بومی‌سازی پدیده زیارت در یک کتاب

در برنامه نقد و بررسی کتاب «زیارت‌های پیاده در جهان معاصر» مطرح شد

بومی‌سازی پدیده زیارت در یک کتاب

بزرگ‌ترین ضعف جامعه‌شناسی دین، جامعه‌شناسی مردمی و جامعه‌شناسی روستایی این است که پدیدارها و کنش‌های خود را خودشان بازخوانی نمی‌کنند. این کتاب برای نخستین‌بار در ایران شروعی است تا ما پدیده بزرگ زیارت را که مسئله خودمان بوده و البته در جهان هم یکی از مسائل بااهمیت است، بومی‌سازی کنیم.
به گزارش خبرگزاری کتاب (ایبنا)، در برنامه نقد و بررسی کتاب «زیارت‌های پیاده در جهان معاصر» که در سرای اهل قلم در سی‌و‌سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب ایران برگزار شد، محمدرضا پویافر، نویسنده کتاب بیان کرد: سؤال بنیادی که درباره افزایش پیاده‌روی اربعین در سال‌های اخیر به ذهن ما آمد، این بود که آیا پیاده‌روی اربعین به عنوان یک آیین زیارتی شیعی، بزرگ‌ترین اجتماع بشری و بزرگ‌ترین پیاده‌روی جهان است یا خیر؟ به همین خاطر تلاش کردیم یک مطالعه و قیاسی با پیاده‌روی‌‌های آیینی دنیا انجام دهیم.
او گفت: معمولاً در مطالعات اجتماعی دینی صحبت زیادی از زیارت‌ها به میان می‌آید. همچنین زیارت‌ هرچند از ابتدا در مفهوم خودش منشأ مقدس و دینی دارد اما در دوره اخیر مفهومی با عنوان «زیارت سکولار» به وجود آمده است. مثلاً جمعی از افراد به زیارت اماکنی می‌روند که جنبه دینی ندارند. از این رو وقتی درباره پیاده‌روی‌های دینی صحبت می‌کنیم لازم است معیارهایی را تعریف کنیم که بدانیم به چه پیاده‌روی‌هایی، پیاده‌روی زیارتی می‌گوییم. ترکیبی از قدمت و جمعیت زائران و اهمیتش در دین و فرهنگ هر جامعه معیار ما برای پیاده‌روی دینی در این کتاب است. باتوجه به این معیارها ما هفت پیاده‌روی زیارت‌های «سانتیاگو»، «کومب میلا»، «فاطیما»، «ویا فرانسیجنا»، «گودالوپ»، «88 معبد» و «اربعین» را در جهان بررسی کردیم. در جمع‌بندی کتاب باید به سمتی حرکت می‌کردیم که از نظر قدمت و جمعیت، وجه تمایز پیاده‌روی اربعین با پیاده‌روی‌های دیگر مشخص شود.
مجید امامی، مدیر کل نشر دانشگاه امام صادق(ع) در ادامه این نشست بیان کرد: ضرورت نشر این کتاب در این است که بزرگ‌ترین ضعف جامعه‌شناسی دین، جامعه‌شناسی مردمی و جامعه‌شناسی روستایی این است که پدیدارها و کنش‌های خود را خودشان بازخوانی نمی‌کنند. به این معنا که ما به موضوع، زندگی و حیات خود کم می‌پردازیم یا اگر می‌پردازیم در حد مطالعات درجه 2 است. این کتاب برای اولین‌بار در ایران شروعی است تا پدیده بزرگ زیارت را که مسئله خودمان بوده و البته در جهان هم یکی از مسائل بااهمیت است، بومی‌سازی کنیم.وی تصریح کرد: این کتاب با اشتراک‌گیری و قدرمطلق‌گیری بین هفت پدیده بزرگ پیاده‌روی در جهان سبب شده ما خودمان را در سپهر مطالعاتی سفرهای معنوی ببینیم.
امامی بیان کرد: زیارت اربعین یکی از بزرگ‌ترین پدیده‌های معنوی در جهان است و جامعه‌شناسی ایران و جامعه‌شناسی دینی نمی‌تواند از کنار این پدیده به سادگی عبور کند. این پیاده‌روی با تحولات جامعه هویتی ایران و جامعه هویتی عراق عجین است و با وجود اینکه نگارش آن در دوران کرونا آغاز شد، سبب شد به این نکته پی ببریم که زیارت یک نیاز معنوی برای بشر است و بحران‌های زیستی مثل کرونا نمی‌توانند پدیده‌های بزرگ معنوی مثل اربعین را به صورت مطلق تحت تأثیر قرار دهند.
او در ادامه افزود: پدیده زیارت به لحاظ گردشگری، اقتصادی، فرهنگی و همچنین ایدئولوژیکی بسیار حائز اهمیت است و نیاز است ما در این موضوعات با اصحاب فرهنگ و زیارت‌پژوهان تصمیم‌گیری کنیم که انسانی‌تر، فرهنگی‌تر و تاریخی‌تر پیش برویم.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه