یک وزن مشخصی داشته باشد و هر مرغی که وزنش بیشتر است سالم‌تر نیست، مرغ لاین آرین که در کشور ماست این ویژگی را دارد ولی متأسفانه اصلاح و ترویج این نژاد به حال خود رها شده است.
به گفته وی، این لاین از اول انقلاب در بازار بوده و زمانی عمده بازار کشور را تغذیه می‌کرده است؛ اما متأسفانه به علت برخی سوءمدیریت‌ها این نژاد به حاشیه رانده شد و نژادهای گوشتی خارجی جای آن را تصاحب کردند. وی می‌افزاید: مرغ آرین از نژادی است که می‌تواند ما را از واردات جوجه یک‌روزه و نژاد راس انگلستان بی‌نیاز کند ولی به آن بی‌توجهی می‌شود، در  حالی‌که این مرغ یک نژاد مقاوم است که هم نهاده کمتری مصرف می‌کند و هم ‌وزنش متناسب است و هم اینکه ظرفیتش در داخل وجود دارد.

احیای نژاد آرین با حمایت از مرغداری‌های پیشرو
صادقی با اشاره به اینکه از دهه 70 که واردات نژاد راس و برخی نژادهای دیگر شدت گرفت مرغ آرین بازار خودش را از دست داد می‌افزاید: مرغ آرین می‌تواند با حمایت دولت از مرغدارهایی که برای احیای این نژاد داوطلب می‌شوند دوباره جایگاه خودش را در بازار کشور بدست آورد.
به گفته وی تولید و بهبود ژنتیکی مرغ استاندارد آرین می‌تواند کاهش واردات، خوداتکایی، تکمیل زنجیره تولید و تضمین امنیت غذایی کشور را در فراورده‌های پروتئینی پرمصرف رقم بزند.

بلاتکلیفی پرورش‌دهندگان با حذف ارز ترجیحی
محمد یوسفی، رئیس انجمن پرورش‌دهندگان مرغ گوشتی در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره وضعیت مرغ در کشور با اشاره به بلاتکلیفی پرورش‌دهندگان مرغ با حذف ارز ترجیحی می‌گوید: منتظر هستیم ببینیم که با این قیمت‌ها دولت نهاده را با چه ارزی در اختیار مرغداری‌ها قرار می‌دهد.
یوسفی با اشاره به اینکه 70درصد از نهاده‌های طیور وارداتی است می‌گوید: پیشتر که نهاده‌ها با ارز 4200 وارد می‌شد قیمت مرغ برای مصرف‌کننده کیلویی 32 هزار تومان بود اگر قرار باشد با ارز نیمایی وارد بشود یا آزاد به‌ اندازه تفاوت بین ارز 4200 تا نیمایی یا آزاد، بر قیمت مرغ افزوده می‌شود؛ یعنی مرغ
 32 هزارتومانی 60 هزار تومان می‌شود.
یوسفی افزود: در حال حاضر مشغول مذاکره با دولت هستیم تا هم سود تولیدکننده در نظر گرفته شود هم قدرت خرید مردم دیده بشود.

​​​​​​​خبرنگار: زهرا طوسی